Fálkinn - 25.08.1928, Page 4

4
F Á L K I N N
<f'~^—
——§
Þar sem blómin anga hvílir sannur svipur yfir heimiiinu.
Blómin flytja með sjer blæ gestrisni, ánægju og heimilisfriður.
Látið okkur velja handa yður einn blómvönd á viku. Segið
okkur hvað hann má kosta og þá sendum við yður á hverj-
um laugardegi nýjan blómvönd, sem dreifir frá sjer fegurð
og gleði næstu daga.
Blómaverslunin „Sóley“,
Sími 587.
Reykjavík.
Símnefni Blóm.
en Pjetur er mikið að Iiugsa um að
taka nýjan, vegna hennar Klöru.
Aumingja Pjetur!
6T%
BBBsassa
Pósthússtr. 2.
Reykjavík.
Símar 542, 254
«3
309 (framkv.stj.).
Alíslenskt fyrirtæki
Allskonar bruna- og sjó-vátryggingar.
Hvergi betri nje áreiðanlegri viðskifti.
Leitið upplýsinga hjá nœsta umboðsmanni!
ríksson hefir Chk. Bruun yfir-
bókavörður lýst æfilokmn Jóns
á þessa leið:
„Vorið 1783 varð hann sjúk-
ur vegna ofþreytu en náði sjer
þá aftur. En haustið 1786 hrak-
aði honum aftur. Varð hann
veikur í september mánuði svo
að hann kom ekki nema einu
sinni í bókasafnið þangað til
eftir nýjár en vann heima hjá
sjer. En svo stóð á komu hans
í þetta eina sinn, að bókasafnið
hafði þá fengið handritasafn
Thotts og hafði Jón viljað taka
á móti því sjálfur og borið
mikið af handritapökkunum
ttpp í sal einn; ofreyndi hann
sig svo á þessu, að um kvöldið
fjekk hann nýrnablæðing.
Það voru með elstu verkmn
prentlistarinnar hinar svoköll-
uðu „Paleotyper“ Thotts, sem
safnið var að eignast, og Jóni
var það áhyggjuefni að eiga að
veifa svo dýrmætum fjársjóð-
um viðtöku fyrir safnsins hönd,
því þeim var óraðað og safnið
hafði engan góðan stað til að
koma þeim fyrir á, og því þótt-
ist hann mega lil að vera við-
staddur sjálfur, er við þeim
væri tekið. En til þess hafði
hann ekki heilsu og undirbóka-
vörðurinn, Broager, var ekki bú-
inn að ná sjer eftir legu. Bað
Jón því um, að afhendingu
munanna væri frestað þangað iil
færi að hlýna í veðri.
En það átti ekki fyrir Jóni
að liggja, að vera sjálfur við-
staddur þegar „Paleotypm-nar“
yrðu fluttar á bókasafnið. Hann
veiklaðist æ meir á taugunum
og hafði stundum eltki nema
2—4 tíma svefn á tveimur sól-
arhringum, en þrátt fyrir það
hjelt hann áfram að vinna. Síð-
ustu vikuna sem hann lifði
svaf hann ennþá minna en var
oft með óráði.
Síðasta daginn sem hann lifði,
29. mars 1787, konx hann upp í
„Rentukammerið“ og sat á
fundi þar, en var liðið lík, er
hann var fluttur heirn til sín
aftur. Hann hafði ekið af fund-
inum út að Löngubrú en steig
þar út úr vagninum og skönunu
síðar hafði hann fundið þá
hvild sem hann þarfnaðist í öld-
um hafsins“.
Eigi var ofþreyta og sjúk-
dómur eingöngu ástæðan til að
Jón stytti sjer aldur. Það er víst
að höi-mungar þær, sem gengu
yfir ísland eftir Skaftáreldana
1783 og jarðskjálftann 1784, áttu
eigi hvað minstan þátt i að Jón
varð svo hugsjúkur, að hann
var varla mönnum sinnandi. Jón
hafði veiáð ættjarðarvinur með
iífi og sál og hafði dreymt um
að sjá Island dafna og blessast.
En eftir Skaftáreldana, þegar
fólkið hrundi niður þúsundum
saman úr hungiá og drepsótt-
mn mun honum hafa fundist
tortímingardómur kveðinn upp
yfir landinu sem hann elskaði
mest, og öll hans miklu störf
fyrir framfai'ir íslands verða
að engu.
Þegar hið hörmulega fráfall
Jóns spurðist vakti það einlæga
og djúpa sorg, bæði á íslandi og
í Danmörku.
Vidor fíniun.
Þegar menn eru
ástfangnir.
Undir eins og Pjetur liafði sjeð
Evu, vissi hann hvað „ást á fyrsta
augnahliki" var. Hún leit á hann —
og hann leit á hana. Það var nóg.
Hana eða enga, liugsaði hann með
sjer. Annars er ekki nema um tvent
að gera: gleðisnautt líf — eða refa-
eitur. Ja, svo er pað.
Itjer um hil l>etta sama höfðu Guð-
jón, Karl og 17 aðrir hugsað, ]>egar
Eva ieit á þá í fyrsta skifti. — Nú
var það Pjetur. Hann fann, að hún
ein gat gert hann sælan. Og þess-
vegna fór hann með peningana sína
og lians föður síns og ýmsra annara
eins og —- skít. Rauðar rósir, kon-
fektöskjur, armbönd og fallegir hring-
ir. Foreldrar Pjeturs hristu liöfuðið
og spurðu hvor liann væri að verða
vitlaus, og bankinn tók með semingi
við pappirsblaði, sem oftast er mesta
leiðindablað, þegar það á þriggja
mánaða afmæli. En Eva varð að sama
skapi kaldari sem gjafirnar urðu
fleiri. Ekki nema það þó.
— Þú sóar aleigu þinni i stelpuna,
sögðu foreldrarnir. Þú ferð að eins
og fábjáni, sögðu kunningjarnir. Ertu
blindur? — Nei, andvarpaði Pjetur.
En það væri kanske betra að jeg væri
hlindur. Því nú sje jeg ekkert nema
yndislegu augun hennar og hárið ný-
liðað fyrir 3 krónur. Hana eða enga.
Æ-i-ó!
Eilt kvöldið fjekk hann að koma
beim til hennar. Þau sátu á legu-
hekk og hjeldust i hendur og sögðu
eklci aukatekið orð. Eins og skotið
fólk er vant. Hvernig lionum tókst að
fá i>já henni anganórulítinn koss
skiiur enginn — allra síst hann sjálf-
ur. — En í sama bili kom litii hróð-
irinn iiennar Evu inn og var að
sleikja spituhrjóstsykur.
— Farðu út, sagði Pjetur.
— Ekki fremur en mjer sýnist,
svaraði sá Jitli. Heldurðu að jeg hafi
ekki sjeð að þú kystir hana?
— Nú, og hvað svo?
— Jeg segi honum pahba það!
— Þá skal jeg lúberja þig, sagði
Pjetur.
— En hvað ]>ú talar frekjulega,
sagði Eva fussandi. Rerja hann hróð-
ur minn.
— Hvað eigum við þá að gera?
— Gefa honum peninga, þá þegir
hann. Við verðum að koinast hjá
hneysu.
— Jæja, sagði Pjetur. Hvað viltu
mikið?
— Jeg er vanur að fá fimm krón-
ur, sagði sá iitli.
— Ertu vanur. Hvernig á jeg að
skilja þetta?
— Enganveginn.
Pjetur rauk upp, fölur af reiði. —
Hvílik frekja! Jeg lieimta að l'á all-
ar gjafirnar mínar aftur.
— Jeg skil ekki þetta, sagði Eva
sakleysisleg.
— En jeg skil, öskraði Pjetur. Jeg
skil og heimta allar gjafirnar sem jeg
var svo heimskur að senda.
— Þjer eruð hálf vanstiltur, sagði
Eva.
í sama bili kom faðir hennar inn
i stofuna. Hann sagði ekki neitt, en
tók í hálsmálið á jakka Pjeturs og
teymdi liann út. Loksins sagði hann:
Þorpari, þjer eruð ekki samboðinn
dóttur minni. Og svo lokaði hann.
Pjetur stóð fyrir utan með sundur-
marið hjarta. Nú er dauðinn besta
lausnin. En svo fór hrollur um hann
þegar hann hugsaði til þess hve vatn-
ið væri kalt.
Nú eru liðnir tveir mánuðir. Tím-
inn iæknar öll sár og meira að segja
marin hjörtu.
Pjetur er aftur orðinn sælasti mað-
Valentino, liinn frægi kvikmynda-
leikari, ijet ekkert eftir sig. Hann dó
blásnauður og stórskuldugur, þrátt
fyrir hið geysiháa kaup, sem kvilc-
myndafjelögin greiddu honum.
Melflugan verpir 150 eggjum í hvert
sinn — og fjórum sinnum á ári. En
einasta melfluga og afkvæmi hennar
geta á einu ári jetið 50 kílógr. af ull.
Ameríska stúlkan Nancy Miller kom
um daginn til Parísar — til þess að
láta skera úr sjer hotnlangann. Far-
angur hennar var 205 stór koffort.
Amerískur vísindamaður hefir reikn-
að út, að ef nlt ræktanlegt land á
jorðinni væri ræktað upp, mundu 8
miljarðar manna geta lifað á afurð-
unum, en það er fimm sinnum fleira
fólk en nú byggir jörðina.
Á iandamærum Bandaríkjanna og
Kanada hafa nokkrir auðmenn látið
gera sjer golf-leikvöil. Fjelagsliúsið
liggur Kanada-megin — og þar geta
þeir fengið sjer „sjúss“ þegar þeir
vilja.
í Bandarikjunum búa 1,303,300
menn sem heita Smith. Það er liundr-
aðasti hver maður í landinu.
Grænland og Tibet eru einu löndin
í lieimi, sem hifreiðar hafa ekki
ekið um.
Sóknarpresturinn í Charleston drap
nýlega hiskupinn í Suður-Karolina.
Á hárgreiðslustofu i Stokkhólmi
varð slys um daginn. Það var verið
að gera að hári ungrar stúlku og
notuð rafmagnsvjel. Skyndilega kvikn-
aði i hári hennar og hún skað-
skemdist í andliti af brunasárum.
Um, daginn var verið að ieika sorg-
arleik i leikliúsi í Þýskalandi. f fjórða
þætti átti maðurinn sem ljek aðal-
lilutverkið að detta niður dauður á
leiksviðinu. Hann ljek svo vel, að það
leið yfir þvottakonu, sem var rneðal
ieikarinn skuldaði henni fyrir tveggja
mánaða J>vott!
í danska iæknatímaritinu er getið
um fi ára barn, sem þjáist af fitu-
veiki. Barnið vegur 73 kíló, en venju-
legur þungi barna á þeim aldri er
aðeins 21 kg. Hæð þess er skapleg,
113 centimetrar.
f Prag er lögreglan í meira lagi
siðlát. Nýlega átti fram að fara þar í
]>orginni samkepni um það, hvaða
kona hefði fegursta fælur. Stærsti sal-
ur horgarinnar var troðfullur áhorf-
enda, sem með eftirvæntingu biðu
stúlknanna. En undir eins og fyrstu
þrjár yngismeyjarnar stigu fram a
ieiksviðið hcrfættar, ruddust átta lög-
regluþjónar að og tólcu þær fastar.
Borgarstjórinnn í Locarno tók sjer
nýlega ferð á hendur til Parísarborg-
ar. Eirndi hans var að sækja þangað
mold i nokkra kassa. Bæjarstjórnin
ætlar nefnilega að láta gróðursetja
oliutrje í skrautgarði borgarinnar i
jninningu samkomulagsins milli Þjóð-
verja og Bandamanna. Og bráðum
ætlar hann í annað ferðalag til
Þýskalands að sækja mold, því olíu-
trjeð á að vaxa i þýskri og franskri
mold, blandaðri saman að jöfnu og
hygst hann þannig að gera háðum
jafnt undir liöfði.
„Stálkonungurinn" Mr. Philip f°r
um daginn í skemtiferð, á dýraveiðar
með nokkrum vinum sínum. Hann
leigði heila járnbrautarlest, niu vagna
undir gestina og farangurinn. Leigan
var 50,000 krónur. Á siðustu stundu
kom eittiivað það fyrir, sem gerðí
]>að að verkuin að Piiilipps sjálfur gat
ekki orðið gestunum samferða. Han"
ieigði sjer því aðra lest, klukkustund
siðar, og borgaði fyrir hana 12,000
lcrónur. Þeir vita ekki livað þeir eig;l
að gera við aurana sína, þessir vell-
auðugu „kongar“ i Bandaríkjununi.
Frá Suður-Afriku eru á ári liverju
fluttar út strútsfjarðir fyrir um
miljónir ltróna.
Um tvær miljónir unglinga eru 1
skátafjelögum heimsins.
urinn i veröldinni. — Hún heitir Lilja - áhorfendanna. Þegar iiún raknaði úr
og á ieiftrandi augu, ljósgult hár og rotinu, sagði hún frá þvi, að henni
rikan pabba. Víxillinn er borgaður, hefði orðið svo mikið um — af þvi