Fálkinn


Fálkinn - 11.12.1937, Blaðsíða 7

Fálkinn - 11.12.1937, Blaðsíða 7
F A L K I N N 7 syngja. Hann söng lágt og studdi hönd undir kinn, liann vildi ekki aft söngurinn heyrðist inn, röddin var d,júp og innileg. Þaft ljómafti í augunum á gamla fjósamanninum. Og eldakonan var i sífellu aS þurka sjer um nefiS. Augu Dunju voru gljáandi af hrifningu. Hann var ekki búin að syngja lagið, þegar boð kom inn til þeirra, að nú væri beSið eftir að þeir kæmu út í lystihúsið í garðinum. Þetta var óvenjulega fallegur dagur. í garðinum höfðu verið settai raðir af stólum og bekkjum. Allra augu mændu á kunningjana þrjá, þegar þeir komu. Allir þrír voru þeir klæddir í gróf verkamannaföt eins og daginn áður, og það var horft á þá með forvitnisaugum, þeg- ar þeir komu niður stiginn. Fyrstur gekk Alexei, á eftir honum kom söngvarinn, Fedja, og síðast Sergei, hár og magur með bogið nef. Feit kerling grannskoðaði þá gegnum slangargleraugun sín og rithöfund- urinn fjekk ómótstæðilega löngun tii að reka út úr sjer tunguna fram an í hana. Húsbóndinn, sein virti.st vera í besta skapi, tók á móti þeim og fylgdi þeim inn í lystihúsið. Svo sneri hann sjer að geslunum. — Dömur mínar og herrar! Þess- ir þrír menn eru hingað komnir til þess að leita sjer atvinnu. Jeg hitti þá lijerna af einberri tilviljun fyrir þremur dögum. Eftir fáein augnablik munuð þið heyra dálítið, sem veldur því, að þið sjáið þessa menn í nýju ljósi. Eftir að hafa beyrt til þeirra munuð þið geta dæmt um, hvílikar perlnr þjóðar- hafið dylur í djúpi sínu. Dömur mínar og herrar .... Rithöfundurinn murraði letilega undir lystihúsinu. Fedja reyndi að kyrra hann. — Auðvitað þarf hann að stagi- ast á upptuggum. Jeg er engin kór- stelpa .... Óðalsherrann hafði riú lokið ræðu sinni og sneri sjer að þeim. — Viljið þið nú gera svo vel að byrja. Eigum við ekki að fá lag fyrsl og svo kvæðin á eftir. Sergei opnaði hljóðfærið. Þá lang- aði mest til að hlæja, alla þrjá. Það hafði verið miklu skemtilegra og vistlegra í eldhúsinu. — Syngið þjer Volgasöngmn, sagði húsbóndinn. Eins og þjer sunguð liann í gær. Rithöfundurinn beygði sig yfir hljóðfærið og hló hæðnislega. — Syngdu, Fedja lilli, syngdu! Og hlýddu á dóm fíflsins og kulda- hlátur múgsins. Sergei spilaði eitthvað sem líktist forspili og Feodor byrjaði að syngja .... Honum þótti vænt um þetta lag, og liann söng það eins og ó- svikinn ferjumaður mundi hafa sungið það á Volgubökkum, með reiði og sorg, með rússneskri sorg, víðri og óendanlegri eins og Volga er sjálf. 1 fyrstu var söngurinn lágur og brátt stigu tónarnir, það var eins og þeir brytust fram þröngan dal og frain á sljettur — gleði sigursins — en svo lækkaði söngurinn aftur og hvarf i ókunnugt djúp. Tónar hljóðfærisins dóu út. Áheyr- endurnir sátu hljóðir en brátt buldi við lófaklappið og masið. Húsbónd- inn hafði hæst. Hann bað Feodor um að syngja Marseillaisen. — Hann er ljómandi, „Frarn til orustu“ með rússneskum texta! hrópaði hann. Hann er dýrðlegur. Þjer spilið vel, sagði hann og sneri sjer að Sergei. Lofið þjer okkur að heyra meira, fyrir alla lifandi muni. Nú rak hvert lagið annað. Allir voru hrifnir og áfjáðir í að heyra álit hinna. Maður með lakkskó og einglyrni blæstur í máli, hallaði sjer að dömunni, sem hjá honum sat. — Dýrðlegt .... alveg óviðjafn- anlegt, sagði hann, að vísu dálítið óskólað, en getur verið von á öðru, alveg ómenlaður bóndadrengur .... Alexei var mjög þungur á brúnina þegar hann kom fram til þess að að lesa upp. Hann var hálf argur út í þetta fólk, sem sat þarna fyrir framan hann eins og dómendur. Það botnar ekki vitund i þessu, hugsaði hann. Það er alt of feitt og heimskt til þess Líttu á snápinn þarna, hversvegna á hann að eiga betri daga en jeg? Hvað er hann? Og hversvegna á hann að dæma mig og jeg ekki hann. Jeg hefði gaman af að gefa honum utanundir. Hann stóð þarna dimmur á brún- ina og þungbúinn og starði á fólkið. Án þess að lyfta augnalokunum las hann langt ádeilukvæði eftir sig. Allir klöppuðu ákaft. Nikolaj Ivan- ovitsj prófessor flutti sig fram á fremstu röð. — Og hafa ekki fengið neina mentun! heyrðist einhver segja. Skáldkona ein, sem þarna var stödd, talaði i ákafa við gamlan grá- slcegg með gleraugu. Óðalshérrann náði ekki upp i nefið á sjer af á- riægju. Hann fór til Feodor og Sergei og bað þá um að syngja og spila rneira. Spurningunum rigndi yfir frúna og hún svaraði öllu ítarlega og nákvæmlega. Sonurinn og dótt- irin sátu í fyrstu röð og klöppuðu af kappi. Alexei dró Feodor afsíðis og sagði: — Nú er nóg koinið af þess- um ganranleik. Syngdu aríuna úr Boris Godunov eða serenade úr Faust .... Sýndu þeim, að þú erl ekki ólærður bóndadrengur. Hann laut niður að Sergei: — Láttu það heyra Campanellu Lisztsl Og svo gekk hann fram og sneri sjer að áheyrendunum: -— Dömur mínar og herrar. Nú byrjar annar þáttur! Sergei byrjaði á tónverki eftir sjálfan sig. Áheyrendurnir hlustuðu .... það var skrítið að sjá hann, sveitastrákinn þarna — með löngu og mjóu fingurna, það var eins og hann gæti fengið hljóðfæri til að tala og syngja. Húsbóndinn Ieit forviða á konuna sína og liún á hann. Fíni, ungi maðurinn rýndi óaflátanlega gegnum einglyrnið sitt. Skáldkonan teygði á hálsinum á sjer, hallaði svo undir flatl og stirðnaði i þessum stelling- um. Einhver hvislaði.............. Hver kaflinn í tónsmíðinni rak annan, garðurinn fyltist af voldug- um tónum, og lokahljómarnir flutu í eilt eins og perlandi sog — löngu Lngurnir á hljómlistarmanninum runnu alla nótnaráðina á endíi og slaðnæmdust í regindjúpum bassa- tónum. Einhver hrópaði bravó. Það var hrópað og öskrað, þegar Alexei kom fram, baðaði út hend- inni og bað um þögn. — Næst syngur Feodor vinur minn serenade úr Faust .... byri- aðu, Fedja! kallaði hann. Það kom á daginn að hann var ekki aðeins afburða söngvari heldur líka leikari. Þarna stóð Mefistofeles sjálfur í bóndafötum .... Óviðjafn- anleg svipbrigði, full af kaldhæðni, djöfullegur hlátur, og augnaráðið, 'kaldhæðið og lævíslegt, alvitandi og an trúar á nokkurn hlut. Enginn af leikurunum á stóru leik- húsunum hefði getað leikið þetta svona vel. Á öftustu sætunum var fólkið farið að standa upp til þess að sjá betur. Óðalsherrann fór til prófessors- ins. '—- Hvaða maður er þetta eigin- lega, spurði prófessorinn. Hann er blátt áfram snillingur. — Hann er óbreyttur sveita- t strákur. — Það er gersamlega ómögulegt. — Þarna sjáið þjer hvílíkir snill- ingar leynast með þjóðinni. •— Hann verður að komast að leikhúsunum. Hvað heitir hann? — Hvað veit jeg. Húsbóndinn ypti öxlum. Feodor, held jeg það sje. Leikur og söngur listamannanna hafði töfrað áheyrendurna vegna fegurðar og snilli. Alt umhverfið virtist lítilsvert, gamli garðurinn, húsið og allir þeir sem þarna sátu og höfðu verið svo drjúgir af sjálf- um sjer rjett fyrir skömmu. Þegar laginu var lokið ætlaði alt af göfl- unum að ganga. — Bravó-ó-ó! Dacapol — Það er ótrúlegt. Það getur ekki verið satt. Þetta geta ekki verið ólærðir sveitamenn. Hafið þjer nokkurn- tíma heyrt annað eins? — Er nokkur hjer, sem veit, hvað þeir heita? Húsbóndinn var nú kominn inn í lystihúsið og var að tala við „verka- mennina“ sína þrjá. — Göfugu gestir, sagði Alexei, um leið og hann kom fram. — Þið viljið ekki trúa okkur, en það er satt samt, að jeg hefi verið bakari, að Feodor vinur minn er skóara- sonur . . en hver ert þú, Sergi? Hann sneri sjer að tónskáldinu, Svarið drukknaði i nýjum húrra- hrópum. Húsbóndinn bað þá alla þrjá að vera kyrra og borða kvöldverð með sjer. Nú áttu þeir að borða inni i stofunni, en heldur ekki þar fengu, gestirnir lausn á gátunni. Það var getið til um hverjir þetta væru, en allir gátu vitlaust. Seint um nóttina var ekið fram vagni, sem átti að flytja snillingana á burt — enginn vissi hvert. Allir gestirnir þyrptust út i garðinn. Um leið og þeir fóru rjetti hús- bóndinn upp hendina og þeir sögðu nöfn sin: Gorki — Sjaljapin — Rachman- inov. Ekillinn kipti í taumana, og vagn- inn hvarf út i náttmyrkrið. — Sjáðu nú til, Fedja minn, sagði Alexei, þú ert að minsta kosti snill- ingur þrátt fyrir skítuga og bætta skyrtu. Haltu áfram og syngdu en settu ekki ljós þitt undir mæliker . . Vagninn rann hljóðlega áfram. Iíunningjarnir voru í besta skapi. — Aldrei skal jeg gleyma Me- istófelisi í verkamannsskyrtu og rifnum buxum. Fedja hló. Hver veitt! Kanske er þetta fyrsti sigur- inn minn. Alt i kringum þá sváfu grund- irnar enn og skógarnir voru sveip- aðir þokuslæðu, en langt undan i austri sáust fyrstu sólargeislarmr roða bimininn. Flotamálaráðuneyti Bandaríkjanna hefir beðið um fjárveitingu til þess að láta smiða nýja tegund sjóflug- vjela, sem verða stærri en hinar frægu Sikorski-sprengjuvjelar. Vega þær 50—60 tonn og breiddin milli vængjabrodda er 57 metrar og kosta um eina miljón dollara hver. Þær eiga að geta flogið 8000 sjómílur án þess að lenda. Það fylgir sögunn', að fjárveitingin muni fást og að Bandaríkin muni alls veita um 10 miljarda krónur til vígbúnaðar. vegna stríðshættunnar við Japana, sem stórum hefir ágerst siðan Roose- vel hjelt ræðu sina í Chicago um ndðjan október og lýsti yfir sarnúð sinni með Kínverjum. Drekkið Egils-öl ] • ■*•«•*•©•■««*. © •««*-•'•W ••■••» •■*••» o -w. « O •«* ♦ -V- O-v-® REYNISTAÐARBRÆÐUR. Frh. af bls. 5. skúf“. 5. Hvaða fatnað og far- angur sáuð þjer þar úti í kring- um tjaldið? „Tvær síðhempur hræðranna, flaniels svuntu rauða, skrinu, þrjá hnakka“. 6. Vantaði ekkert undan tjald- inu eður úti fyrir þvi, þegar þjer komuð aftur að sækja lík- in? „Lík Bjarna og þá litlu liönd, sem hann áður á þreif- aði“. 7. Var þá nokkuð um hreytt i tjaldinu eða úti fyrir því? „Að ábreiðan, sem lá yfir liki Bjarna rjetthvörf var út- hvörf“. 8. Hverja menn vitið þjer hafa farið yfir Kjalhraun frá þvi þjer fyrst funduð likin til þess þjer komuð aftur að sækja þau? „Enga aðra en Jón a Reykjum, Sigurð son hans og Björn á Reynistað“........ 12. Funduð þjer fyrir austan al- menningsveginn í Kjalhrauni nokkra lestarslóð nú í sumar? „Nei“. 13. Funduð þjer nokkrar fjárslóðir í Kjalhrauni í sumar? „Já“. 14. Voru þær fyrir sunnan likplássið á rjettum vegi? Já, en hvort þær voru nýjar eða gamlar, veit hann ekki“. í næsta rjettarhaldi 10. jan. 1783 er mjög grafist eftir því hvort ekki hafi sjest neitt af þeim munum, sem s.aknað var, hjá Jóni Egilssyni eða fjelög- um hans. Er þessi spuming m. o. lögð fyrir lieimafólk Jóns: 5. spurning: Hafið þjer ekki sjeð eða orðið vör við hjá Jóni Egilssyni á Reykjum eða hjá Sigurði syni hans nokkra þá fjármuni, sem kynnu liklega að vera af líkum sona klaustur- haldarans Vídalíns, sem fund- ust í Kjalhrauni, svo sem skrínu, lykla, sem vantar fjóra, skúffu í aðra nýju skrínuna, sendibrjef til klausturhaldarans Vídalíns eða annara, reikningana fimm, tvær peningabudjiur úr íslensku skinni, báðar með stórum töl- um á dráttarböndunum, mussu- föt beggja með metalhnöppum, bláar peysur beggja, sú eina með stórum tinfyltum hnöppum með silfurloki, lítið kúluvöxn- um, en hin önnur með tin- hnöppum, .... tvær bláar húf- ur, þess eldra sonarins með þykk- um og löngum silkiskúf, hin með lítilfjörlegum tvinnaskúf, eða nokkuð annað smátt eða stórt af munum þeim .... sem hjá eða á fyrnefndum líkum hefði eftir yðar þanka kunnað að vera. Eklcetrt slíkt sanlnaðist við rjettarlialdið. I þriðja rjettarlialdi er m. a. eitt vitnið, sem var að leitinni með Jóni Egilssyni spurt: Hvað nærri þeirri horg, sem líkin fundust hjá á Kjalhrauni sáuð þjer Jón Egilsson fara í leit um sumarið 1781? Svar: „í hallanum fyrir vestan borg-

x

Fálkinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fálkinn
https://timarit.is/publication/351

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.