Neisti - 01.01.1982, Side 7

Neisti bls.7
&v)&UUKtð
frh
Þrátt fyrir mikinn þrýsting
Bandaríska heimsveldisins sem
hvilt hefur á kúbu, hefur rikis-
stjórn Kúbu neitað að afsala sér
þeim rétti að standa við hlið
þeirra sem eru að brjóta af sér
hlekki heimsveldisdrottnunar i
Miðameríku og Karabíska haf-
inu.
inu. Kúbönsk alþýða veit að koll-
vörpun rikis hennar er lokamark-
mið tilraunar Bandaríska heims-
veldisins til þess að brjóta niður
byltingaruppreisnina á svæðinu.
Kúbönsk alþýða hefur því mill-
jónum saman brugðist við hótun-
um Bandaríkjastjórnar. Hún
hefur skipulagt sig og búist til
baráttu hvað eftir annað og ítrek-
að vilja sinn til að styðja út-
breiðslu sósíalisku byltingar-
innar á svæðinu.
En heimsvaldastefnan getur
ekki leyft að nýtt verkalýðsriki
verði til í Nicaragua né annars
staðar án þess að gera allt til að
hindra það, þar með talin hern-
aðaríhlutun.
Með tilliti til þess hversu við-
tæk byltingaruppreisnin í Mið-
ameriku er orðin og hér koma til
áhrif byltingarinnar i Nicaragua
bæði í E1 Salvador, Guatemala
og öðrum löndum - er Banda-
rikjastjórn gersamlega ómögu-
legt að leyfa að herstjómin í E1
Salvador falh án þess að gera allt
sem í hennar valdi stendur til að
hindra það.
Þegar allt annað bregst, hikar
heimsvaldastefnan ekki við að
auka hernaðarlegar árásir sinar.
Þessu stigi hefur nú verið náð.
Rás atburða á sér hliðstæðu fyrr
i sögunni s.s. ferlið rétt fyrir
svinaflóainnrásina í Kúbu í apríl
1961 og atburðirnir rétt fyrir
Tonkinflóainnrásina sem voru
undanfari aukins hernaðar
Bandarikjamanna í Vietnam
1964.
Því verður að taka mjög alvar-
lega þá nýju herferð lyga, óhróð-
urs og ógnana af hálfu Banda-
ríkjastjórnar. Sú ákvörðun ríkis-
stjórnanna á Kúbu og Nicaragua
að vera hemaðarlega við öllu
búin, er alls ekki úr lausu lofti
gripin. Hættan er raunveruleg.
Stríðsæsingar heimsvaldasinna
verða ekki stöðvaðar fyrir fullt
og aiit tyrr en verkalýðurinn í
löndum þeirra hefur tekið völdin
úr þeirra höndum. En það er
hægt að stökkva þeim á flótta.
Þess vegna er svo mikilvægt
núna strax, áður en þeir grípa til
aðgerða, að sýna fjöldaandstöðu
gegn ógnunum þeirra.
Verkalýðshreyfingin, sam-
stöðusamtök og hreyfingin gegn
vígbúnaði hafa öll þá ábyrgð að
hjá^pa til við að breiða út sann-
leikann um nýjar aðgerðir
Bandaríkjastjórnar og vinna að
eins víðtækri baráttukvaðningu
og unnt er.
Stund aðgerðanna er upp-
runnin! Mótmælið!
Mið-Ameríka:
- Bandaríkjastjórn undirbýr
beinar hernaðaraðgerðir
Eins og marg oft hefur komið
fram fullyrða bandariskir ráða-
menn að uppreisnarmenn i E1
Salvador fái hernaðaraðstoð frá
Sovétríkjunum, Kubu og Nica-
ragua. Það ætti raunar að vera
sjálfsagt mál að veita alþýðunni
hernaðaraðstoð i uppreisn gegn
jafn glæpsamlegri kúgunarstjórn
og nú er i EI Salvador. Engu að
siður hefur hin fullkomna leyni-
þjónusta Bandarikjanna, CIA,
ekki ennþá tekist að benda á eitt
einasta dæmi um hernaðar-
aðstoð þessara rikja við upp-
reisnarhreyfinguna i E1 Salva-
dor.
11. nóvember sl. birtist i banda-
ríska dagblaðinu Washington
Post bréf frá Fidel Castro þar
sem hann krafðist sannana á
ofangreindum siendurteknum
fullyrðingum Bandarikjastjórnar.
Daginn eftir birtist i blaðinu það
svar stjórnarinnar að fullyrðing-
amar væru ekki frá henni
komnar heldur fjölmiðlunum.
Hins vegar var gengið fram hjá
því að upplýsingar fjölmiðlanna
eru komnar frá rikisstjóm
Bandarikjanna.
Og Haig utanríkisráðherra
heldur áfram að miðla upplýs-
ingum sinum, jafn rakalausum
og fyrr. Á fundi Samtaka
Amerikurikjanna (OAS) í St.
Lucia 4. desember- sl. útskýrði
hann uppreisnimar í Mið- Amer-
íku á þennan veg:« Stjómin í
Havana kallar saman leiðtoga
herskárra andstöðuhópa, kemur
á laggirnar bandalagi með þeim,
hervæðir þá og sendir til baka til
að gera árásir á lögmætar rikis-
stjórnir.»
Jafnframt ásakaði Haig stjóm
Nicaragua fyrir að vigbúast.
Daniel Ortega forseti ríkisráðs
Nicaragua svaraði þessum
ásökunum Haigs 5. desember:
«Við erum spurð hvers vegna við
vígbúumst.. .Þegar riki á borð við
Bandaríkin sem áður hafa gert
innrás i land okkar (1912 og
1926),ógnar okkur með innrás
eða með því að setja á okkur
hafnbann,væri þá ekki óskyn-
samlegt að bregðast öðruvisi við
við?)
Meðan Bandarikjastjóm veður
uppi með þessar ásakanir gerir
hún áætlun um að veita herfor-
ingjastjórninni i E1 Salvador
aðstoð að upphæð 250 milljón
dollara a næsta ári.og skv.
sumum heilidum stendur til að
hækka þessa upphæð upp í 400
milljónir eða jafnvel 700 milljónir
dollara að því er fréttaritari New
York Times sagði 6.desember sl.
í ræðu sinni i St. Lucia 4.des.
sl. sagði Haig að Bandarikin
væru «tilbúin til að taka höndum
saman við aðra aðila og grípa til
hvaða ráðstafana sem nauðsyn-
legar kunna að reynast til að
koma í veg fyrir að nokkurt land
verði vettvangur hryðjuverka eða
styrjaldar á þessu svæði.» Með
öðmm orðum: Bandarikjastjóm
er tilbúin til að beita sjálf her-
valdi gegn þeim alþýðuhreyfing-
um sem nú heyja frelsisbaráttu i
Mið-Ameriku. .
fgrein í New York Times 5.des.
hefur fréttaritari blaðsins eftir
fulltrúa stjórnarinnar «sem óskar
ekki eftir að vera nafngreindur»
að «nokkrar næstu vikur munu
skipta sköpum».
eó
Kjör sjómanna
FRH....
Svipuð víðhorf lætur Ingólfur
Ingólfsson, formaður Vélstjóra-
félags íslands í ljós i viðtali við
Mogga i sept. sl. Þar segir hann
að vinnslugreinarnar þoli ekki
hækkanir nema tilkomi sérstakar
ráðstafanir ríkisvaldsins. Og um
útgerðina segir hann: «Ég vil
lika taka fram, að það er háska-
legt fyrir sjómenn ef svo verður
þrengt að útgerðinni að hún geti
ekki haldið við skipunum eða
endurnýjað.» Þó þetta hafi verið
sagt fyrir siðustu fiskverðshækk-
un, hefur ekki komið fram að
Ingólfur þessi hafi skipt um skoð-
un. Það ber því allt að sama
brunni; hærra fiskverð og launa-
fólk beri kostnaðaraukann fyrir
fiskvinnsluna.
Þvi hvað eiga þessir menn við
þegar þeir tala um að rikisvaldið
geri sérstakar ráðstafanir? Ekki
meina þeir að rikið stöðvi óráðsí-
una i sjávarútvegnum? Nei, þeir
meina gengisfelhngu, sem kem-
ur beint niður á lífskjörum launa-
fólks, einhveijar millifærslur á
milli sjóða og bein framlög rikis-
ins, sem eru ekkert annað en
skattpeningur almennings i land-
inu.
Forystumenn sjómanna tala um
það mikla erfiði sem sjómenn
leggja á'sig, en þeir virðast eng-
an áhuga hafa á að draga úr þvi.
Þvert á móti hanga þeir fastir i
afkastahvetjandi launakerfi, sem
kostað hefur marga sjómenn lif
og heilsu langt um aldur fram.
Þetta úrræðaleysi forystu sjó-
manna er með öllu óþolandi.
Kjörin verða aldrei tryggð i sam-
vinnu við atvinnurekendur.
Enda vita sjómenn það manna
best að jafnan þegar útgerðinni
finnst það borga sig skirrist hún
ekki við að láta binda flotann í
höfn. Sjómenn verða að skilja
það að möguleikar á að tryggja
mannsæmandi kjör og veija þau,
skapast aðeins ef vopnunum er
beitt gegn útgerðarmönnunum
en ekki fyrir þá. Og í samræmi
við það verða þeir að velja sér
rorystu.
Auk þess erfiðis sem sjómanns-
starfið er þá fylgir þvi mikið óör-
yggi og óviss vinnutími. Það
liggur i hlutarins eðh að þessu
verður aldrei að fullu útrýmt, en
með markvissri skipulagningu á
veiðum og löndun má bæta hér
mikið úr.
Auknar tekjur hafa fylgt aukn-
um afla, en aflaaukningunni hef-
our líka fylgt meira vinnuálag.
Það er löngu ljóst að þeir sem
gert hafa sjómennsku að ævi-
starfi hafa í því skemmri starfs-
ævi en aðrir. Það hlýtur að vera
forgangskrafa, að menn geti
stundað störf sín með þeim hætti
að þeim endist heilsa og aldur
eins og öðrum. Á þessari kröfu
er ekki hægt að skiþta fyrir
launatekjur, eins og forystumenn
sjómanna gera sig stöðugt seka
um.
En til að tryggja skaplegan
vinnutíma verður að skipuleggja
veiðarnar út frá þvi sjónarmiði að
menn geti hvilst og verið í landi
eins og þeir þarfnast. Fiskvernd-
arsjónarmiðin koma siðan á eftir
þessu.
Hér verður ekki í smáatriðum
farið út i hvernig slík skipulagn-
ing verður best framkvæmd,
enda sjómenn eini rétti aðilinn til
að fjalla um það. Enbendamáá,
að með tilliti til þess að fiski-
skipastóllinn er alltof stór, þá
mætti fá sæmilega nýtingu á
flotann eftir að hann hefur verið
skorinn niður með þvi að hafa
a.m.k. tvær áhafnir á hveiju
skipi.
Einnig má benda á að vinnu-
vernd og fiskvernd gætu vel far-
ið saman með þvi, að hveiju skipi
væri úthlutaður ákveðinn afla-
kvóti, þannig að miðað yrði við
eðlilegt vinnuálag. Þannig gæti
kvótinn verið hærri ef áhafnimar
væru tvær.
En fyrsta skilyrðið til að ofan-
greindar hugmyndir verði að
veruleika er að sjómönnum verði
tryggt fast mánaðarkaup og fast-
ráðning. Það hefur alls staðar
sýnt sig að afKastahvetjandi kerfi
eru notuð til að kreista sem mest
út úr fólki og em atvinnurekend-
um mjög til hagsbóta.
Hlutaskiptunum og öryggis-
leysinu, sem sjómenn verða að
sætta sig við, fylgir mikil óvissa
um tekjur. Á meðan hlutaskipti
gilda em sjómenn fyrst og fremst
að beijast við fiskistofnana og
sjálfa sig um tekjur. Þeir hafa
enga tryggingu fyrir þvi að halda
sinu i óðaverðbólgunni. Ef sjó-
menn eiga að fá vísitölutrygg-
ingu á laun sin , verður það ekki
gért nema þeir hafi föst laun.
Ef sjómenn ætla að verja kjör
sin þegar illa fiskast, gengur það
ekki nema með föstum launum,
sem þá verður hægt að berjast
um við útvegsmenn.
Og vilji sjómenn sýna samstöðu
með launafólki í landi, verður
það einungis gert með þvi að þeir
berjist við útvegsmenn um kjör, i
stað þess að standa með þeim i
átökum um fiskverð, stundum
gegn hagsmunum annars launa-
fólks i landinu.
PH
Ath.: Grein þessi var skrifuð
fyrir miðjan janúar.