Stúdentablaðið - 01.12.1925, Page 7

ur um stjórnarkúgun og- menningarofríki
erlendrar þjóðar annarsvegar, en lítilþægni
og vanadeyfð hinsvegar. En slíkt er ekkert
einsdæmi. Norðmenn eiga svipaða sögu að
segja, eða jafnvel enn ömurlegri. En þrátt
fyrir alt var stofnun háskóla í Osló úr-
slita-atburður í baráttu Norðmanna fyrir
endurreisn þjóðfrelsis og þjóðmenningar.
Úrslit háskólamálsins hjá oss hafa þó ef
til vill haft enn afdrifaríkari áhrif á sjáif-
stæðismál vor. þá sameinast í fyrsta sinn
um langan tíma andstæðurnar í þjóðmál-
um okkar undir merki Jóns Sigurðssonar
— í minningu mestu sjálfstæðishetju þjóð-
ar vorrar um langan aldur. 1911 bendir
fram til 1918 svo ekki er um að villast.
Háskólamálið var og er sjálfstæðismál.
Háskóii íslands er og á að verða einskon-
ar veð-trygging, sem gefin er í framtíðinni
til varðveislu og þroska menningarlegu og
pólitísku sjálfstæði ríkisins. þetta var
Sjálfstæði Islendinga.
Háskólinn og Stúdentagarðurinn.
I.
Eins og kunnugt er, var Háskóli Islands
stofnaður á aldarafmæli Jóns Sigurðssonar
17. júní 1911. þau málalok eiga sér langa
og merkilega sögu, þótt hér verði ekki
rakin. En vonandi er að það verði gert áð-
ur langt líði. það er að vísu mál komið
til þess, að alþjóð verði það ljóst, hve mik-
ið hún á að þakka hugsjónaþreki og ein-
urð þeirra manna og kvenna, sem fyrst
vöktu máls á háskólahugmyndinni — á
þeim árum er það þótti stappa næst land-
ráðum, að láta í Ijósi nokkra hugsun, er
snerti sjálfstæði íslendinga.
Saga háskólamálsins hjá okkur er ekki
aðeins saga um djarfar hugsjónir og víð-
sýna framsókn. Hún er líka sorglegur vott-