Stéttabaráttan - 11.08.1976, Blaðsíða 6

□3
Stéttabaráttan 11. ágúst 1976.
Hver er höfuðóvinur
bænda?
Frá
Það er viðurkennd staðreynd
að smærri bændur hér á landi
búa við frámunalega slæm kjör
Þar kemur ekki aðeins til lág
laun og mjög langur vinnudagur
og léleg félagsleg þjónusta.
Enda hefur raunin orðið sú að
stöðugt fleiri bændur neyðast
til að bregða búi og flytja á
mölina. Aðrir verða að minnkt
við sig samfara þrengri kjör-
um og fjöldamargir vinna
verkamannavinnu utan býla
sinna.
Þessi þróun á sér margvís-
legar orsakir. En fyrst og
fremst stáfar hún af kapitalí-
seringu landbúnaðarins. SÍS
og aðrir landbúnaðarauðhring-
ir græða ekki nóg á smábýla-
rekstrinum vegna þess ma.
að þau getá ekki staðið undir
vélvæðingunni og gefið af sér
hámarksgróða. Þess vegna er
markvisst stefnt að því að
smábændur hrekist af búum
sínum. Tökum til dæmis tank-
væðinguna. SeinustulO ár er
áætlað að einn mjólkurfram-
leiðandi hafi að meðaltali hætt
þriðja hvern dag. Þar er
fyrst og fremst um að ræða
smábændur sem ekki geta stað-
ið undir þeim dýru fjárfesting-
um sem tankvæðingin hefur I
för með sér.
Efnahagskreppunni hefur einn-
ig verið velt yfir á herðar
þeirra bænda sem minnst mega
sín. Þannig voru í seinasta
mánuði sett lög um 25% verð-
tryggingu á landbúnaðarlán.
Þær aðgerðir ríkisvaldsins
þrengja enn kost minni hænda.
Lán frá kaupfélögum og ríki
hafa undanfarin ár haldið
rekstri margra smábúa gang-
andi. Sjálfur arðurinn af búum
þeirra hefur aðeins nægt til
framfærslu og vaxtagreiðsla.
Nú er ríkisvaldið með Fram-
sóknarflokkinn I broddi fylking-
ar að kippa þessum grundvelli
undan bændum. Framundan er
gjaldþrot fjölda smábænda og
stóraukin byggðaröskun. Fyr-
irsjáanlegt er að harðbýl land-
búnaðarsvæði eyðist í framtíð-
inni ef ekkert verður að gert.
Qg "flokkur bænda", Fram-
sóknarflokkurinn mun ekkert
gera né forystubroddar Stéttar-
sambands bænda. Þeir eru
ramflæktir I hagsmuni SÍS, SS
og MBF sem miðast eingöngu
við gróða auðherranna sjálfra.
Samvinnuhreyfingin þjónar
ekkl smábændum
Mikið vatn hefur runnið til sjáv
ar síðan kaupfélögunum var
komið á fót. Og margt hefur
breyst. Hér áður fyrr var
Samvinnuhreyfingin hagsmuna-
bandalag bænda og sveitaalþýð-
unnar. Þá fengu bændur sann-
virði fyrir vörur sínar. I dag
rekur Samvinnuhreyfingin grófa
auðvaldspólitík gagnvart
smærri bændum og beitir þá
þrælatökum. Bændur eru
bundnir kaupfélögunum vegna
skulda og eru neyddir til að
láta þau fá allar sínar vörur.
A grundvelli þessarar einokun-
ar hefur Samvinnuhreyfingin
og stjórnmálaflokkur hennar
níðst á bændum og kreist úr
þeim hverja krónu til að efla
gróða hringsins og milliliða-
snýkjudýranna. 1 rauninni er
hér gamla kaupmannavaldið
endurborið og í mörgum til-
fellum kemur arðrán "sam-
vinnuhreyfingarinnar" fram í
enn svívirðilegri mynd.
En hvernig er arðráninu hag-
að ? Við skulum taka kjör kúa-
bænda sem dæmi og skipti
þeirra við mjólkurbúin. Fyrir
mjólkurinnlegg sitt fá þeir 75%
af ákvörðuðu verði verðlags-
grundvailar 10. hvers mánað-
ar eftir að þeir hafa lagt mjólk
ina inn. Flutningskostnaður
mjólkurinnar er dreginn frá
þessum 75 prósenium. Eftir-
stöðvarnar liggja síðan vaxta-
lausar hjá mjólkurbúunum allt
Framhald af baksfðu.,
Vegið að lífskjörum smábænda
strargrundvellinum hreinlega
kippt undan mörgum þeirra.
Arðurinn af búum þeirra er það
lítill að hann nægir ekki nema
til nauðsynlegasta viðhalds og
verða þeir þá að treysta á lan
til að geta bætt við búskap sinn
og yfirleitt haldið honum gang-
andi. Þessi nýju lög ríkisstjórn
arinnar munu sérstaklega koma
hart niður á ungum bændum sen:
leggja I nýbyggingar og smærri
bændum á harðbýlli landshlut-
um þar sem lítið hefur verið
fjárfest hingað til. Þessar lög-
gjafar verður því ekki aðeins
minnst sem harkalegrar árás-
ar ríkisvaldsins á tilverugrund-
völl smábænda heldur og sem
algjörs skipbrots hinnar svo-
kölluðu " byggðarstefnu" Fram-
sóknarflokksins, Nú er um að
ræða ráðstafanir sem að öllum
likindum valda uppflosnun
bænda í sumum héruðum. Alla-
vega kemur þetta með að hindra
allan nýbúskap og valda auknum
fólksflótta úr sveit I borg og
bæ.
Ríkisvaldið er óvinur smábænda
Smábændur öðlast mikilvæga
reynslu af þessum aðgerðum
ríkisvaldsins. -t^ær eru aðeins
ítrekun á þeirri staðreynd, að
alltaf þegar kreppist hagur
auðvaldsframleiðslunnar er
ríkisvaldið notað til að þrengja
hag þeirra bænda sem minnst
mega sín. Eina leiðin sem
auðvaldið sér til bjargar er
aukin kúgun og skerðing lífs-
kjara alþýðunnar. Fjárversl-
uninn til braskara og afætulýðs
hverskonar er ekki stöðvaður.
En það er ráðist á garðinn þar
sem hann er lægstur og þar sem
auðvaldið telur sig eiga lítilli
andstöðu að mæta.
En hvernig stendur á því að'
" bændaflokkurinn" okkar Fram.
sóknarflokkurinn,vilar slíka
árás á lffskjör bænda ekki fyrir
sér. Sekt Framsóknar er aug-
ljós I þessu máli. Bæði land-
búnaðarráðherrann og formað ur
Stofnlánadeildar eru meðal for
ystumanna flokksins. Smábændú
m ætti nú að vera ljóst að stefna
Framsóknarflokkslns er and-
stæð hagsmunum þeirra. Framí
sókn er fulltrúi stækasta aftur-
haldsins á Islandi. Þessi flokk-
ur kemst það næst bændum að
geta kallað sig stórbændaflokk,
enda safnast þar I forystu Sveita
burgeisar og einokunarkapítal-
istar. Sveitaalþýðan hefur ekkex
ekkert til Framsóknarflokksins
að sækja. MVS;
Gunnar Guðbjartsson, formaður
Stéttasambands bænda, sem í
dag er I höndum stórbænda og
fulltrúa ríkisvaldsins og einok-
unarhringjanna SlS, SS og mjólk
urbúanna. Gegn þeim verða
smábændur að heyja skipulagða
baráttu I bandalagi við fram-
sækinn verkalýð bæjanna.
til áramóta en þá eru þær loks
reikningsfærðar. Arðránið er
þannig beint og opið. Bændur
eru látnir útvega vinnslufyrir-
tækjunum rekstrarfé endur-
gjaldslaust því að sjálfsögðu er
upphæðin orðin rýrari þegar
þeir loks fá hana vegna verð-
bólgunnar I þjóðfélaginu. Það
er augljóst að þarna er um
mikla gróðauppsprettu að ræða
fyrir mjólkurbúin.
En "samvinnuhreyfingin"
lætur sér þetta ekki nægja.
Hún tekur einnig 18% skulda-
vexti af öllum rekstrar- og
neysluvörum bænda. Bændur
verða þvx að gera svo vel að
borga um 39%vexti af miklum
hluta rekstrarvara sinna.
Þessi þrælatök samvinnuhreyf-
ingarinnar á bændum verða
enn 3vívirðilegri þegar haft er
I huga að I langflestum tilvik-
um verða bændur að versla allt
sitt við hana. Þar hafa þeir
enga aðra undankomuleið nema
þá að bregða búskap.
Vegna þessa arðráns hefur
smærri bændum ekki einu sinni
tekist að fá þau laun sem verð-
lagsgrundvöllur landbúnaðar-
ins gerir ráð fyrir. Jóhannes
Torfason bóndi á Torfalæk II
í A-Húnavatnssýslu sagði ma.
I viðtali við eitt dagblaðarma:
"Hvað snertir launin þá eru
þau milli 30 og 35% af verð-
lagsgrundvallarverðinu, þannig
að bóndinn fær aðeins 20%
launa sinna greidd um hver
mánaðarmót, en hinn hlutinn
liggur vaxtalaust til næstu ára-
móta."
Þessi ummæli húnvetnska
bóndans ásamt öðru sem eftir
honum var haft I viðtalinu
leiða vel I ljós þau eymdar-
kjör sem smærri bændur búa
við. Og þau sýna einrdg fram
á hver höfuðóvinur fsl. smá-
bænda er. Það ér landbúnaðar-
einokunin, SlS, Sláturfélagið og
mjólkurbúin. Skrifræðisburg-
eisarnir í þessum fyrirtaakjum
og pólitfskir þjónar þeirra í
Framsóknar- og Sjálfstæðis-
flokknum starfa gegn hagsmun-
um bænda. Þessi fyrrverandi
íyrirtæki ísl. sveitaalþýðu eru
nú rekin sem hreinræktuð auð-
valdsfyrirtæki er byggja til-
veru sína á svívirðilegu arð-
ráni á vinnu alþýðunnar til sj áv ■
ar og sveita. _/kvg
Rauður vettvangur kl-m
Verkalýðsforínginn einka-
bílstjóri framkvœmdasfjórans
Kurnuður verkalífcfél.*, ,.„n .... ,
FormaAur vcrkilf ðnfélato
i'lnkabllxlJAri yfirmannn
Þx'lla hefrti i'inhvern
llmann þntl óhæfa meðan
[ harátla verkafftlks slftft sem
Marjiir lelja sllkl ftfierl
i þann daj< I éaK. enda mun
þaft orftið ajaldyvfl. t>ella er
hln* veyar alaðreynd á einum
Mærsla vinnualað landiina.
Sinftldu EinkabilMJftri fram-
kviemdasljftrans heilir llilmar
? 'v™** »rrka- formaður. kvað hann avo ekkl 1
at*lúf * HanKánalla- vera Hann virrt re.vndar I amá
9 frll rlm oK >i»ði h.nn h
Er llilmar v.r apurður að þvl Chhl U“ð *f
hvorl hann va*rl hn'ltur *em J
Félagar.
Ég sendi ykkur þessa úrklippu úr Dagblaðinu þ. 13. júlí sl.
með von um að þið birtið hana . Hún er afskaplega afhjúpandi
fyrir það ástand sem ríkir meðal hinnar uppkeyptu verkalýðs-
forystu. Sú niðurlseging sem þessir menn gera verkalýðsstétt-
inni er meira en orð fá lýst. Stuðningsm.
f ~i
I l«H>atfi; kUurrnl kl
Anderi llanwn. Anm llnður HddMMIir
Guftimmtffln Jön Ikmur lUlldúmon K|arU
n. Oli Tynca. Kaln JAnuon. Smrlftur K«ilado
ir (i HaraldadOltir
en Blondal. (iyUi Kr»ltan»on
I tlNiUlkaan jon oaaar luiumnwon porarinn
I.Jaamyntflr: Jrna Alexandrraaon. Inílur Astfnra
AaKlfalnaaalJarl: boralrinn Kr Si«urfta«in
Hrririnfara4Jérl: Sifurdur R l'rlursann
AaKlVaéaKar M.r.li««Ma M slmir iiaaa
AlKrriöala II. rfr»,ala « Slnrt HUI,
KN.IJém MAamalall SlmlaMII III,
AakrilUl tfjaltf « kr k maaaM ina.nl.,
l laaaaaata útf kr rinUkiA KlaAayrrnl hl
Við viljum nýja
vinnulöggjöf
Pegar kjaradeilur og verkföll standa sem hæst er
i'kki óalgengt aö umræöur spinnist um vinnulög-
gjöfina og framkvæmd hennar i nútimaþjóöfélagi.
Pó aö flestir lýsi viö slik tækifæri áhuga á breyting-
um I þessum efnum veröur heldur litiö úr frain
kvæmdum þess á milli.
* Viö höfum búiö viö óbreytta vinnulöggjöf i harl
nær f jörutlu ár. A þessum tima hafa oröiö svo veru
legar breytingar i atvinnumálum og reyndai
búskaparháttum öllum aö fæstum dylst nauösyn
TTMI Il1" l ÍIMIil TllllTtltflltlÉHiÉl
Ég hef íylgst með skrlfum
Stéttabaráttunnar um virmu-
löggjöfina og væntanlegar
breytingar á henni. Að mínu
mati þá hefur afhjúpun Stb. á
fyrirætlun atvinnurekenda og
og afstöðu forystumanna
Alþýðusamtakanna verið gott
framlag til baráttunnar. Ég
hef ekki orðið var við jafn
góðar greinar í öðrum blöðum
vinstri manna um þetta mikil-
væga mál, og undan skil ég
þá ekki neitt þeirra.
En við verðum að gera betur
allstaðar er nauðsyn á baráttu
gegn þessum svívirðilegu
lögum sem eru í undirbúningi.
Ég sendi ykkur hér úrklippu
úr leiðara Vfsis (25.6. '76)
En hverjir eru þessir "við"
sem viljum nýja vinnulöggjöf ?
Auðvitað eru það stóratvinnu-
rekendurnir sem eiga Vísi
(Kassagerðin, Hekla o. fl.)
En við verkamenn og alþýðu-
fólk viljum vinnulöggjöf
atvinnurekenda feigal
Fram til baráttu! Sig. G.
Svar frá Ritstj.
Við þökkum bréfið og notum
tækifaerið til að vekja athygli
á nýúrkomnum bækling
Verkalýðsforlagsins sem
heitir: Gegn virmulöggjöf
auðvaldsins. Fæst f Rauðu
Stjörnunni.
Nýlega fékk ég í hendurnar
blað Málm og skipasmfðasam-
bandsins (það heitir Málmur).
Guðjón Jónsson, formaður
félags járniðnaðarmanna skrif
ar grein í blaðið þar sem seg-
ir: "Fjöldamörgum félags-
mönnum í verkalýðshreyfing-
unni hefur verið ljóst að ár-
angur í kjarabaráttu verka-
lýðsfélaganna er tengdur því
hvernig löggjafarvaldinu er
beitt og í hvers höndum það
er".. . "Augljóst er því að
kjarabarátta verkalýðsfélag-
anna er svo árangurslítil
sem raun ber vitni vegna þess
að andstæðingar verkalýðs-
hreyfingarinnar og stefnu
hennar ráða löggjafarvaldinu."
. .. "Löggjafarvaldið þarf því
að færast í hendur fulltrúa
verkafólks og samherja þess."
Undir þessi orð Guðjóns vil
ég taka - nema hvað að til
þess að verkalýðurinn geti
sett lög sem þjóna hagsmun-
um hans þá þarf hann að taka
völdin í þjóðfélaginu sjálfur,
með byltingu. En það sem
Guðjón boðar eru "alþýðuvöld'
toppklíkunnar sem situr f hin-
um ýmsu stólum verkalýðs-
hreyfingarinnar og þeirra
flokka sem telja sig verka-
lýðssinnaða en eru ekkert
armað en krataflokkar og svika
pakk.
Jár niðnaðar maður.
Frh. af baksíðu
Gerum
STETTABARÁTTUNA
að málgagni verkalýðsins
og endurskoðunarsinnuð afstaða
til þess, hvernig eigi að byggja
vikublaðið upp. Sagt er, að
áður en vikublaðið geti orðið að
raunveruleika, þurfi "að koma
upp eigin offset-prentsmiðju
og öðrum tækjabúnaði fyrir
framleiðslu og útsendingu blaðs
ins. " og "að ráða til blaðsins
starfskrafta til þess að hægt sé
að gefa út vikublað. " Hvort
tveggja er að sjálfsögðu rétt,
að því marki, að þetta þarf að
byggja upp með tíð og tíma. En
þetta eru ekki forsendur viku-
blaðsins. Þær eru pólitískar.
Kommúnistar verða að læra af
baráttuandanum í ritgerð Maó
formanns "Heimski öldungurinn
sem flutti fjöll", og ráðast f
verkefnið með þeim tækjabúnaði
sem við ráðum yfir í dag. Jafn-
vel þó það kosti, að útlit blaðs-
ins verði rýrra, blaðsíðurnar
færri og efnisúrval lélegra til
að byrja með. Við verðum að
setja fram vígorðið "treystum
á eigin krafta" og byggja upp
blaðið samkvæmt því. Við get-
um ekki keppt við auðvaldið á
sviði fjármagns og tækjabúnað-
ar, við verðuni að treysta á
eigið starf, hugkvæmni og skipu
lagshæfni verkalýðsstéttarinnar
og óbilandi baráttuanda komm-
únistan':. Þetta er því annað at-
þegar byggja skal upp.baráttu-
málgagn stéttarinnar.
Með fjöldanum - fyrir fjöldannl
Verkafólk hefur ekki möguleika
á að koma málefnum sfnum á
framfæri í borgarapressunni.
Lífsreynsla þess og barátta
gegn óréttlæti og kúgun þykir
ekki fréttamatur þar. Það
ríkir prentfrelsi að nafninu til
en kostnaðurinn við útgáfu,
einkaeign á prentsmiðjum og
blöðum gerir það að verkum,
að prentfrelsið er aðeins fyrir
þá ríku. Hinir verða að þegja,
nema þeir tali það sem lætur
vel í eyrum borgarastéttar-
innar! Þvf er það mikilsvert
verkefni fyrir blað verkalýðs-
stéttarinnar að skapa verka-
fólki vettvang fyrir ‘málefni
sín og stéttar sinnar. Það
verður aðeins gert með tíðari
útkomu blaðsins og með því að
hlusta á rödd fjöldans. En jafn
vel þetta er ekki nægilegt.
Kommúnistarnir verða að örva
skrif verkafólks og herða bar-
áttuna fyrir því að þagnarmúr-
inn sem umlykur lff þess og
starf, verði rofinn. Hér nægir
ekki að sitja með krosslagða
arma og bíða eftir frumkvæði
fjöldans, starfsmenn STÉTTA-
BARATTUNNAR verða að fara
út meðal fjöldans, afla frétta-
ritara á vinnustöðunum, skipu-
leggja félaga flokksins til að
skrifa í blaðið og kynna sér
persónulega baráttuna sem
verið er að skrifa um. Við
verðum að byggja upp net af
fréttariturum og tíðindamönn-
um á vinnustöðunum og alls
staðar þar sem þess er kostur
Þetta er í hæsta máta pólitísk
spurning og þessu verkefni
verður að siima af mikilli kost
gæfni. Við verðum að starfa
með fjöldanum og fyrir hags-
munum hans. Þetta er hið
þriðja sem hafa verður í huga
þegar ráðist er í það erfiða
verkefni, að byggja upp bar-
áttumálgagn verkalýðsstéttar-
innar.
/KG.