Stéttabaráttan - 04.11.1975, Blaðsíða 7

STETTABARATTAN 4/11 '75
I
Skoðanaskipti Skoóanaskipti Skoóanaskipti
Fölsun á kenningu marxismans um stéttirnar
Þó að KSML líti svo á að EK(m-l)
séu marxfsk-lenínísk samtök og hafi
lýst yfir vilja til að vinna að sam-
einingu þessara tveggja samtaka,
er margt sem ber á milli þeirra. Ég
álít, að allar hugmyndir um að gera
lítið úr þessum mismun, séu mjög
hættulegar skoðanir. Þessar hug-
myndir hafa komið fram og virðast
furðu lífseigar. Orsökin fyrir því
að f>er hafa ekki verið kveðnar nið-
ur er fyrst og fremst sú, að inni-
haldið í ágreiningsmálunum hefur
ekki verið rætt, mismunurinn hefur
ekkrverið opinberaður og andstæður-
nar ekki leystar með gagnrýni og
sjálfsgagnrýni. Þessar umræður
verður að hefja, allar mótsetningar
verður að draga miskunnarlaust
fram í dagsljósið og leysa með að-
ferð sjálfsgagnrýni og gagnrýni.
Sundrungin ein getur nærst á þögn
um mótsetningarnar milli EIK(m-l)
og KSML. Sem framlag til þessara
umræðna vil ég gagnrýna afstöðu
EIK(m-l) til stéttanna og fræðikenn-
ingar marxismans-lenfnismans um
stéttirnar.
Öreigastéttin í meðferð EIK(m-l)
Það er kunnugt öllum þeim sem kynnt
hafa sér kenningar marxismans, að
Marx áleit öreigastéttina eina af öll-
um stéttum auðvaldsþjóðfélagsins,
vera byltingarsinnaða í raun og
sannleika. Orsakirnar fyrir bylt-
ingarsinnuðu hlutverki og eðli ör-
eigastéttarinnar skilgreindi Marx
þessar: Öreigastéttin er skilgetið
afkvæmi auðvaldsframleiðslunnar og
eina stéttin sem þróast og vex f
rás hennar. Hún er fulltrúi fram-
leiðsluhátta framtíðarinnar, hinna
samfélagslegu framleiðsluhátta sósí-
alismans. Öreigastéttin er sam-
þjappaðri en aðrar stéttir, fjöl-
mennari (í nútíma þjóðfélagi) og
býr við verstu lífsskilyrðin, hún á
ekkert nema hendur sínar til að
selja. Öreigastéttin getur ekki
frelsað sjálfa sig, nema því aðeins
að hún frelsi allt mannkynið, í rás
þróunarinnar munu allar stéttir líða
undir lok. Með þessu síðastnefnda
er átt við, að þegar allir eru orðnir
tilheyrandi einni stétt (nefnilega ör-
eigastéttinni eftir að hún hefur tek-
ið völdin ogjjróað sósíalíska fram-
leiðslu upp a mjög hátt stig) verður
enginn stéttamunur eða stéttaskipt-
ing til. Marx benti einnig á að af
þessum sökum væru hagsmunir ör-
eiganna hagsmunir yfirgnæfandi
meirihluta þjóðfélagsins og þess
vegna ætti öreigastéttin marga banda-
menn utan eigin sféttar, í smáborg-
arastéttinni (fyrst og fremst meðal
bænda) og jafnvel í borgarastéttinni.
En þessir bandamenn öreigastéttar-
innar voru það, vegna þess að þeir
höfðu yfirgefið eigin stéttarhagsmuni
og tekið afstöðu öreigastéttarinnar,
en alls ekki út frá eigin stéttaraf-
stöðu.
1 ritinu "Baráttuleið alþýðunnar"
sem EIK (m-1) hefur gefið út kemur
fram hrapalleg rangtúlkun á sam-
setningu stéttanna og innbyrðis af-
stöðu þeirra. Þar er öreigastéttin
talin ná til allra þeirra "sem beint
eða óbeint starfa við framleiðslu og
undirbúning hennar. Þar með er
talið það almenna starf sem þarf til
að afla hráefnisins, koma afurðinni
á markað og starf það sem tekur til
losunar úrgangs o. þ. h. sem telst til
undirbúnings frekari framleiðslu.
Ennfremur launþegar svo sem af-
greiðslufólk, skrifstofufólk, starfs-
fólk sjúkrahúsa og félagsstofnana og
almennir kennarar o.s.frv. Hún tel-
ur rúm 70% þjóðarinnar" (bls. 41).
1 grein sinni "Stéttaskilgreining hins
kínverska þjóðfélags" segir Maó
Tse-tung eftirfarandi: "Smáborgara-
stéttin: Tilheyrandi þessum hóp eru
eignabændur, iðnmeistarar, lægri
menntamenn - námsfólk, barna og
unglingaskólakennarar, lægri opin-
herir starfsmenn, skrifstofufólk,
lajgri lögfræðingar - og smáverslun-
arfólk."
Um öreigastéttina segir Maó: "Ör-
eigarnir: Nútíma iðnaðaröreigar
teljast um 2 milljónir. Þeir eru
ekki margir af J>ví að Kína er efna-
hagslega vanþroað. Þessar tvær
milljónir eru aðallega starfandi í
fimm greinum iðnaðarins - járnbraut-
um, námugreftri, vöruflutningum á
sjó, vefnaðariðnaði og skipasmíðum
- og mjög margir eru þrælkaðir í
fyrirtækjum í eigu erlendra kapital-
ista. Þó iðnaðaröreigarnir séu fá-
mennir, eru þeir fulltrúar nýrra
framleiðsluafla í Kína, framsæknasta
stéttin í Kína nútímans og hafa orð-
ið leiðandi afl í byltingarhreyfing-
unni."
A milli kenningar EK(m-l) og Maó
Tse-tungs er óbrúandi bil. Skil-
greining EIK(m-l) er ekki annað en
útþynning og rangtúlkun á nákvæmri
og hárréttri skilgreiningu marxism-
ans á stéttunum og fellur nánast sam-
an við skilgreiningu Ragnars Arnalds.
Hún skilgreinir ranglega hluta af
smáborgarastéttinni sem öreiga og
dregur þannig hulu yfir hverjir eru
forystuafl byltingarinnar og hverjir
bandamenn þessa forystuafls. Ef
EK(m-l) vill starfa samkvæmt marx-
ismanum-lenínismanum verða þau að
gerbreyta núverandi afstöðu sinni til
öreigastéttarinnar og aðhyllast þá
skilgreiningu sem kemur fram hjá
Maó Tse-tung og sem KSML hafa að-
hyllst frá upphafi.
Önnur rangindi sem koma fram í af-
stöðu EK(m-l) til öreigastéttarinn-
ar eru þessi: "Undir drottnunarvaldi
einokunarauðvaldsins renna hagsmun-
ir öreiganna, flestra smáborgara og
einstakra stærri auðherra í lágfram-
leiðnigreinum saman að miklu leyti.
Sameiginlegir hagsmunir þessara
hópa gagnvart einokunarauðvaldinu
mynda sterkari samstöðu en það sem
skilur þessa að á grundvelli grund-
vallarmóthverfunnar" (sama rit,
bls. 43).
Enn eru mörkin milli stéttanna af-
máð, og enginn greinar munur gerð-
ur á "framsæknustu stéttinni" eða
"leiðandi afli í byltingarhreyfingunni"
eins og Maó skilgreinir það og hins
vegar bandamönnum hs nnar. Hér
renna hagsmunir allra stétta saman
f einn hrærigraut, án þess að það sé
útskýrt, að eingöngu með því að
taka afstöðu með hagsmunum ör-
eigastéttarinnar og yfirgefa þannig
eigin stéttarhagsmuni geta leiðir
þessara stétta legið saman x bylting-
árbarátturxni. Tímabxmdin eining um
einangrað mál eða bandalag til að
virma að framgangi vissra baráttu-
mála, brpytir þessari staðreynd
ekki. Hér skortir enn skilning á
forys tuhlutverki öreigas téttariimar
fyrir vinnandi alþýðu.-
Hroki samrfmist ekki starfsháttum
marxista
En forvígismeixn EIKm-1 eru langt
yfir sjálfsgagnrýni hafnir. A.m.k.
lýsa þeir því yfir í Verkalýðsblaðinu
4.-5. tbl. 1975, að "uppgjör við
hentistefnu og ranga afstöðu til
stétta fer fram innan KSML en ekki
EIK(m-l)." Þessi uppskafningshátt-
ur getur aðeins þýtt annað tveggja -
forvígismenn EIK(m-l) telja ranga
afstöðu sína endanlega og fullkom-
lega rétta, eða að þeir hyggjast ekki
gera upp við ranga afstöðu sína.
En staðreyndir eru harðar í horn að
taka. EIK(m-l) verða að viður-
kenna opið og hispurslaust, að nú-
verandi afstaða þeirra til stéttanna
er röng ■ og aðhyllast sömu afstöðu
og KSML - ef þeir vilja fylgja marx-
ismanum-lenínismanum. Hið sama
er að segja um léttúðuga afstöðu
þeirra til stefnu og starfs Kominterns
fVerkalýðsblaðinu hefur margoft
verið fullyrt, að vígorð Kominterns
(stétt gegn stétt) og almenn stefna
IH. Alþjóðasambandsins eigi ekki við
í dag. Vilji EIK(m-l) byggja á bestu
hefðum verkalýðsstéttarinnar, ber
þeim skilyrðislaust að falla frá nú-
verandi afstöðu sinni og viðurkenna
réttmæti stefnu KSML, sem byggir
algerlega á hefðum Komintern.
A sumarmóti EIK(m-l), s.l. ágúst,
var lagt fram ráðstefnuplagg sem
gera átti skil stéttunum á Islandi og
fól I sér nokkuð breytta afstöðu til
móthverfunnar milli verkalýðsstétt-
ar og borgarastéttar. Þeir félagar
KSML, sem sóttu sumarmótið, töldu
að hér væri um jákvæða afstöðubreyt-
ingu að ræða, en EIK(m-l) bar þessa
skoðun til baka og fullyrti að afstaða
þeirra til stéttanna væri óbreytt. Nú
hefur hins vegar komið í ljós, að
ráðstefnuplagg þetta er I mörgum at-
riðum þýtt orðrétt (!) upp úr norsk-
um bæklingi sem gefinn er út af
AKPm-1 (Kommúnistaflokki verka-
manna m-1 í Noregi) og nefnist
"klasseanalyse." Væntanlega er
forvígismönnum EIK (m-1) ljóst, að
allar tilraunir til að þýða pólitíldna
úr norsku eru barnaskapur og ósam-
rýmanlegar marxískri rannsóknar-
aðferð. En þó skiptir kannske meira
máli, að sú afstaða sem birtist í
þessum norska bæklingi opinberar
sömu röngu afstöðu til öreigastéttar-
innar og sýnt var fram á hér að fram
an að EIK(m-l) hefði.
I honum kemur fram sama vanmat á
forystuhlutverk öreigastéttarixmar og
hjá EIK (m-1), en KSML hefur frá
stofmm EIK(m-l) bent á að helsti
ljóður á stefnu samtakanna væri van-
mat á forystuhlutverki verkalýðsins,
Nú hefur formaður AKPm-I (nbrska
kommúnistaflokksins sem EIK(m-l)
byggir afstöðu sína algerlega á) -
Sigurd Allen, sagt af sér formennsk-
unni vegna hægrihentistefnu sem
einkenndi tímabilið 1972-73. Hægri
villurnar fólust, skv. Allen sjálfum,
I sáttfýsi við endurskoðunarstefnuna
og vanmati á forystuhlutverki öreiga-
stéttarinnar. Skyldi þetta leiða til
þess, að EIK (m-1) viðurkenni opin-
skátt og heiðarlega að hafa vanmetið
forystuhlutverk verkalýðsins og
fylgt hægri-stefnu ? Það er vísasta
merkið um alvöru þeirra, hvort
þeir viðurkenna opinskátt mistök
sín og leiðrétta þau í samræmi við
stefnu KSML og marxismann-lenín-
ismann.
-/KG
Starf og pólitik
órjúfandi heild
Frægðarlöngun, framagirni og fé-
græðgi þrifust í starfinu og sum sýn-
ingaratriðin voru ósmekkleg og báru
þessu merki. En með hinni miklu
Menningarbyltingu öreiganna og Gagn-
rýniherferðinni gegn Lin Piao og
Koxxfúsíusi hófst mikil gagnrýni á
endurskoðunarstefnuna I bókmenntum
og listum. 1 þessari gagnrýni höfum
við öðlast betri skilning á stéttabar-
áttunni, baráttu tveggja andstæðra
leiða - kapitalismans og sósíalism-
ans - og sömuleiðis baráttu fjöllist-
armannanna sjálfra. Þannig höfum
við styrkt þá afstöðu okkar, að þjóna
öreigapólitikinni - starfa I þjónustu
verkalýðs, bænda og hermanna og
taka þátt í sósíalískri uppbyggingu
Kfna og byltingunxxi.
Stb: Hefur þá fjöllistin sjálf ekki
dregið dám af þessari baráttu ?
Chia: Sýningaratriði okkar eru hefð-
bundin, en við höfúm tekið þennan
arf frá fortíðinni með gagnrýnu hugar-
fari og endurbætt þau f starfi okkar.
Hið sama má segja um starf okkar að
öðru leyti, við tileinkum okkur lika
aðrar listgreinar og nýtum okkur þær.
Þetta á t.d. við um dans, fimleik og
leiklist svo nokkuð sé nefnt. A þennan
hátt höfum við gert fjöllistina að raun-
verulegri listgrein.
Allur þorri fjöllistarfólks í Kína
sýnir ekki einvörðungu sjálfu sviðinu
áhuga sinn. Þeir kappkosta einnig
tónlistina, samspil leikbúninganna,
sviðsbúnaðinn og lýsinguna. Þess
vegna er fjöllistin orðin raunveruleg
listgrein, elskuð af verkalýðsfjöld-
anum, bændaalmúganum og hermönn-
unum. Eðli fjöllistarinnar, sjálf
tæknin og heimsskoðun fjöllistarmann-
anna hefur breytt um svip. I dag er
fjöllistin gegnumsýrð af byltingar-
sinnaðri bjartsýni. Þannig endur-
speglar fjöllistin ástxmdunarsemi,
hugrekki og hæfileika kínverskrar al-
þýðu. Fjöllistin endurspeglar eldmðð
kfnverskrar alþýðu, sem ótrauð hefur
rutt byltingunni farveg í Kína.
Stb: Hvernig gefið þið fjöllistinni
byltingarsinnað innihald og látið hana
þjóna alþýðunni í verki ?
Chia; Við störfum samkvæmt kennin-
gu Maós formanns, að "láta hundrað
blóm spretta, grisja hið gamla, svo
hið nýja megi vaxa" og að "láta for-
tíðina þjóna nútímanum og erlend
fyrirbæri nýtast Kína."
Þorri fjöllistarmannanna fer til fjöld-
ans, til verkafólksins, bændanna og
hermannanna til þess að læra af þeim
og öðlast nýja lieimsskoðun. A hverju
ári eyða fjöllistarmenn 4 mánuðum
til þess að starfa með fjöldanum, taka
þátt í erfiðisvinnu og herða afstöðu
sína í starfinu. Þeir nota þennan tíma
líka til að sýna fyrir almúgann, og
kenna þannig og breiða út listgrein
sína.
Stb: margir undrast þann aga, sem
kemur fram f starfi ykkar.Af hverju
stafar þetta ?
Chia; Fjöllistarmennirnir vita vel,
að aginn er trygging fyrir réttri
byltingarlínu. Þeir eru vopnaðir með
marxismanum-lenfnismanum og hug-
sun Maós Tse-tungs. Þessi pólitíska
meðvitund gerir það að verkum, að
fjöllistarmennirnir eiga auðvelt með
að hlýða aganum. Þaxmig er starfið
og pólitíkin vendilega tengd. Sam-
kvæmt kenningum Maós formanns,
er pólitxkin leiðarljósið, Ifftaugin f
öllu framleiðslustarfi landsins og
þess vegna skipum við pólitíkinni í
æðsta sess og leggjum mikla áherslu
á hugmyndafræðilegt nám. Fjöllistar-
verkafólk og ríkisstarfsmenn fá. Því
öll erum við starfsfölk ríkisins. En
innan fjöllistarflokksins eru launin
dálítið mismxmandi og fer þessi mis-
munur eftir þrennu; Hvers eðlis
starfið er, starfsreynslu og tækni.
Þannig felst munur á launum raun-
verulega aðeins í vinnuskiptingunni.
En fjöllistarstarfið er ákaflega er-
fitt og ríkinu og stjórninni er harla
annt um okkur. Fjöllistarmenn geta
fengið styrki til náms og frítt fæði á
meðan á því stendur.
Stb: Þessu er þá líkt farið og hér á
Islandi, því listamenn fá líka styrki
hér. Að lokum, eruð þið ánægð með
ferð ykkar um Norðurlönd ?
Chin: Góðvilji ríkisstjórna þessara
landa og ómetanleg hjálp vináttufél-
aganna, hafa valdið því að sýningar
okkar á Norðurlöndum hafa tekist
mjög vel. Okkur hefur alls staðar
verið mjög vel tekið af alþýðimni,
vinafélögunum og rxkisstjórnum á
Norðurlöndxmum. Því höfum við auk-
ið gagnkvæman skilning og vináttu-
tengsl milli alþýðu Kfna og þessara
landa og styrkt menningartengslin
á milli þeirra. Þess vegna erum við
mjög ánægð með þessa ferð.
Ég þakkaði kínversku fjöllistarmönn-
unum fyrir viðtalið og kvaddi þá, en
hálfri stundu síðar átti sýning að
hefjast I Laugardalshöllinni. -/KG
fólkið skipuleggur oft námsstarf I ör-
eigavísindum og byltingarfræðum, til
þess að efla pólitíska meðvitund sfna
og styrkja grundvöll fjöllistarinnar.
ÞÚ veist, eins og ég benti á áðan, að
fjöllistin I Kína á að þjóna öreigapól-
itíkinni - standa I þjónustu verkalýðs,
bænda og hermanna og vera liður I
sósíalfsku uppbygginguxmi og bylting-
unni. Þess vegna leggjum við áherslu
á að efla pólitfskt uppeldi fjöllistar-
mannanna. Fjöllistarfólkið hefur því
skýran skilning á því, fyrir hverja >
þeir eru að æfa eða í hvers þágu sýn-
ingarstarfssemi þeirra er. Með þessu
hefur starf fjöllistarfólksins og póli-
tíkin verið tengd órjúfandi böndum.
Stb: Hvernig lítið þið á fjöllistina? Ég
á við að hér á vesturlöndum er lögð
ofuráhersla á spennu og lífshættuleg
sýningaratriði. Er þessu lxka þannig
farið í Kfna ?
Chia; Nei, síður en svo. I Kfna er
fjöllistin til fyrir alþýðuna og hún er
ekkert áfjáð f að leggja fjöllistarfólk-
ið í lífshættu eða áfjáð í magaverk af
spennu. Fjöllistin á að vera lífleg,
hættulaus og fúll af glaðværð. Fjöllist-
arsýningarnar hvetja alþýðuna og
gleðja hana og einmitt þess vegna er
fjöllistin svona vinsæl alþýðulist. Við
fjöllistarfólkið erum alltaf velkomin
meðal fjöldans og sýningar okkar
njóta almennrar hylli,
Stb: Ég las í íslenska dagblaðinu Vísi,
að færir fjöllistarmenn hefðu 10 sinn-
um meiri laun en verkafólk f Kína. Er
þetta rétt ?
Chia brosir breitt þegar hann heyrir
þessa spurningu: Nei, laun okkar fjöl-
listarfólks eru u,þ. b. þau sömu og
Framhald af bls. 2
Um NATO og herinn
hvort sem um er að ræða erlenda
eða íslenska, heimsvál dasinnaða
borgarastétt. Höfuðafl þessarar
hreyfingar er því verkalýðsstéttin í
forystu vinnandi alþýðu. Það eru
þessi þjóðfélagsöfl, sem óhjákvæmi-
lega, vegna þjóðfélagsstöðu sinnar,
hljóta að ráða úrslitum í baráttunni
gegn ásælni USA-heimsvaldastefn-
unnar á Islandi. Arangur þessarar
baráttu verður þvf ekki fyrst og
fremst náð af borgaralegu flokkunum
á Alþingi, heldur af samtökum þar
sem verkalýður og vinnandi alþýða
hefur tök á því að ráða stefnunni.
Aðeins á þann hátt verður komist hjá
þvf að borgaraleg öfl geti styrkt
heimsvaldastefnxma og strfðsundir-
búninginn.
Reynslan af baráttunni sannar þetta
einmitt. Eins og menn muna var það
fyrst og fremst fyrir fjöldaaðgerðir
alþýðunnar 1946, að komið var í veg
fyrir sanming um hersetu til 99 ára.
En þettar er einn stærsti sigur sem
unnist hefur í herstöðvamálinu. Aftur
á móti varð afraksturinn mun rýrari
þegar treyst var á þingbaráttuna und-
ir síðustu vinstristjórn, þrátt fyrir
yfirlýsta stefnu stjórnarinnar um
brottför hersins. Það er því aug-
ljóst að án virkra baráttusamtaka
fjöldans vinnast ekki sigrar gegn her-
setu og fyrir úrsögn úr Nató.
Sjálfsákvörðunarrétturinn
Það er staðreynd að USA er á undan-
haldi og hefur orðið að draga her-
stöðvar sínar frá mörgum stöðum
í heiminum. Þetta undanhald USA-
heimsvaldastefnunnar hófst með á-
rásarstríðinu gegn N-Kóreu. Sfðan
þá hefur USA-heimsvaldastefnan
stöðugt verið á niðurleið í heiminuxn,
í Indókfna, Asíu og einnig í Evrópu.
Við þetta hafa ðhjákvæmilega myndastl
glufur í valdakerfi USA í Evrópu, ■
sem hitt risaveldið, USSR, hefur f
auknum mæli þrýst sér inn f til að
efla drottnunaráform sfn.
Þetta sanna herstöðvar USSR í Ind-
landi, fhlutun þeirra um innanríkis-
mál Egyptalands, sem leiddi til
brottreksturs sovéskra sérfræðinga
þaðan og einnig stórfelldar flotaæf-
ingar þeirra á N-Atlanshafi. En á
N-Atlanshafi hafa þeir sýnt tilburði
til að ógna Noregi með hernaðaræf-
ingum. Þetta sýnir að um leið og
við krefjumst úrsagnar úr Nató
verðum við að styrkja baráttuna fyr-
ir sjálfsákvörðunarréttinum gagn-
vart báðum risaveldunum. Eina
stéttin sem getur leitt þessa baráttu
farsællega, er verkalýðsstéttin því
hún er eina stétt auðvaldsþjóðfélags-
ins, sem laus er við alla hagsmuni
af heimsvaldastefnunni. Þessi bar-
átta verður því að vera liáð undir
eftirfarandi vfgorðum:
1. Island úr Nató og herinn burt.
2. Gegn stríðsfyrirætlunum risaveld-
amia, USA og USSR.
3. ísland fyrir fslenskan verkalýð.
-/GA