Fálkinn - 23.06.1928, Blaðsíða 4

4
F Á L K I N N
T jekkneshar sfúlkur i þjóðbúningum.
að úr þeiin yrði ríkjasamband
og yrði Bæheiniur sjálfstætt ríki
í því sambandi. En svo fór, að
Austurríki, Ungveijaíand og
Þýskaland gáfust upp nieð ör-
stuttu millibili og lýstu Tjekkó-
slóvakar þá yfir sjálfstæði sínu.
Þetta var 28. október 1918 og 14.
nóvember var Masaryk kosinn
forseti.
Sigurvegararnir í styrjöldinni
viðurkendu vitanlega undir eins
sjálfstæði ríkisins og voru landa-
mæri þess ákveðin með friðar-
samningunum í St. German og
Trianon: „bin sögulegu landa-
mæri Bæheims“, nfl. Bæheimur
allur, Mahren, austurríkski hluti
Slesíu og slovakisku og rúth-
ensku skikarnir af Ungverja-
landi. Endanlega varð þó ekki
gengið frú landamærunum fyr en
1.924, er alþjóðasambandið
dæmdi Tjekkóslóvökum alt
Jarovina-hjeraðið, sem Pólverjar
höfðu gert tilkall til. —
Bæði út á við og inn á við hef-
ir Tjekkóslóvakiu vegnað hið
hesta þéssi tiu ár, sein liðin eru
síðan landið fjekk sjálfsæði sitt.
Ekkert liinna nýju eða nýendur-
reistu rikja, sem komu upp eftir
ófriðinn geta sýnt jafn glæsileg-
an feril. Atvinnuvegir allir
standa með hinum mesta blóma,
fjármál ríkisins eru i föstum
skorðum. Og út á við hefir þjóð-
in ávalt gætt hinnar mestu var-
úðar og siglt fyrir öll sker, þrátt
fvrir mjög erfiða aðstöðu. En
fáar þjóðir hafa
líka öðrum eins
mönnum á að
skipa og þeim
Masaryk og Benes.
Nokkrír flokka-
drættir hafa þó
verið innanlands,
eins og óhjá-
kvæmilegt er með
þjóð, sem er að
byrja sjálfstæða
tilveru á nýjan
leik. Og trúmála-
deilur hafa verið
miklar í landinu.
Landsmenn Jó-
hanns Hus eru enn
alvörumenn í trú-
málum, og vilja
margir stofna al-
veg óháða þjóð-
kirkju i landinu,
og láta kaþólsku
kirkjuna hverfa
undan yfirráðum
páfans.
Helstu atvinnu-
vegir þjóðarinnar
eru landbúnaður
og skógarhögg og
iðnaður er þar
með afanniklum blóma. Fræg
er einkum sykurframleiðsla
þeirra og ölgerð og af listiðnaði
einkum krystalsgerð. Bæheims-
krystall er frægur um allan
heim.
Nú minnist þjóðin tíu ára end-
urfengins sjálfstæðis með veg-
Jegri sýningu, sem haldin er í
Brúnn í sumar, og áður hefir
verið getið hjer í blaðinu.
Teyn-kirkjan í Prag. Þar er Tysho Brahe grafinn.
Við mælum með uppkomnum
refum og yrðlingum frá refa-
okkar, sem er eitt af þeim
stærstu í Noregi.
Refakyn okkar er frá þeim mönnum á Prince Edward Island, Canada,
sem árlega vinna flest og hæst verðlaun. Við eigum marga refi,
sem fengið hafa 1. verðlaun.
Skarsgaard Reveopdrett.
Aal st. Norge.
Við mælum með Itynkóta-kanínum okkar, af Chinchilla og Angora-kyni.
Kaupum úrvals blárefi.
O0C3C3£3C3í3O£3£3£3C3C3C3OÖC3QC3C3t3ö£3£3C5
C3
C3
<3
O
O
O
O
O
O
O
O
o
o
o
o
o
Húsgagnaverslun
Kristjáns Siggeirssonar
Laugaveg 13
hefir á v a 11 fyrirliggjandi
vönduð og smekkleg hús-
gögn. Spyrjist fyrir um verð.
Sendum gegn póstkröfu
hvert á land sem óskað er.
Virðingarfylst
Kristján Siggeirsson.
o
o
o
o
o
o
o
_______________ o
o o
ooooooooooooooooooooooooo
rPALCO
besti farfi sem hægt er að fá
á járn, trje og stein. Ver ryði
betur en nokkur annar farfi.
Sparar menju.
I Einkasalar á íslandi:
I „MALflR[NN“, Reykjavík. ,
u s
Vísindamenn álita, að Egyptar hafi
manna fyrstir lært að búa til gler, um
1500 árum fyrir Krists burð. En eigi
lærðu menn að blása gler fyr en 1400
árum siðar. Rómverjar voru farnir að
nota gler um 100 árum e. Kr. og hefir
gler fundist i katkombunum í Róm,
og i Pompeji hafa menn fundið gler-
hrot úr gluggum, sumstaðar þar sem
grafið hefir verið í rústir. Frá Róm-
verjum breiddist glergerðin til Frakk-
lands og þar var öldum saman mesta
glerframleiðslan í Evrópu. Bretar
byrjuðu að gera gler um 1180. En
flöskur voru ekki gerðar fyr en á 16.
öld.
Föstudagurinn er að ým,sra áliti ó-
gæfudagur. í norrænum sið var liann
helgaður Freyju, og ljet hún reiði
sina koma niður á þeim, sem gleymdu
að sýna henni tilbærilega Jotning á
þeim degi. Englendingar gifta sig
helst elílíi á föstudegi, en hjá Sltot-
um er dagurinn uppáhalds giftingar-
dagur. Spánverjar hafa mesta ótrú á
þriðjudögunum og hjá okkur er
mánudagurinn talinn til mæðu.
Gildarskálinn á biskupssetrinu í
Görðum i Grænlandi var 17 metra
langur og 8 metra breiður, eða nálega
eins stór og slcáli erkibiskupsins í
Niðarósi. Sum björgin i skálveggjun-
um vega alt að í) smál. og liellur
eru yfir dyrum og gluggum, sem vega
3% og 5 smálcstir. Brunnurinn sem
íslendingar grófu þar til forna er
hlaðinn upp úr rauðum sandsteini og
er notaður enn þann dag í dag.
f síðasta mánuði var smiði eins
mesta mannvirkisins í Danmörku,
brúarinnar yfir Litlabelti, boðið út.
Brúin á að kosta um 20 miljón krón-
ur og verður bæði fyrir járnbrauti)"
og aðra umferð. Tilboðin verða opnuð
1. október og eftir 6 ár á brúin að
verða tilbúin.
Downie Brothers heitir fjölleikafje-
lag eitt vestan hafs, er ferðast borg
úr borg urn Bandarikin þver og endi-
löng. Downie Brothers notuðu fyrst
hestvagna til þess að flytja farangur
sinn á og síðan járnbrautirnar. En nú
hefir fjelagið tekið upp þann sið, aö
flytja allan farangur sinn á bifreiðum
og er það ódýrara en með járnbraut-
unum. En farangurinn er mikill, eins
og sjá sá af því, að fjelagið notar 75
vagna — tveggja smálesta — til þess
að flytja sig, og fara þessir vagnar
um 11.000 kilómetra á hverju sumri.
Sedrusviðinn í Libanon kannast
flestir við af frásögnum bibliunnar.
Hann er barrtrje og náskyldur læ-
virkjatrjenu sem vex viða um norður-
lönd, en barrið er dökkgrænna en á
norðlægum barrtrjám og fellur ekki.
Sedrusviðurinn var mikið notaður til
skrauthýsa í suðlægum löndum, t. d.
voru sperrurnar i musteri Salomons
úr þessum viði. Trjeð getur orðið
mjög stórt, alt að 30 metrum á hæð
og ummál bolsins að neðan 12 metrar-
En trjen þurfa að verða 2—3 þúsund
ára gömul til þess að ná þeirri stærð-
Ilmurinn af trjenu þótti svo góður, að
það var oft notað í stað reykelsis, en
trjákvoðan var notuð til þess að
smyrja með lík. Nú á dögum er
sedrusviðurinn mest notaður i blý-
anta og vindlakassa.
l>að er alls ekki ný bóla, þó bygð
sjeu stórskip. Ptolomeus Philopater •
Alexandríu Ijet smiða galeiðu, sen>
var 140 metra löng og 8 metra breið
og var ætluð 4000 ræðurum. Hiero frá
Syrakusae ljet Arkimedes smíða enn-
þá stærra skip, sem ætlað var til
hernaðar. Voru á þvi átta turnar og
úr þeim mátti slöngva grjóti 600—-
700 metra leið burt, gegn óvinunum-
Og á þessu skipi voru öll hugsanlcg
þægindi: bókasafn, skemtigarður, lcik-
fimissalur, baðskáli — og Venusar-
musteri, alt skreytt fögrum málverk-
um og höggmyndum.