Neisti - 08.03.1984, Blaðsíða 9

Fiskverð___
STAÐFESTIR
TEKJUTAP
SJÓMANNA
ferð gegn raunhæfum baráttuaðgerðum
nálgaðist nú sinn rökrétta endapunkt —
smánarsamning.
En þessi niðurstaða var í hættu stödd,
með því að ljóst var að ef samið yrði um
verulega kauphækkun í álverinu, þýddi
lítið fyrir Ásmund að servera 4—5% fyr-
ir alla aðra.
Þessi hætta var aukinheldur næsta
raunveruleg, því þó enginn efi hollustu
Ragnars Halldórssonar við stéttarbræð-
ur sína, þá hefur það líka komið í ljós, að
svissneska álfélagið, sem er hinn raun-
verulegi herra Straumsvíkurverksmiðj-
unnar, er ekki reiðubúið til að leggja í
fjárútlát til að auðvelda íhaldinu lífið.
Álsamingarnir í haust eru til vitnis um
það.
Líklega hefðu þeir því fremur gefið
eftir en lokað verksmiðjunni enda vitað
og upplýst, að sá kostur var langtum
ódýrari fyrir álfélagið.
Hinn skyndilega atorka Ásmundar
Stefánssonar kom í veg fyrir það. Á
tveim formannafundum ASÍ, sem
haldnir voru með stuttu millibili, var það
knúið í gegn, að semja við VSÍ um svo
sem ekki neitt, á sama tíma og álvers-
mönnum hafði næstum tekist ætlunar-
verk sitt — að brjóta ísinn. Þokkaleg
frammistaða hjá forseta ASÍ. Þó náðu
verkamenn í Straumsvík betri samningi
en ASI — en ASÍ félögin hefðu getað
náð jafngóðum samningi og í Straums-
vík, ef þau hefðu dokað við.
Hvað olli flýtinum?
Þau studdu Straumsvíkurmenn
Meðal þeirra sem studdu Straumsvík-
urmenn voru:
Verkamannafélagið Dagsbrún,
Trésmiðafélag Reykjavíkur,
Iðnnemasamband íslands,
Æskulýðsfylking Alþýöubandalagsins,
Verkalýðsmálaráð Alþýðubandalagsins.
Þrátt fyrir mikil og endurtekin rama-
kvein um slæma afkomu útgerðarinnar
var almennt fiskverð hækkað um aðeins
4% 10. febrúar s.l.
Þessi ákvörðun var tekin með hliðsjón
af hugmyndum um skuldbreytingar fyrir
útgerðina, sem munu ef útreikningar
standast, bjarga öllum nema helstu
skuldakóngunum fyrir horn að þessu
sinni.
Fiskverðsákvörðunin felur í sér tölu-
verða kjaraskerðingu fyrir sjómenn, sem
hafa orðið fyrir búsifjum miklum vegna
aflasamdráttar undanfarið, og er þessi
kjaraskerðing staðfest með kvótakerf-
inu, sem jafnframt gerir sjómönnum erf-
itt um vik að beita verkfallsvopninu.
Föst laun?
Eftir fiskverðsákvörðunina hefur sú
hugmynd því enn fengið byr, að í stað
skiptakjara verði tekið upp launakerfi á
fiskiskipum á sömu nótum og annars-
staðar tíðkast, og þá einkum til að koma
í veg fyrir hið gífurlega vinnuálag, sem er
hlutskipti þeirra sem stunda sjóinn.
Þar munu sjómenn þá eiga við ramm-
an reip að draga, þar sem afkoma útgerð-
arinnar byggir á óhóflegum vinnutíma
sjómanna, og hefur svo verið um árabil,
og heldur sigið á ógæfuhliðina í þeim
efnum. Með afnámi samkeppni milli
fiskiskipa, sem kvótakerfið leiðir af sér,
er ekkert sem knýr útgerðarmenn til að
verða við kröfum sjómanna í þessum
efnum, nema eftir langvarandi baráttu.
Hver á hvað?
Nú er eignaafstæðum í sjávarútvegi
þannig háttað, að margslungið hags-
munanet tengir útgerð fiskvinnslu og
þjónustu við þessar atvinnugreinar, t.d.
oliusölur. Fiskvinnslan og þjónustu-
greinarnar eru hin raunverulegu gróða-
fyrirtæki, sem útgerðin stendur undir.
Slæma afkomu á eigin útgerð geta
gróðaöflin hæglega bætt sér með hagn-
aði á fiskvinnslunni og sölu á rekstrar-
vörum, viðgerðarþjónustu o.s.frv.
Fyrir sjómenn yrði það mikið spor
fram á við, að losa launakjör sín úr þessu
hagsmunaneti með því að krefjast fastra
launa, yfirvinnuálags og bónuskerfis, í
stað einfaldrar ákvæðisvinnu og lág-
markstryggingar eins og nú er. Er löngu
tímabært að sjómannasamtökin taki
þetta mál á dagskrá, og sporni með þeim
hætti við stórfelldu tekjutapi sjómanna
og auknu vinnuálagi.
ítrekaðar lækkanir á loðnuverði í
kjölfar aflahrotunnar undarfarið eru
enn frekari ástæða til þess að hefjast
handa.
Ríkisf jármál____________________
G jafir eru yður gefnar...
Meðan samninganefnd ASÍ ræddi
það við atvinnurekendur, hvernig
báðir aðilar gætu sameinast um að
festa kjaraskerðinguna í sessi, var
auðvaldinu færðar ýmsar gjafir, og
gefandinn var ríkisstjórnin. Skal nú
greint frá nokkrum þeirra.
Minni tollar á lúxusinn.
Meðal þeirra áhugamála atvinnurek-
enda, sem Ragnar Halldórsson formað-
ur Verslunarráðsins og forstjóri í
Straumsvík, lýsti á aðalfundi ráðsins ný-
verið, er minnkun tollheimtu. Albert
fjármálaráðherra er auðvitað sama sinn-
is eins og alltaf þegar bágstaddir eru ann-
ars vegar. Þessvegna veitti hann Verslun-
arráðinu forskot á sæluna fyrir nokkrum
vikum, og felldi niður aðflutningsgjöld á
brýnni nauðsynjavöru almennings, bíla-
símum. Moggi hefur þénað vel á þessu
drengskaparbragði fjármálaráðherra, því
innflytjendur apparatanna hafa auglýst
grimmt, og er þess að vænta að athafna-
menn landsins sjáist hver af öðrum þeysa
um göturnar með tólið klemmt milli axl-
ar og eyra.
Ropvatn fyrir fólkið.
En ráðherrann gerði fleira. Hann létti
t.d. vörugjaldinu af ropvatni, sem hlýtur