Samvinnan - 01.08.1973, Qupperneq 31

íþróttamót ungmennafélaga í Skagafirði. Flest ungmennafélög landsins geta vart lengur talizt annað en íþróttafélög með fjölbreytta skemmti-
dagskrá. Hinn breiði félagslegi grundvöllur þeirra er brostinn.
izt höfðu til áhrifa í þjóðfé-
laginu, forgöngumenn þessa
framtaks. Hugsjónir ung-
mennafélaganna og baráttu-
mál ristu dýpra er fram í sótti.
Ungmennafélögin höfðu alið
upp þá menn, sem seinna kom-
ust til þeirra áhrifa að geta
beitt sér til framkvæmda.
Ýmis merk málefni bar á
góma á þessum árum, fyrst eft-
ir kreppuna. Allt var i megn-
asta ólestri eins og gefur að
skilja. Aðallega voru atvinnu-
málin erfið viðfangs á þessum
tíma. Fjöldi ungra manna gekk
verklaus, og af því leiddi oft
mikla lausung. Þetta mál lét
ungmennafélagshreyfingin til
sín taka. Aðalsteinn Sigmunds-
son þáverandi ritstjóri Skin-
faxa gekkst fyrir því, að sam-
ið var frumvarp til Alþingis um
atvinnumál, sem Sigurður Ein-
arsson alþm. bar seinna fram.
Þjóðfélagsástandið kom ung-
mennafélagshreyfingunni við,
og félagarnir reyndu að hafa
sem mest afskipti af málum
og beita áhrifum hreyfingar-
innar til betrunar því í þjóð-
félaginu sem þeim fannst mið-
ur fara. Stefna þeirra var
fyrst og fremst þjóðernissinn-
uð, þó án allra öfga. Þeir höfðu
andúð á erlendri íhlutun í
málefni íslands, settu sig á
móti hernaðarlegri íhlutun er-
lendra ríkja, sem m. a. átti sér
stað þegar landið var tvívegis
hernumið á striðsárunum síð-
ari. í þessum málum og fleir-
um létu ungmennafélögin til
sín taka. Ef blaðað er gegnum
gamlar skýrslur U.M.F í. má
lesa óteljandi samþykktir og
ályktanir um þjóðfélagsmál, og
þá var ekki alltaf látið sitja
við orðin tóm.
Lognmolla á ný
Nú er öldin önnur. Nú ríkir
lognmollan á nýjan leik. Þjóð-
félagið virðist ungmennafélög-
unum óviðkomandi að mestu
leyti. Ungmennafélögin flest
geta vart talizt annað en í-
þróttafélög með fjölbrevtta
skemmtidagskrá. Allar helgar
og frídagar árið um kring eru
setnar af alls konar íþrótta-
mótum, og þar verða hinir
virku meðlimir hreyfingarinn-
ar að mæta. Forráðamennirnir
fylgjast með og hvetja liðið.
Aðrir skráðir félagar eru í
raun og veru eins konar styrkt-
arfélagar, bíða eftir úrslitum
eða láta sér standa á sama.
í flestum félögum og sam-
böndum er haldinn einn fund-
ur á ári, sem kemst á blað. Það
er fundurinn, þegar stjórnin er
endurkjörin. Stundum láta þó
einstaka stjórnarmenn af
störfum, oft fyrir aldurs sakir,
og þá finnst enginn til að taka
við, og sá gamli lætur til leið-
ast að starfa áfram.
Ekki svipur hjá sjón
Málfundir, þar sem félagsleg
málefni eru rædd, eru orðnir
nánast óþekkt fyrirbrigði inn-
an hreyfingarinnar á síðari
árum. Skoðanaskipti óbreyttra
félagsmanna fara yfirleitt ekki
fram öðru vísi en sem hvísl-
ingar yfir kaffibollum í funda-
hléum á þingunum. Stjóm
hinna ýmsu félaga útkljáir
málin — íþróttamál, íþrótta-
mál og íþróttamál og önnur
mál — með því að láta þing-
heim rétta upp hönd til sam-
þykkis. —
Hreyfingin er ekki svipur hjá
sjón. Hinn breiði grundvöllur,
sem hreyfingin var stofnsett
á, er brostinn, og félagslegar
hugsjónir virðast úr augsýn.
Margir ungmennafélagar virð-
ast ekki einu sinni vilja telja
sig til æsku landsins. Má þar
til sanninda benda á, að fram
var bonn tillaga þess efnis,
að U.M.F.f. segist úr lögum
við Æskulýðssamband íslands.
íþróttastarf er gott og heil-
brigt starf, ef það er unnið með
sjónarmið fjöldans fyrir aug-
um, en ekki örfárra afreks-
manna. Vöðvarnir mega ekki
drekkja sálinni, og keppnis-
andinn má ekki fífla skynsem-
ina. Ef ungmennafélagshreyf-
ingin vill halda sérstöðu sinni
sem æskulýðssamtök með víð-
tæk verkefni á dagskrá, verður
hér um að breyta, ef hreyfing-
in á ekki að daga uppi sem í-
þróttahreyfing í þrengstu
merkingu þess orðs.
Sveinbjöm Guðmundsson.
31