Verklýðsblaðið - 03.08.1932, Side 1
ÚTGEFANDI: KOMMÚNIST AFLOKKURISLANDS (DEILD ÚRA.K.) 5
III. árg. Reykjavík 3. ágúst 1932 31. tbl.
Hvernig er íslandi
stjórnað?
Fangarnir látnír lausir
Yfiírstéítín iættir undan síga fiyrír kröfium
verkalýðsíns ©g hungurstræku kommúnista
Magnús Guðmundsson segír að hneyxiís-
málín verði ekki svæíð.
Hinar háværu kröfur verkalýðsins hvaðanæfa af landinu, hinar fjöimennu
kröfugöngur og fundir í Reykjavík og miskunnarlaus mótspyrna fanganna, hafa
knúð samsteypustjórnina og þjóna hennar til að láta undan síga.
Öllum kommúnistum hefir nú veiið siept lausum. „Réttvísin“ reynir að af-
saka hina hneyxlanlegu framkomu sína með því, „að þessarajmanna þurfi ekki
með til að upplýsa(!) málið“ og þessi meðferð geti orðið heilsufari þeirra hættuleg
Réttarhneyxlið vakti hinsvegar svo mikla athygli, að Magnús Guðmundsson
þorði ekki annað en lýsa því yfir, í votta viðurvist, að íslandsbankamálið yrði
tekið fyrir.
Eftir að Hirti Helgasyni hafði verið sleppt
lausum, hélt rannsóknardómarinn áfram að
kalla menn fyrir vegna árásar lögreglunnar á
verkalýðinn á bæjarstjórnarfundinum 7. júlí
Næst voru kölluð fyrir Indíana Garibalda-
dóttir, Stefán Pétursson, Jens Figved og Ein-
ar Olgeirsson. Þau neituðu öll að svara nokk-
urri spurningu réttarins fyr en sakamálin
gegn íslandsbankastjórunum, Knud Zimen og
Magnúsi Guðmundssyni dómsmálaráðherra
væru tekin upp.
Þega-r tíðindin um að þau hefðu verið úr-
skurðuð í tugthús upp á vatn og brauð eftir
kgl. tilskipuninni frá 1795 (!), fyrir að hafa
kraíist vinnu fyrir atvinnulausan verkalýð
Ileykjavíkur, bárust almenningi, fyltust hugir
verkalýðsins og allrar alþýðu í bænum megn-
ustu fyrirlitningu á því dæmalausa réttarfari,
sem ofsækir verkalýðinn og baráttu hans, en
heldur hlífiskildi yfir fjárglæframönnum yfir-
stéttarinnar, því réttarfari, sem hefir Magnús
Guðmundsson, lepp erlends auðfélags, að yfir-
höfði, manninn, sem löggilti sviknu síldarmál-
in og svindlaði þarmeð stórfé af fátækum
verkalýð.
Hinir fangelsuðu félagar svöruðu ósvífni
„réttvísinnar“ með því að lýsa yfir hungur-
stræku, þ. e. neitun um að éta það óæti, sem
ætlað er glæpamönnum.
Síðastl. miðvikudag var haldinn mótmæla-
fundur við líkneskið á Skólavörðuholti, þar
töluðu Guðjón Benediktsson, Jón Rafnsson úr
Vestmannaeyjum og Ólafur Guðbrandsson.
Þaðan var farin kröfuganga til tugthússins
og' krafist að fangarnir yrðu þegar látnir
lausir. Þátttakendur voru um 500. Á fundi 23
smiða og nemenda í vélsm. „Héðni“ voru
samþykkt einróma mótmæli.
Á fimmtudaginn var boðuðu K. F. í., Al-
þjóðasamhjálp verkalýðsins og Atvinnuleys-
ingjanefndin til almenns mótmælafundar og
kröfugöngu verkalýðs og alþýðu í Reykjavík.
Og þrátt fyrir látlausar ofsóknir og lygar
borgarablaðanna gegn kommúnistum og bar-
áttu atvinnuleysingjanna, þrátt fyrir áskorun
kratabroddanna (í ,,Alþ.bl.“) til verkalýðsins,
um að mæta ekki í kröfugöngunni, troðfyltist
fundarhúsið út úr dyrum á svipstundu, svo
fundurinn var þegar fluttur niður að „Varð-
arhúsi“. Þar héldu ræður verkamennirnir Guð-
jón Benediktsson, Jón Rafnsson, Gunnar
Benediktsson, Guðjón Baldvinsson og Ólafur
Guðbrandsson. Fundinn sóttu mörg þúsund
manna, og var ræðumönnum tekið vel. Þessu
næst voru lesin upp mótmæli verkalýðsins ut-
an af landi og samþykkt með gríðarmikilli
þátttöku eftirfarandi tillaga:
„Fundur verkamanna í Reykjavík mótmælir
harðlega því réttaríari, sem notar pyndingar-
aðferðir við verkamenn og foringja atvinnu-
leysingjanna á sarna tíma og stórglæpamenn
yíirstéttanna ganga lausir, og krefst þess að
hinir fangelsuðu alþýðuleiðtogar og verka-
menn verði þegar látnir lausir“.
Var þessu næst farið í kröfugöngu upp að
tugthúsi. Kröfugangan var sú fjölmennasta,
sem sést hefir hér í Reykjavík (þrátt fyrir
áskorun Ól. Friðrikssonar um að mæta ekki).
Við tugthúsið voru a. m. k. samankomnir
3000—4000 verkamenn og annað alþýðufólk.
Þar töluðu Guðjón Benediktsson og Hjalti
Árnason. Þeir mótmæltu hinum svívirðilegu
ofsóknum og svelti-tilraunum auðvaldsins,
kröfðust að fangarnir yrðu látnir lausir, en
að glæpamenn yfirstéttanna yrðu dregnir fyr-
ir „lög og dóm“. Var hrópað 3-falt liúrra fyrir
hinum fangelsuðu verkamönnum og foringj-
um og sunginn „Internationalinn“.
Hin geysimikla þátttaka í kröfugöngunni og
fundunum sýndi ljóslega hina sterku samúð
verkalýðsins og alþýðu manna með baráttu
atvinnuleysingjanna og foringjum þeirra,
kommúnistunum. Þrátt fyrir lygar borgara-
blaðanna um fangelsanirnar, og þrátt fyrir
fullkomna þögn „AIþ.bI.“, sem kallar sig mál-
gagn verkalýðsins, um fangelsanir verka-
manna og þeirra manna, sem staðið hafa
framarlega í baráttu atvinnuleysingjanna, sem
þeir sjálfir hafa svikið, og ávarp kratabrodd-
anna til verkalýðsins um að mæta ekki í
kröfugöngu,' sem verkalýðsfélögin (sem aldrei
halda fundi) ekki boða til, þrátt fyrir þessa
samfylkingu borgaranna gegn baráttu verka-
(Framh. á 4. síðu).
Á íslandi lifa' 85% þjóðarinnar af vinnu-
krafti sínum. Verkalýðurinn, sem með fjöl-
skylduliði telur um 55.000, lifir við hin verstu
kjör, sem nú fara hríðversnandi sökum at-
vinnuleysis og launalækkana. Sulturinn sverf-
ur að verkamönnum, svo sumir eru jafnvel
lagðir á spítala sökum hungurs, en aðrir látn-
ir deyja hj álparlausir heima, — og banameinið
síðan kallað „tæring“, — til að losa burgeisana
og' frúr þeirra við þann óróa, er það kynni
að valda „samvizku“leyfum þeirra, að vita
verkamenn deyja úr hungri, meðan þau svalla
i dýrindis íbúðu'm sínum.
Fátæku bændurnir, sem. með skylduliði eru
um 30.000, eru nú svínbeygðir undir fargi
skulda og vaxta, sem Framsóknarstjórnin
skelti á þá og samsteypustjórnin nú innheimt-
ir. Þessi skuldabyrði hefir þrefaldast sökum!
verðfallsins. En hlutverk burgeisastjórnarinn-
ar er að píska þessar skuldir inn. Sjálfir fá
höfðingjarnir sinn hluta af þeim, en megin-
hlutinn fer til brezka bankaauðvaldsins.
Við sult og seyru lifir þessi alþýða, — en
hún skapar öll verðmætin, sem fisk- og síldar-
braskararnir græða á eða eyðileggja í asna-
skap sínum.
Henni er haldið niðri af ríkisvaldi burgeisa-
stéttarinnar og' öðrum andlegum og líkamleg-
um kúgunartækj um þessarar yfirstéttar. Það
kemur út á eitt, — Það kemur út á eitt, —■
hvort kjarkurinn er drepinn í alþýðunni og
baráttuhugur hennar lamaður með auðmýkt-
arprédikunum prestanna, villukenningum borg-
aralegra kennara, lygum keyptra auðvalds-
blaða eða friðsemdarfortöldum mútaðra krata-
brodda — eða hvórt baráttan er kæfð með
lögreglukylfum, fangelsunum eða öðru ofbeldi
valdhafanna. Tilgangur kúgunartækjanna, and-
legra sem líkamlegra, Moggans og Alþýðu-
blaðsins sem trékylfanna og fangelsisklefanna
er hinn sami, — að halda verkalýðnum ró-
legum undir auðvaldsokinu.
Þeir, sem beita þessum kúgunartækjum í
umboði hinna eig'inlegu valdhafa, stóratvinnu-
rekendanna, eru sjálfir einhver fyrirlitlegustu
verkfærin og nægir að bregða upp ofurlítiíli
mynd af tveim þeim allra helstu þeirra til að
sýna það.
Magnús Guðmundsson var dómsmálaráð-
herra 1924—27. Á því tímabili hilmaði hann
yfir með öllum sýslumönnum samflokka hon-
um, og öllum öðrum embættismönnum, er
gerðu sig seka í þjófnaði á opinberu fé, sjóð-
þurðum og’ öðrum glæpum. Jafnframt löghelg-
aði hann svikin mál, er gáfu erlendum atvinnu-
rekenda möguleika til að stela um 20% af
afla sjómanna. Og út klykkti hann í ráðherra-
tíð sinni með því að láta múta sér til að selja
erlendu olíufélagi dýrmætar lóðir. Gerðist
hann síðan hluthafi, stjórnarmeðlimur og lög-
fræðingur fyrir þetta auðfélag. Jafnt sem ráð-
herra og flokksstjórnandi í íhaldsflokknuni
hjálpaði hann til með að hilma yfir fjárglæfr-
ana í íslandsbanka, sem kostað hafa þjóðina
yfir 30 milj. króna. Eftir að hann var oltinn
úr ráðherrasessi, tók hann upp á eigin spýtur
að framkvæma þá glæpi, sem hann áður í nafni
réttvísinnar og ríkisins hafði drýgt. Eitt af