Fálkinn


Fálkinn - 23.04.1932, Blaðsíða 7

Fálkinn - 23.04.1932, Blaðsíða 7
F Á L K I N N 7 Enskar floiaæfingar i Miðjarðarhqtfimi. hún syösti oddi álfunnar held- ur Kap 'rarifa. Er fjallið 425 metrar á hæð syðst og þar í klettunum eru byrgi grafin f}rr- ir hinar langdráegu fallbyssur. Eri löngu áður en púðrið fanst, eða varð kunnugt i vesturálfu, var þarna ramgert vigi, Mons Calpe bjet fjallið í tið Rómverja og var þarna um skeið róm- versk ný lerida. En í apríl árið 711 lagði Máraböfðinginn Tarik skagann undir sig og bygð þar vígi, sem enn stendur og fjekk fjallið þá nafnið Dsjebel al Tar- ik eða Tariksfjall, sem smám saman breyttist i orðið Gíbralt- ar. Fallbyssurnar í klettunum eru Bretum ekki nægar til þess að halda vörð í sundinu og þessvegna bafa þeir þar flota- lægi. Við Gibrallar liggur jafn- an méiri lilut Miðjarðarhafs- flotans breska en nolckur hlut- un við Malta. Setuliðið í Gi- braltar telur að jafnaði 7000 til 8000 manns. En auk þess búa í borginni Gíbraltar um 17000 manns, flest Spánverjar. Þó að fjölmennið sje ekki meira en þetta, þá bef- ir borgin mikla þýðingu, sem verslunarbær. Þar er fríliöfn og skipin fá vörur sínar ótollaðar (>g versla þar mikið, enda lifir fólkið í Gíbraltar eingönjgju á verslun við skip. Þarna koma að meðaltali um 140 skip á dag, flest til þess að taka kol. Ræð- ur að líkum, að höfnin yrði að vera stór, ef allur sá fjöldi ætti að geta lagst að bryggju. En til þess að spara hafnarmannvirki eru þarna um 10 griðar stórir kolaprammar, sem skipin leggj- asl að og bafa þeir læki til þess að skipa út kolum á svipstundu i skipin, sem þurfa eldsneyti til að halda áfra mferðinni. Þarna er og niikil upplagsverslun eink- um til smærri hafna við Mið- jarðarhaf. Gibraltarsund eða Njörva- sund, sem Snorri kallaði það, er talið um 60 km. á lengd. Að vestan er það 45 km. breitt, að austan 23 km. en aðeins 14 km. þar sem það er mjóst. Föníkiu- menn eru taldir bafa siglt fyrst- ir um sundið allra Miðjarðar- hafsþjóða, fvrir nálægt 3000 ár- um og kölluðu þeir fjöllin beggja vegna sundsins súlur Melkarts, en Grikkir nefridu ]>ær súlur Herkúlesar en sundið kölluðu þeir Gades-sund. Margsinnis hefir komið til mála að grafa jarðgöng undir Njörvasund og er það talið vel framkvæmanlegt, kostnaðarins vegna og jarðlaga í bafsbotni. Segja nýlegar fregnir, að samn- ingar slandi yfir milli Frakka og Spánverja um að veita einka- leyfi til að grafa þessi jarðgöng og er Erökkum það ekki miritta áhugamál en hinum að það komist í framkvæmd, þvi að verslun þeirra og viðskifti eru a*ði mikil við nýlendur þeirra í Afríku. Til dæmis hafa þeir lengi haldið uppi flugferðum, fvrir póst og farþega til Mar- okkó. En Bretum mun lilil þægð í þessu ráðabruggi, ])ví að ellaust mundu jarðgöngin stór- um draga úr þeirri þýðingu, sem Gibraltar hefir fvrir heims- veldi þeirra riú. Til dæmis um það, bve öfl- ug vígi Gibraltar er, hvort lield- ur það er sótt af sjó eða landi má nefna, að þegar Frakkar og Spánverjar gerðu hríðina að því 1782 höfðu þeir flesl skip sin og auk þess 40.000 manna landher, sem gerði atlögu sam- tnnis. Eri til varnar voru aðeins fa þúsund manna og eigi að sið- ur tókst þeim að halda víginu. I Mobile i Alabama dó fyrir skömmu svertingi einn, Endio Lew- is að nafni. Hann fluttist til Banda- rikjanna með síðasta skipinu, sem flutti þræla þangað. Það var á dög- uin þrælastríðsins. Lewis hafði þekt svertingjann Josiah Ilanson, sem Blecher Stowe lýsir undir nafninu ,,Tumi frændi" og hann vann á plantekru í Louisiana. Fram að 28 ára áídri hafði Lewis lifað frið- sömu lífi í smáþorpi í Dahomey 200 km. frá sjó. En árið 1861 ruddist hópur svertingja, sem stóðu í þjón- ustu þrælasalanna, inn í þorpið og iændu íbúunum og drápu þá, sem freistuðu að verjast. Síðan fluttu þeir þorpsbúa til Quidah, þar sem þeir urðu að háfast við i 3 vikur án nokkurs húsaskjóls undir strangri gæslu, þangað til skipið kom frá Ameríku til að sækja þá. Það ljet þegar i haf og þvi tókst að komast hjá ensku herskipunum, seni voru á sveimi fyrir framan ströndina. Það var óskemtileg ferð fyrir aumingja svertingjana, sem aldrei höfðu kom- ið á sjó fyr. Þeim var hrúgað sam- an í mjög svo óvistlegt lestarrúm, þar sem þeir kvöldust af hita og þorsta. Þriðja hvern dag hleypti sveit vopnaðra manna þeim upp á þilfar, þar sem þeim var leyft að draga að sjer hreint loft hálftínia í si-n.n. Aðeins 223 af 306 svertingjum, sem teknir voru i Dahomey, komust lifandi til Savamal i Georgiu. Hinir dóu á teiðinni úr hungri og vesöld. Lewis var keyptur af plantekrueig- anda i Louisiana, þpr sem vel var farið með hann, en varð að vinna mikið í steikjandi sólarhita. Þarna kyntist hann „Tuma frænda", sem hann taldi að Iiefði verið gerður að meiri manni af Becher Stowe, en hann í rauninni hafi verið. Þjóðverjar virðast öllum öðrum fiemri um uppeldi og tamningu fugla. í smábæ í Harzen, St. Andreas- l)org, eru kanarifuglar tatndir hóp- uin saman og sendir til Ameriku. í Berlin eru páfagaukar tamdir og þeim kent að tala. Til þess eru not- aðir grammófónar. A plötunum eru sömu orðin endurtekin svo oft að hundruðum skiftir. Þessi aðferð hef- ii þá kosti, að húii er ekki eins fyr- irhafnarmikil fyrir kennarann og einnig fyrir nemandann af því að orðið á plötunni hefir alt af sömu áherslu. Einnig er notuð sú aðfefð, að kennarinn setur fuglinn fram fyr- ir spegil, en felur sig sjálfur bak við spegilinn og talar þar hátt. Páfagaukurinn heldur að það sje fugiinn í speglinum, sem sje að tala við sig. Hann reynir því af öllum ínætti að svara. Páfagaukar eru næmastir á morgnana og kvöldin. Um miðjan daginn eru þeir latir og tornæmir. Auðvitað eru þeir misvel gefnir eins og mennirnir. Sumir eru fljótir að læra og hafa gott rninni, en aðrir seinir og gleymnari. Hinir lyrnefndu geta því lært allmikinn orðaforða, en þeir siðarnefndu að- eins örfá orð ineð erfiðismunum. -----------------x---- Daily Herald sagði nýlega frá því hvílikan feikna-auð ýmsir hinna frægustu leikara eiga. Yfirleitt eru leikarar ekki ríkir, jafnvel þótt frægir sjeu og hafi glæsileg laun, því að þeir eyða öllu jafnóðum, en það eru þó nokkrir þeirra sem halda sinu saman og suinir eru svo rikir, að þeir teljast til ntiljónamær- inga. Ríkastur þeirra allra er Eng- lendingurinn Sir Harrý Lauder, sent á eignir sem nema einni miljón punda. Tveir aðrir enskir leikarar, sem aðallega hafa orðið þektir fyr- ir sönglög sin, eiga yfir hálfa miljón punda hvor. Meðal kvikmyndaleik- ara eru þó enn fleiri miljónamær- ingar. Rady Wally og Maurice Che- valier eiga t. d. hvor meira en 1 miljón doRara, sem þeir hafa eign- ast á fáum árum. Einn hinna allra rikustu er þó David Warfield, sem ii hálfa aðra miljón dollara. Honum tókst að bjarga öllum eignum sínum fyrir hið mikla bankahrun i New York. En þau Adolphe Menjoun, Norma Talmadge og Búster Keaton mistu næstum allar eignir í hruninu. Ai Johlson beið cinnig stórtjón, en á þó rúm 50 þús. pund. Emil Jann- ings misti margar miljónir marka við bankahrunið í Þýskalandi og á nú rjett vet fyrir sig. Hinir gamalþektu kvikmyndaleikendur: Charlie Chai)- lin, Douglas Fairbanks og Mary Pickford eru framvegis miljónamær- ingar og auka stöðugt efni sin. Þau eiga rúma miljón dollara, og þótt undarlegt megi virðast er Mary Pick- ford talin mestur fjármálaspekingur þeirra. Ilún fylgist með öllu, sem gerist á kauphöllunum og jafnvel hinar flóknustu gróðafyrirætlanir hepnast henni. Krónprinsínn i Abessiníu heitir A.ffa og er 16 ára gamall. Hefir hann nú verið sendur til Evrópu i kynn- isför með fríðu föruneyti. Sjálfur segist hann alls ekki vera kominn lil Evrópu til að skemta sjer heldu til þess að kynna sjer verklegar fram- farir og notfæra sjer þær heima f.'rir. Hann vitl innleiða i Abessiníu drattarvjelar, skýjakljúfa, rafmagns- áhöld og fleira þess konar. Honum þótti mikið varið í að koma til Eng- lands en kann þó betur við sig í París, vegna þess að hann kann frönsku mjög vel en ensku skilur hann ekki. Rjetturinn í Debrecziu dæmdi ný- lega 24 ára gamlan bóndason tii hengingar fyrir að hafa framið þrjú níorð. Hann hafði myrt bóndakonu, og til þess að börnin gætu ckki sagt irá neinu, myrti hann þau líka. Loks tæmdi hann húsið að öllu verðmæti, en það náðist í hann tveim dögum siðar,

x

Fálkinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fálkinn
https://timarit.is/publication/351

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.