Fálkinn - 20.01.1934, Page 4

4
F Á L K 1 N N
Sunnudags hugleiðing.
I. Mós. 1:31.
Og GuS leil yl'ir alt, sem hann
hafSi gjört, og sjá, l>að var
hárla gott.
Þac5 var þú, þegar fyrstu lauf-
lírónurnar spegluðu sig í liinum
í'yrstu öldunt, þegar fyrstu
fuglarnir flugu milli liinna fyrstu
l.lóma, - - Þá var all harla gott.
Ó hve mikil breyting nú er
orðin. Þú þarft ekki að líta til
Itaka yfir allar aldaraðirnar
mörgu, sem liðnar eru síðan,
lnigsaðu aðeins um nýliðna árið.
Var þá ait eins og l>að átti að
vera? Ó, að svo hefði verið! En
þú veist það best sjálfur, hve þvi
fór fjarri. Allar hrasanirnar, ail-
ar slæniu lmgsanirnar, öll ljótu
orðin, allar ónotuðu stundirnar!
Þetta ár skal verða betra, er
ekkisvo?
En slíkt hið sama hugsaðir þú
þjer í fyrra, og ef til vill hefirðu
þá heitið Guði því, að ]>að skyldi
verða öðruvísi. ()g minstu nú
vanefndanna.
„Alt liefir Hann vel gjört“,
var einusinni sagt um Jesú. Já,
sannarlega! Alla hluti gjörði
liann vel, og einnig það, sem þú
gjörðir illa. Þakkaðu honum fyr-
ir það! Hjúfraðu J)ig að krossin-
um iians á Golgata! Þá er h'ð
(jamla afmáð og aU orðið ngtt.
Ilaltu þig slöðugt hjá lionum,
og þú skalt sanna, að Jietla ný-
hyrjaða ár verður niiklu gleði-
legra, já, mörgum sinnum bjart-
ara, en árið i fyrra.
Herra Jesús! Hjartans þakkir
fyrir alt, sem þú hefir gjört, og
miskunna mér fyrir alt, sem jég
liefi gjört. Afmá synd mína og
vertu æfinlega hjá mjer!
Olf. Ric. ' ' Á. Jóh.
Drottinn,
í öndverðu grundvatlaðir þú
jörðina
og himnarnir eru verk handa
þinna,
jieir iíða undir lok, en þú stendur;
þeir fyrnast sem fat,
þú skiftir þeim sem klæðum
og þeir hverfa.
En þú ert liinn sami
og þín ár fá engan enda.
S. 102: 26—28.
Drottinn
Eg treysti á miskunn þína;
hjarta mitt fagnar yfir hjálp
þinni.
Eg vil lofsyngja Drotni,
því að hann hefir gjört vel til
mín.
S. 13:6.
Þakkið Drotni, þvi hann er góður
og miskunn lians varir að
eilifu.
S. 118:29.
heitmann'i
kaldur litur til
heimalitunar.
W
Eimskipafjelag Islands tvítugt.
liiium á ný. Thorefjelagið fór á
hausinn og nýhygðu strandferða-
skipin, Austri og Vestri voru seld
tii Noregs.
Það er vert að rifja þetta upp,
því óbeinlínis var Thorefjelagið,
þó útlent væri, hrautryðjandi
Eimskipafjelags Islands, sem nú
er orðið 20 ára. Þeir atburðir
sem urðu kringum fall Tliore-
fjelagsins hafa tvimælalaust orð-
ið til þess, að knýja fram í veru-
leikann og dagsbirtuna þær hálf-
leyndu óskir, sem ýmsir bestu
vökumenn þjóðarinnar höfðu al-
ið i hrjósti árum saman. Það
varð ljósara á þéssum árum cn
nokkru sinni fyr, að efnalegt og
Giiðm. Vilhjátmsson framkv.stjóri.
Hver skyldi hal'a trúað því, að
fyrir aldarfjórðungi liðnum þótti
það fyrir sumra sjónum stappa
nærri vitfirringu, áð koma á
heimun samgöngum milli Ham-
borgar og Reykjavíkur ? Og livað
skyldi sá hafa verið kallaður ár-
ið 1909, sem liefði spáð því, að
eftir 25 ár væru íslensk skip
farin að lialda uppi reglubundn-
um áætlunarferðum milli íslands
og Hamborgar, Hull, Leitli og
Antverpen? Flón og skýjaglópur.
Menn eru svo undarlega fljótir
að gleyma því sem liðið er. Þeir
sem nú eru á besta skeiði gera
sjer yfirleitt alls ekki grein fyrir
því, iivernig aðstaða landsins var
fyrir 25 árum, livað siglingar
snerti. Öldum saman var aðeins
einn gluggi á íslensku lmgskoti
og út um þann glugga sást ekk-
ert nema Kaupmannahöfn. Sum-
ir voru nú að fitja upp á þvi,
að ekki mími skaða þó gluggarn-
ir væri fleiri, en fjöldinn var á
lieirri skoðun, að úr því að við
hefðum komist af með þennan
eina hingað til þá væri það ó-
þarfa tiltektir að fara að fjölga
þeim.
Sameinaða gufuskipaf jelagið
annaðist samgöngurnar við út-
lönd og hafi það ekki grætt á
þeim, þá liefir dönsk verslunar-
stjett grætt á þeim. Það var eitt
um hituna og annaðist eigi að-
eins millilandaferðirnar heldur
líka strandferðirnar. Atorkusam-
ur íslendingur i Kaupmanna-
höfn stofnaði eimskipafjelag til
íslandssiglinga upp úr aldamót-
unum. Fyrir 25 árum var það
fjelag farið að bugast í samkepn-
inni við idð volduga fjelag sem
fyrir var og bauð ísiandi skipa-
stól sinn til kaups fyrir lítið verð.
Frumvarp kom fram um kaup
þessi á Islandi, en flytjendurnir
voru kallaðir landráðamenn. Fje-
lagið varð að ganga frá strand-
ferðasamnngi sem það iiafði gert
til margra ára og íslandsráðherr-
ann að fara Canossagöngu til
útlends fjelags til þess að fá
það til að taka við strandferð-
Sigriirður Pjetrusson elsti skipstj. fjel.
pólitískt sjálfstæði Islands var
nátengt sjálfstæði landsins í sigi-
ingum þess. Varð breytingin á
hugarfari manna í þessum efn--
um l'urðulega skjót, og eins er
vert að gela í sambandi við það
mál, að stjórnmáladeilur náðu
ekki að spilla því eins og svo
mörgum öðrum góðum tillögum,
sem fram liafa komið þjóðinni
til hagsbóta. íslendingar sáu og
skildu, að stofnun innlends eim-
skipafjelags var mál, sem varð-
aði livorki meira nje minna en
tilveru þjóðarinnar. Og þó skildu
þeir ]>að enn betur eftir á, þegar
þeir atburðir gerðust, er engan
óraði fyrir á stofndegi fjelagsins,
17. janúar 1914.
Hjer er eigi töic á því, að rekja
sögu fjeiágsins á undanförnum
20 árum eða segja frá þeim
mönnum, sem einkum beittu
sjer fyrir stofnun fjelagsins,
lieldur aðeins drepa á það, sem
lieist liefir þótt viðburðum sæta
á förnu 20 ára æfiskeiði þessa
mesta þjóðnytjafjelags Islend-
inga.
Áður en fjelagið var stofnað
iiafði hlutafjársöfnun farið
fram um iand alt og meðal Is-
lendinga í Vesturheimi. Þátt-
takan varð almenn en flestir
með lága hiuti, svo að Eimskipa-
fjeiagið liefir frá uppiiafi verið
hluthafaflest ailra þeirra fjelaga,
sem starfað hafa á ísiandi. Á
Emil Nielsen fijrv. framkv.stjúri.
fyrsta ársreikningi fjelagsins er
lilutafjeð talið 611.085 kr. auk
100.000 kr. frá landssjóði og kr.
94.713 er safnað var með nýju
útboði og skyldi vera á spari-
sjóðsvöxtum í vörslum l’jelags-
ins uns nýtt skip væri keypl i
viðbót við liin tvö fyrstu.
Fyrstu stjórn fjelagsins skip-
uðu Sveinn Björnsson, Halldór
Daníelsson, Óiafur Jolmson,
Garðar Gíslason, Eggert Ciaess-
en, Jón Björnsson og Olgeir
Friðgeirsson. Rjeði liún fjeiag-
inu framkvæmdastjóra Emil
Nielsen þáverandi skipstjóra á
„Sterling“ er verið liafði í ís-
landsferðum tugi ára og var
mjög kunnugur siglingum lijer
við land. Hann gelck í þjónustu
fjelagsins 1. apr. 1914 og gegndi
1'ra m kvæmdas tj óras törfu m þess
til ársins 1930, en er síðan ráðu-
nautur fjelagsins í Kaupmanna-
höfn. Er liann þannig elsti
starfsmaður fjelagsins og má að
verðleikum minnast þessa sóma-
manns með hlýjum hug á þessu
afmæli fjelagsins. Því að starf
lians var ekki ljett, en hann
jafnan vakinn og sofinn í því,
að efla liag þessa unga fjelags,
scm honum fanst vera lioid af
sínu holdi. Fyrsta verlc lians var
að yera í ráðum með formanni
um kaupsamninga á tveimur
skipum, sem ákveðið liafði ver-
ið að byggja og er samið hafði
verið um kaupin leit liann eftir
smíði skipanna.
Örlögin reyndust Eimskipa-
fjelaginu iiagstæð fyrstu árin.
Skipin tvö, sem samið var um
byggingu á 1914 mundu aldrei
liafa itorið íslenskt nafn, ef sam-
ið hefði verið um smíði þeirra
hjá einhverri þeirri þjóð, sém
lenti í ófriðnum, og þau liefðu
aldrei fengist fyrir sæmilegt
verð, cf samningar um smíð-
arnar liefðu dregist nokkra mán-
uði. Því að í ágústbyrjun liófst
styrjöldin mikla, sem kollvarp-
aði ráðagerðuni þeirra, sem voru
þúsupd sinum .sterkari fjárhags-