Tíminn - 24.05.1969, Blaðsíða 3

Efnahagsástandið.
EleStöir muiniu játa, a'ð uim þessar
mundir, horfí þuinigleigia á mörgum
swiðum. Alvarleigast er ástandið i
efmahags- og atvinmumálum At-
vinjnu'veigirnir, jafnt landbúnaður,
sjávarútvegur og iðniaður, eiga i
vök aö verjast, þjalkaðir atf skulda-
söfmun, rekistriarfjárskoirti og
halteekstri undjaniganiginna ára.
Þrátt fyriir gifurfega genigisfel-
imigu, góða ventíð og mokbulð batn-
amtdi markaðsíhorfur, er ástandið
þanmig, að atvinnureken'dur segj-
ast efkifei geta gredtt kaupgjald í
sam'rsamá við kjiarasamninga, sem
þeir geirðu í miarzmánuði 1968.
Kór varð 1 vetur meira atvinnu-
teysi en þeklkat hefur um áratugi.
Og emn er því miður taiisvert at-
vi'njnuleysi. Hunidiruð framhalds-
skólanemenda horfa fram á at-
vlimmuleysi á þessu suimri. Flutn-
iingair fólks úf liandi segjia síma
söga um ásfcanidíið og firamtiðar-
honfurnar. Aðgerðir stjórnarvalda,
bnúðar fram af stéttasamtökum,
svo sem stofnun atvinnumála-
nefnda og fyiritrheiit um fjárútveg-
un bafa einkennzt mieir af sýndar-
imemmslku en raunhsefuim fram-
kvæmdum, enidia alllltt of seint haf-
izt banda, þráfct fyrir margítrekað-
ar áSkoranir uitan þings og innan.
Eitit er víist, að þaar uiTðu að litlu
gagnd á Mðmum vetri. Þar varð
þoirSfeurinin óneitanTaga drýgri tdl
bjiargar en ríkdisstjóirniin. Hann beif-
ur vissuiiaga miklliu bjargað, því að
vegna ágætrar vertíðiar eru 'honfur
sem böbur fer bj'arbairi en ella.
Kjaramláiiin eru bapítulli fyrir
sig, bæði sjómanmaverkfaílíMð í vet-
ur, retfljar rlkisstjórmairiinniar gaign-
vart opinberuim starfsmönnum og
symjun á vísiibölugreiðslum í sam-
iræmi við fyrri saimndmiga og þar
af Mðandi vimmuistöðvamiir og verk
bönin. Um þau ætlla ég ekki að fjöl-
yrða. Ég miimmi aðeiins á, að gemgi
var sagt MTt til að bæta stöðu at-
vimnuvega, vertíð var ágæt og af-
urðaverð er hækfeandi. Saimt
seajast atvinmurekiendur eklki geta
greitt baup sambvæmt samninig-
uim, sem þeiir geirðu í miarz-mán-
uði í fyrra. Á samia tíma er öl'Tum
laumþeigum ætfliað að taka á sig
bótaiaust svimamdi hækkuin lífs-
uauðsynja. Þessar þversagnir eru
sannfcölfluð laniga vitleysa.
Fyrirhyggjuleysi.
Ég tefl, alð stjórmarstefnan í at-
vinuumiálluim hafi á imangan bátt
verið miisibeppnuð. Þar hefur
hamdalhófið ráðið attllt of miMiu.
Það hefur skort stjórn á því, að
þær framkvæmddr í atvinnumál-
uim, sem þjóðinni var mest þörf
á, sætu fyriir fjármaigni og vinnu-
afli. Þar hiefuir sbjó'mlin sýnt fyrir-
hyggjuleysi. Hún hefur ekki haft
niauðsynfleiga foryStu um upphygg-
imgu atvinnuveiganna. Þar er tog-
araútgerðin gfleiggstia dæmið. í tíð
núverandi stjórmar heifur toigara-
fflotinn minnkiað um beimdng. Þeir
togarar, sem enn eiru 1 rebstri eiru
gamliir og úreltir. Það er ekki til
mednn nýtízbutogari. Þannig hefur
verið búið að afbastamestu fram-
Mðsfiuifcæfcjum þjóðardnnar. En á
samia t'ímia haifla grannþjóðir okik-
ar og keppinautar eindu'rnýjað og
byggt upp toganafTotia sinn. Alla
förysbu um tdíirauniir 1 sjávarútvegi
og miarkaðsöflun hefur því miður
sbort. í öiu peninigaflóðiniu
bjuiggu umdirstöðuiaitvinnuvegim
ir við Kmsfjársboirt oig óbæfdfegan
fj'ármiagnskostnað. Verðbólgan bef
ur ffiamað þá og tonveltíað alffia upp-
byggimgu. Innffienid iðnifyrdirtæki
hafia þurft að keppa við óheftan
inmfflutning erffi'enidra iðnaðairvara.
og hafa oft ekbi staðizt þá sam-
beppnii, sem ebkd var heffidur von,
þagar tlffiit er teffioið til aðbúmaðar
þednra og vaxandi verðbóffiigu, sem
vart hefur átt siinn lífca í náffiæg-
um löndum. Þess veigna hefur tiffi-
fimmainflegur samdráttur átt sér
stað 1 ýmisum iðmaði. í iðnaðinum
hefuir heldur ekbl venið mörbuð
mein heldarstetfna. Þar hefur skort
forysfcu af háffifu rífoisvaldsins.
Óþrifnaður í stjómkerfinu.
Það er eimmig ýmáisflleigt í stjóm-
arfarimu, sem gagmrýna má. í
skjól hámis iairnga valdatimia núver-
andi stjórmarflokka befur ýmis-
bomar óþarfur gróður þrifizt.
Þemslan í stjómiarlvenfiinu hefur
venið úr hófi fram. Þar befur ým-
isbomar óþrifmaður átt sér stað.
Þar þyrfti víða að gera hreirnt. En
hér gildir igamfla neiglan, að eftir
höfðinu damsa Mmiinniir. Það er sifct
hvað aðfimmsluvent á æðsfcu stöð-
um, bæði að því er varðar sbarfs-
háttu og meðferð á fjármunum.
Ég hef t.d. gagmrýnt þann ósið,
sem hér tíðkast, að ráðherrar sitji
í ýmsum stjórmamie'fndum, sjóðs-
stjórnum og útMutumarmefnduim,
sem þeir eiga svo að bafa yfir-
umsjón og eftirlit m-eð. Það gefuir
auiga Mð, hversu öhepplegt það
er að ætla þeiim að vana dómiemd-
ur um eigin gerðin. í möíiigum
þessiara sbjórna eru þeiir meiira að
segja fonmenm. Ég gætd nefmt þess
ar nefimdir og ráðherra þá, er þar
sitja. Það ætfla ég þó ekki að gera
að þeissu simni, ernda býst ég við,
að fliesfcir eigi auðveilt mieð að fíinna
dæmiin. Ég hygg, að sffi'íkdir starfs-
hættiir tíðkist etokd anmars staðar,
a.m.k. ektoi í máffiægum löndam.
Þessuim ffieiðánfleigu og vanhuga-
verðu starfistoáttum þaiTf að breyta.
En þó að mangt sé hægt að
gagmrýna og það mieð néttu, eru
það þó efmiahiaigs og atvinnum'áflim,
seim yfÍTskyggja alt airanað. Þau
miál, eru sú undinstaða, sem fnam-
farir í þjóðféffi'aginu á öðrum svið-
.uim veirða að byggjast á. Sé sú
umctiirsfcaða veik, en efficbi góðs að
vænta á öðrum vettvamgi. Þess
vegna er ekki óeðffiiffi'eigt, að mönm-
um verði tíðrætt um ásband efinia-
hiaigs og atvimmiuimáAammia. Og þesis
vagna mun ég fyrst og frelmst
f jaflla um þau.
Ástæðurnar tl ertfiðl'eátoa í efna-
hiags og atvinnumálum enu eflaust
mangaT og miangvMegair. Að sjáflf-
sögðu er lælktoun útfllufcningstekn-
aninia veáigamiikáffil þáttun. Ég heffid
samt að veiigamesta undirrót vand-
ams sé nörng stjómaTsfcefna eða réfct
ana sagt stjómileysi. Það hefuir ekffid
veráð höfö nægiffiieig sfcjórn á þeffim
mlálefinium, sem rítoisvalddð þarf að
hafa tök á.
Frelsisglamrið.
Við igetum ebtoi samiið obbur að
háttum háþróaöra iðmaðarþjóða.
Það er sjáffiflsagt að hafa svo nMfc-
ið frjálsræði sem við höflum eflni
á. Ein flrelsi án tahmairfcaraa er
stjómffieysi. Það eir enigram tl góðs,
mema karanski þeáim sterkasta í
þaran svipiran. Freffisisgflarrarið hef-
ur óneitanffiega sleigið iryki í aiugi
þjöðarinniar, en æfcffii hún sé eúdki
að átfca siig á himu rétfca samhenigi
hflufcaniraa. Það hiefld ég. Meran sjá
mú fyrir sér afleiðimgar óstjómar-
iramar — saimdrátt og sböðvun í at-
viumureksbii, afcvinmuleysi, fjár-
skort til fTaimkvæmida, getuffieys;
tl atvinnuuppbyggiimgar og gengid
airffiausa Sbuffldasöfnun. S'bjórnair-
herrar segjast bara blása á þessar
sfcaðreyradir. En þær haggast etofci
liætis hót við alan þeirra blástur.
Það þarf meiri blásara en núveir-
andi Táðamenn tl að drei'fa skýja-
þybbrai erfiðiailkanma.
Við Fiiairasókmamraanm höfum án
3
J