Verklýðsblaðið - 24.01.1931, Page 2

Klofningsvígamóður sósialdemokrata
Nú kemur rööin að verkalýdsfélögunum
Jónasi hefir auðsjáaniega vaxið það í augum
og- talið þennan styrk sem einskonar mútufé.
Þegar sú varð raunin á, að sjúklingamir létu
ekki bugast andlega og reyndust, hugsjónum
sínum trúir, þrátt fyrir líkamleg veikindi, tók
Jónas það ráð að svifta þá andlegu sjálfsfor-
ræði og banna þeim að ræða þeirra hjart-
fólgnasta málefni sín á milli.
Varla er hægt að auðmýkja sjúkan mann
meira, en að svifta hann andlegu sjálfforræði.
Og varla er hægt að gera honum vistina djöf-
ullegri en að gera sjúkrahúsið að fangelsi. Nú
er það kunnugt, að það hefir meira að segja
en flest annað fyrir heilsu berklaveikra manna,
hvemig högum þeirra er háttað andlega. Stóra
orðin viljum vér eftirláta Jónasi frá Hriflu og
öðrum shkum. En vér teljum það skyldu vora,
að benda á, að hér er teflt með mannslíf á hinn
miskunnarlausasta hátt.
1 þetta skifti varð ekki slys að brunanum á
Kristneshæli og var það mikið lán. En fáir era
þeir atburðir, sem gerst hafa nú um hríð, sem
slegið hafa slíkum óhug á menn. Það varð sem
sé lýðum ljóst, að engin slökkvitæki voru til á
hælinu og áhöld slökkviliðsins á Akureyri
reyndust ónothæf við vatnsleiðslurnar þar.
Þannig er fyrirhyggjan fyrir lífi og öryggi
sjúklinganna.
Lögreglustjóri fyrir sáttanefnd.
Þriðjudaginn 20. þ. m. mættu þeir fyrir
sáttanefnd Guðjón Benediktsson og Heimann
Jónasson lögreglustjóri. Bar Hermann sig her-
mannlega á sáttafundinum og vildi ekki nein-
ar sættir bjóða. Ætlar hann exm um hríð að
nota sér embættisvald sitt til þess að halda við
þeim lygaóhróðri, er hann lét Jónas fá sig til
að bera út um pólitísku fangana í Tímanum
10. þ. m. Er Hermanni vorkunn þó hann noti
ekki sem heiðarlegastar aðferðir til að réttlæta
athæfi sitt í þessu máli og vilji ekki gefast upp
fyrr en hann má til. Guðjón krafðist þess að
málinu yrði vísað til aðgerða dómstólanna og
mun fylgja málinu vel eftir.
Svar við opnu bréfi
Erlings Friðjónssonar frá Einari Olgeirssyni.
Þar sem Alþbl. hefir birt opið bréf frá E. F.
til E. 0. þykir rétt að gefa lesendum blaðsins
kost á að sjá svar Einars. Ritstj.
Svar.
Ihaldsblöðin hafa nú til nokkurra ára ráðist meir
á mig persónulega en nokkum annan verklýðssinna
hér norðanlands.
Framsóknarblöðin birta hverja niðgreinina á fœt-
ur annari um kommúnista og mig. Kórónan er árás
Jónasar frá Hriflu á okkur i „Tímanum" siðast.
Og nú hefir Erlingur Friðjónsson, þingmaður og
Alþýðusambandsstjómandi, ráðist á mig í „Verka-
manninum" með dylgjum, skömmum og svívirð-
ingum.
Hin „heilaga þrenning" auðvaldsins er því full-
komnuð. í árásunum á kommúnistana sameinast
þeir hjartanlega þessir þrír borgaralegu flokkar,
„sjálfstæðismenn", „Framsóknar“-menn og kratar,
sem frammi fyrir alþýðu leika þann skrípaleik, að
þykjast vera hinir verstu fjendur.
En mörgum verklýðssinnum mun þó koma þessi
árás E. F. á mig mjög á óvart og verður því ekki hjá
því komizt að rannsaka allan aðdraganda nánar.
E. F. tekur upp hanskann fyrir Alþýðusambands-
stjórnina. Hann er að gylla bankastjórann, olíu-
kónginn, hæstaréttarlögmanninn og þeirra kumpána
í augum verkalýðs.
þessir menn hafa stjórnað Alþýðusambandinu síð-
ustu 8 ár að heita má. þeir hafa allan þennan tíma
aðeins reynt að gæta þess, að kommúnistarnir ekki
yrðu sterkir í hreyfingunni. þó starfsemi þeirra í
verklýðsmálum væri engin, þó fjármál flokksins
færu í hundana, þó Alþýðublaðið yrði ónýtt vopn
til útbreiðslu sósíalismans, það hafa þeir eklci hirt
um, aðeins ef þeir héldu völdunum.
þessir menn fyrriskipuðu 1927, að Stefán Jóhann
Stcfánsson vrði í kjöri á Akureyri sem þingmaðui-.
þeir vissu, að við hér nyrðra vildum hafa Erling
Friðjónsson og að hann sjálfur var fús til að fara
fram. En þeir „verklýðsforingjarnir" syðra vildu
hann ekki, af því þeir óttuðust að hann væri kom-
múnisti eða allt að því. þá vorum það við hér
nyrðra, sem risum upp gegn yfirgangi kratanna og
Verklýðsblaðið hefir fengið eftirfarandi
bréf frá Verkamannafélaginu „Ósk“ á Siglu-
firði:
Á síðasta fundi verkakvennafélagsins „Ósk“
á Siglufiiði urðu þau tíðindi, að 38 konur
sögðu sig úr félaginu, án þess að nokkrar skilj-
anlegar ástæður lægju til grundvallar fyrir úr-
sögnunum, nema ef vera skyldi það, að þa>r
wrðu í minni hluta við fulltrúakosningu á
þing Verklýðssambands Norðui'lands (á næst
síðasta fundi). Forsprakkar þessara klofnings-
tilrauna fullkomnuðu verkið með því að stofna
nýtt svokallað „Verkakvennafélag Siglufjarð-
ar“.
Kona sú, sem aðallega hefir staðið fyriv
þessu athæfi, er frú Þorfinna Dýrfjörð og hef-
ir hún haft, mann sinn, Kristján Dýrfjörð, og
Guðmund Skarphéðinsson og aðra kratafoi-
ingja að bakhjarli.
Verkakvennafélagið „Ósk“ ánúnnir allar
verkakonur víðsvegar á landinu um að hafa
að engu allar vfirlýsingar um kauptaxta og
annað, sem kunna að koma frá þessu sprengi-
félagi, og að fylkja sér um taxta Verka-
kvennafélagsins „Ósk“. Heitir félagið síðan á
allan vinnandi lýð, að standa fast sanian gegn
öllum slíkum klofningstilraunum.
Siglufirði 15. jan. 1931.
F. h. Verkakvennafélagsins „Ósk“
Sigríður Sigurðardóttir,
(foiuiaður).
Helga Guðmundsdóttir,
(ritari).
Sigurjóna Einarsdóttir,
(gjaldkeri).
Sigríður Indriðadóttir, Sigríður Þorleifsdóttir,
(meðst jómendur).
ákváðum að hafa E. F. í kjöri. Og þó „máttlaus'1
þyki nú, þá vann ég allt, sem ég gat, að þeirri
kosningu.
þá var E. F. ljóst, að þeir myndu vera til i að
kljúfa, krataforingjamir syðra, og lýsti þvi yfir við
mig, að ef þeir ætluðu að útiloka mig, þá skyldi
svarað með því, að Verkamannafélagið gengi úr Al-
þýðusambandinu.
Nú hafa kratarnir útilokað mig sem kommúnista
— og nú er það E. F., sem rekur erindi þeirra og
reynir að sparka mér út úr fulltrúatölu Verka-
mannafélagsins og fá atvinnurekandann Hallgrím
Jónsson í staðinn, mann, sem ekki er fastari í fé-
laginu en það, að hann segir sig úr félaginu daginn
eftir fulltrúakosninguna.
Siðan ræðst E. F. á mig fyrir að ég sé „krötunum"
syðra miklu lakari sem forustumaður i verklýðs-
málum. Vill hann sanna mál sitt með „máttleysi"
sínu í vegavinnumálinu, Gefjunarmálinu og gæru-
rotunarmálinu. En hann minnist ekki á viljaleysi
og heigulskap kratanna hér í þeim málum.
Á næstsiðasta íundi Verkamannafélagsins, lýsti
E. F. því yfir, að mishepnun þeirra fyrirætlana, sem
Verkamannafélagið hefði gert í þessum málum,
væri jafnt honum að kenna sem öðrum; enda var
öllum augljóst, að þessi mál hafa fyrst og fremst
strandað á vilja- og máttleysi þeirra, sme unnu í
vegirium, í Gefjun og gærurotuninni. 1 Reykjavik
hinsvegar er það verkafólkið sjálft, sem hættir vinn-
unni, — og ef verkafólkið hefði gert það hjer á
hinum umræddu vinnustöðvum, þá hefðum við
einnig borið fullan sigur úr býtum. það er því hjá-
kátlegt að ætla að kenna „máttleysi" minu um þetta.
Og varasamt er þó sérstaklega fyrri þá, sem búa í
glerhúsum, að kasta grjóti. því út á við hefir þó
foringjastaðan í hreyfingunni hér verið í höndum F..
F. Hann hefir verið formaður fulltrúaráðsins, for-
seti sambandsins, þingmaður flokksins og nú AI-
þýðusambandsstjómarmcðlimur fyrir Akureyri! því
bjargaði hann, þessi ágæti kappi sambandsstjómar-
innar, ekki málunum við og rak þannig slyðruorðið
af Alþýðusambandsstjóminni, fyrst hann álítur að
það séu foringjamir einir, sem allt gera, en verka-
lýðurinn sjálfur ekkert.
Hvað „máttleysi" verkalýðsins hér í nefndum mál-
um snertir, þá er vitleysa að tala um það, því
óhrekjanlegt er að verkalýðurinn hér hefir alveg
sigrað í sínum kauptaxtamálum nema á mánaðar-
vinnusviðinu að nokkru, en verkalýðsfélögin í Rvík
hafa hinsvegar engan mánaðartaxta sett, svo mán-
Það ætlar nú að sannast á áþreifanlegan
hátt fyrir verkalýðinn, að kratarnir skirrast
ekki við að brjóta niður til grunna samtökin,
sem hann hefir skapað sér með margra ára
erfiði og baráttu, ef þeir verða í minni hluta.
Á Alþýðusambandsþinginu ætluðu þeir að láta
sér nægja að kljúfa jafnaðarmannafélögin og
gera kommúnista pólitískt réttlausa í verk-
lýðsfélögunum, þá dirfðust þeir ekki að tala
um klofning verkalýðsfélaganna. En nú eru
þeir farnir að færa sig upp á skaftið. Eins og
skýrt er frá í bréfinu hafa þeir gengið til
klofnings á verkakvennafélaginu á Siglufirði,
af því þeir urðu í minni hluta við fulltrúa-
kosningu. Sama leikinn átti að leika í verka-
mannafélaginu hefðu þeir orðið í minni hluta
þar. Fyrir stjórnarkosninguna í verkamanna-
félaginu gengu þeir milli manna og báðu þá að
vernda félagið frá klofningu með því að kjósa
sig. Því ef þeir yrðu í minni hluta ætluðu
þeir að kljúfa félagið. Er þetta einhver hin
fáránlegasta og ósvífnasta aðferð til að halda
völdum, er vér höfum heyrt getið um. Verka-
mönnum voru settir tveir kostir: Annaðhvort
kýst þú mig fyrir foringja þinn eða ég eyðilegg
samtök þín (!!).
Verkafólk verður að gera sér vel ljóst, hví-
líkur háski stéttinni er búinn með klofningu
verkalýðsfélaga. Standi verkalýðurinn skiptur í
fleiru en einu verkalýðsfélagi í kaupdeilum, á
hann ósigurinn vísan. Atvinnurekendur semja
um það kaupgjald, sem þeim sýnist að greiða í
það og það skiptið, við það verklýðsfélag, sem
hefir lent í því óláni að gera erindreka þeirra
að forustumönnum sínum. Samtökin eru rofin
og atvinnurekendur hrósa sigri. Hver sem
gengur vitandi vits til klofnings á verkalýðs-
félögum, er ekkert annað en erindreki stéttar-
aðarkaup þar er viða lægra en hér, og við „Álafoss"
og „Framtiðinni" hafa þessir volduðu foringjar ekki
hreyft, þó að kaupkúgun sé þar geysileg.
„Stjórn Alþýðusambandsins hefir mér vitanlega,
ekkert gert til þess að útiloka kommúnista úr verk-
lýðshreyfingunni", segir E. F. Er þetta einfeldni eða
blekking? 1926 er „Sparta" útilokuð. 1926 er Alþýðu-
samhandið ílekað inn í alþjóðasamband verklýðs-
svikaranna, II. Internationale. Og nú er bannað að
kjósa kommúnista sem fulltrúa o . s.frv. En 1928
fær Alþýðusambandið 40,000 kr. styrk írá erlendum
krataflokkum og auðvitað er það eitt af skilyrðun-
um fyrir styrknum að útiloka kommúnista, t. d. frá
þingmennsku. það eru fleiri en Jónas frá Hriflu,
sem kaupa.
þá kemur E. F. að Síldareinkasölunni og kvartar
yfir að ég skuli neyða hann til að verja „hlutleysið"
við Framsókn. Hann bjóst sízt við þvi, að maður,
sem komið hefði verið í svona álitlega stöðu eins og
mér, myndi fara að ráðast á þetta hlutleysi. Jæja
þá! Var mér veitt staðan til að þegja við bræðingn-
um og viðurkennir E. F. það sjálfur?
þá bregður E. F. mér um að hafa haldið illa á
„trompunum" í Síldarcinkasölunni og skort íyrir-
hyggju og stillingu til að vinna verkalýð það gagn,
sem hægt hefði verið.
Ég læt verkalýðinn dæma um það sjálfan, hvort
ég hcfi ekki gert allt, sem ég hefi getað fyrir hann
i einkasölunni. Og ég held að hatur útgerðarmann-
anna á mér sé bezti vottur þess, að ég hafi unnið
þar móti þeim eftir mætti. í sjómannaverkfallinu
1929 ætlaði íhaldið af göflum að ganga og heimtaði
mig settan frá fyrir þátttökuna í því. Út'af Krossa-
nessverkfallinu, kauphækkun síldarstúlkanna, út-
borgun til sjómannanna hafa kröfurnar sífelt dunið
frá íhaldinu um að reka mig frá. Er það ekki bezti
vottur þess að ég vann sleitulaust fyrir verkalýðinn
og hefi haldið á trompunum eins vel og nokkur ann-
ar hefði gert af verklýðssinnum.
En það hafa fleiri heimtað mig settan frá Einka-
sölunni en íhaldið og útgerðarmenn. Jónas frá
Hriflu rauk líka upp 1929 og heimtaði mig rekinn
frá, af því ég skrifaði grein í „Rrétt", þar sem ráð-
ist var á bræðing Framsóknar og kratanna. Ég
svaraði honum með grein, sem tók heilan „Verka-
mann" og einnig var prentuð í „Rétti" og var E. F.
ánægður með þá grein. þar kom ég að hinni sönnu
astæðu fyrir þeirri kröfu J. J., er ég segi:
„Lítur J. J. á störf þau og stöður, sem Alþýðu-
fJokksmenn hafa tekið að sér í umbóatstarfinu, sem