Fálkinn - 31.10.1936, Side 5

F Á L K I N N
5
ur atriði þessu viðvíkjandi, til þess
að kynna almenningi starfsemi þessa
fjelags, sem starfar að því, að auka
kynni norrænu þjóðanna, á þeim
grundvelli, að þær sjeu allar jafnar
og jafn rjetttháir aðilar í þessu noi -
ræna bræðralagi.
Það má fyrst nefna að fjelögin
gefa sameiginlega út ársrit og hafa
gert frá byrjun. Framan af hjet rit
þetta „Nordens Aarbok“, er kom ui
1920, en síðan 1930 hefir komið úc
hið vandaða rit „Nordens Kalender"
með ýmsurn ritgerðum frá liverju
landi og ljóðum og sögum. Rit þetta
er svo eigulegt, að allstaðar er prýði
að því, og geta meðlimir fjelagsins
eignast það fyrir sáralítið verð. ■—
Ennfremur gefa fjelögin út, í sam-
bandi við sænska stofnun tímaritif
„Nordisk Tidsskrift", sem kemur út
.átta sinnum á ári, og fá fjelagsmenn
það fyrir hálfvirði (5 kr.). Ritstjóri
þess er próf. Niels Heriitz, sem var
hjer með sænsku stúdentunum á
„Sænsku vikunni" í sumar sem leið.
— Ennfremur hefir fjelagið gefið
út fjölda smárita, þar af þrjú um
ísland (á nbrsku).
Þá efna fjelögin til fyrirlestra,
þannig að maður frá einu landi
heimsækir annað, svo sem nú gerir
próf. Hákon Shetelig, frá Noregi. Og
sænska fjelagið hefir meira að segja
fasta sendikennara i dönsku og
norsku við háskólann í Stokkhólmi
síðan 1928. Væri islenskum fræðum
hagur að j)vi, að þar bættist við einn
frá íslandi. Svíar eru nú farnir að
senda kennara hingað til háskólans
og væri þarft að það yrði gagn-
kvæmt.
En jíað eru ekki aðeins vísinda-
menn, sem löndin skiftast á. Það
eru einkum Norðmenn, sem mikið
hafa gert að þvi, að bjóða til sín
skáldum frændþjóðanna, oft mörgum
saman, svo að þeir lesi upp ljóð
sin og haldi erindi á opinberum
samkomum. Einnig íslensk skáld
hafa verið boðin í þessum erindum
til Osló (1933). í þessu sambandi
má geta þess, að fjelögin hafa stuðl-
að að bókmentum norrænna skálda
innbyrðis, einkum með því, að fá
hlöð einnar þjóðar til þess að geta
um og kynna nýjar bækur annarar.
Og fyrir forgöngu fjelaganna hafa
bókaútgefendur þjóðanna haldið með
sjer sameiginlegan fund til þess að
ráðgast um, hversu gagnkvæmum
kynnum á bókmentum þjóðanna yrði
sem best til vegar komið (1935).
Þá má minnast á irikurnar. Það
eru Svíar sem hafa haft forgönguna
þar og hafa vikur allra hinna þjóð-
anna verið haldnar í Stokkhólmi.
Ménn minnast enn „íslensku vik-
unnar“ í Stokkhólmi 1933, sem öllum
islenskum þátttakendum varð ó-
gleymanleg og einnig „sænsku vik-
unnar“, sem hjer var haldin i sumar.
Þá er rétt að minnast hinna ýmsu
móta, sem haldin hafa verið á veg-
tim félagsins „Norden" en svo nefn-
ist fjelagið á öllum málum þjóðanna
nema íslensku. Flest af þessum mót-
um eru hin svokölluðu „studiekurs-
us“ eða námskeið, sem nefnd hafa
verið á íslensku, en þó með nafni,
sent eigi svarar fyllilega til þess, sem
átt er við. Því að þessi studieknrsus
Norrænu fjelaganna eru miklu meira
en námskeið, i venjulegri merkingu
þess orðs. Þau eru samsett úr þeim
aðalatriðum, að gesturinn sem kemur
þangað fái jöfnum höndum að kynn-
ast landinu, sem námskeiðið fer fram
i, þjóðinni sem hann dvelur hjá, bók-
mentum þjóðarinnar og sameiginleg-
um verkefnum norðurlandaþjóðanna.
Og þegar þetta er gert þannig, að
skiftist á fyrirlestrar, viðræður og
ferðalög um ýntsa merkustu og sjer-
kennilegustu staði landsins, verður
timinn, sem námskeiðinu er ætlað-
ur óblandinn ánægjustund. Tíminn
verður námskeið í alveg nýrri merk-
ingu.
Aðeins eitt slíkt „námskeið" hefir
verið lialdið hjer á landi, og það var
í sumar sem leið. Það var fyrir stú-
denta í norrænu frá norrænum lönd-
um. Það er langt fyrir erlenda stúdenta
að sækja um langan veg námskeið
hingað. En eigi að síður valdist til
ferðarinnar frábært fólk, sem þegar
á stuttum lífsferli hefir sýnt að það
muni eiga dáðríka starfsæfi fyrir
lúindum. Námskeið þetta var haldið
á Laugavatni, en einnig var farið að
Reykholti. Flutti Sigurður Nordal þar
erindi það um „Snorra í Reykholti",
sem prentað er i ársriti Norræna
fjelagsins nýútkonmu. Námskeið þetta
tókst hið besta og ljetu þátttakendur
í ljós óblandna ánægju sína yfir
komunni hingað og öllum viðtökum.
Þá hafa norrænu fjelögin lialdið
ýms önnursjernámskeið, ekki sístDan-
ir, sem eru svo hepnir að eiga áðgang
að höliinni Hindsgavl fyrir námskeið
sin. Þar ræður húsum Helge Bruhn
oberstlautinant, ritari danska fjelags-
ins Norden og er gestrisni þeirra
hjóna annáluð. Hindsgavl er öllum
öðrum stöðum fremur aðalsetur nor-
rænu fjelaganna.
Fyrir kennara og skólafólk hafa
einnig verið haldin mörg námskeið
og hafa einliverjir Islendingar tekið
þátt í flestum þeirra, þó að talsverð-
ir örðugleikar hafi verið á þvi síð-
ustu árin vegna gjaldeyrisvandræða.
Einnig hafa verið farnar skólaferðii-
með börn, bæði til Noregs og Svi-
þjóðár. Fjelagið ieggur ekki síst
stund á að ná til æskulýðsins, hinn-
ar komandi þjóðar. og væntir sjei'
mikils af honum.
Hjer hefir verið sagt lauslega frá
ýmsu úr starfi fjelagsins og er þó
margt ótalið. En þetta ætti að nægja
til þess að gera hverjum manni ljóst
hve umsvifamikið og margþætt starf
fjelagsins er. Menn geta ekki á annan
hátt betur greitt fyrir þessu mikla
kynningarstai-fi, en að gerast með-
iimir fjelagsins. Og nú á siðustu ár-
um hefir fjelagið einnig beitt sjer
fyrir efnalegu samstarfi jDjóðanna, i
samvinnu við ríkisstjórnirnar. Var
fundur haldinn um þau mál í Osló
nýlega.
Norræni dagurinn á þriðjudaginn
var hófst með klukknahringingum
dómkirkjanna í Niðarósi, Uppsölum
og Helsingfors, en að henni lokinni
fhitti Eyvind Berggrav biskup ræðu.
Var henni endurvarpað hjer. Að
þessu loknu hófst endurvarp frá
skólunum, en það heyrðisl mjög illa
hjer sökum lofttruflana. Klukkan níu
árdegis var haldin samkoma í Nýja
Bíó fyrir börn úr efri bekkjum
ljarnaskólanna, sýndar myndir frá
Norðuriöndum og flutt stutt erindi.
Klukkan tvö var haldin samskonar
skemtun í Gamla Bíó.
En klukkan hálfsex síðdegis hófst
aðal útvarpið með rreðum konung-
anna og forseta Finnlands. Talaði
Gustaf Svíakonungur fyrshir en þá
Svinhufud forseti, Kristján konung-
ur og Hákon Noregskonungur. Voru
ræður ])essar stuttar. Drap Kristján
konungur á það, að með því að boða
lil Málmeyjarfundarins, þar sem kon-
ungar Norðurlanda liittust allir í des-
ember 1914 hafi Gustaf konungur inn-
leitt þá samvinnu Norðurlanda, sem
norrænu fjelögin hefðu tekið á stefnu
skrá sína. Að loknu ])essu útvarpi
flutti Hákon Shetelig prófessor ágæt-
an fyrirlestur i Oddfellowhúsinu. Var
honum útvarpað hjer. Fyrirlesturinn
var um andiega menningu Norðmanna
á síðustu öld og var stórmerkilegur
og vel fluttur.
Klukkan hálfníu hófst svo útvarp
Norrœna fjelagsins. Flutti Hermann
Jónasson forsætisráðherra þar fyrstu
ræðuna en síðan töluðu Stefán Jóh.
Stefánsson formaður Norræna fje-
lagsins hjer, Guðlaugur Rosinkrans
ritari fjelagsins, Haraldur Guðmunds-
son mentamálaráðherra og viðtöl
fóru fram um norræna samvinnu. Og
klukkan niu hófst skemtisamkvæmi
Norræna fjelagsins á Hotel Borg og
voru þar fluttar margar ræður.
Það er vafalaust að jiessi dagur
hefir orðið til þess að vekja eftirtekt
á þýðingu fjelagsins. Vonandi sýnir
það sig í verkinu, með stóraukinni
fjölgun meðlima fjelagsins.
HölLin Hindsgavl.
DILL HERSHÖFÐINGI
sem nú er tekinn við yfirstjórn enska
hersins i Palestinu sjest t. v. hjer á
myndinni, að heilsa enskum lög-
reglufulltrúa, sem tók á móti hon-
um í Haifa.
KONUNGUR RITHANDASAFNARA
er j)essi maður kallaður. Hann er
jugoslaviskur rithöfundur og og heit-
ir Milorad Raitcliesvitch. Hefir hon-
um verið hoðið um 250.000 krónur í
rithandasafn sit, en hann vill ekki
selja.
Yfir aðalinnganginum á fæðingar-
stofnuninni í Queens Hospital i
Honolulu stendur skrifað með stór-
um stöfum: „Börnum er ekki leyfð-
ur aðgangur hjer!“