Fálkinn - 03.11.1939, Qupperneq 11

F Á L K I N N
11
K vikmy ndaf r j ettir
„LÖGIN — ÞAÐ ER JEG!“
Það eru allskiftar skoðanir um hin-
ar ægilegu bófamyndir, sem Ameríku-
menn taka, sumpart eftir sannsögu-
legum viðburðum og sumpart eftir
skáldlegum. Ýmsar þéirra hafa verið
bannaðar á Norðurlöndum, en flest-
ar fá að fljóta. Og allir vilja sjá þær,
því að þær eru spennandi.
Edward G. Robinson er vanur
að leika glæpamenn i myndum, en
i nýrri bófamynd, sem heitir „Lögin
— jmð er jeg!“ (1 am the Law) leik-
ur hann málflutningsmann, sem á i
skæðri viðureign við bófaflokk. Er
myndin svo svakaleg á köflum, að
lijartveiku fólki er varla gott að horfa
á hana. Mest kveður að sýningunni
þar sem Robinson hefir náð saman
hóp af bófum og 'reynir að hræða
þá með því að sýna ])eim kvikmynd
af aftöku morðingja eins í rafmagns-
slólnum. Myndin hefir þau áhrif, að
bófaforinginn meðgengur. Hjer er
mynd af Robinson í hlutverki sínu.
VALSAKONUNGURINN.
Valsakongurinn Johan Strauss er
svo frægur maður, að það er engin
furða þó að kvikmyndin segi æfisögu
lians. Strauss var á unga aldri fá-
tækur bankaritari, en vegna þess að
liann varði of miklum tima til að
skrifa nótur, var hann rekinn úr
bankanum og varð það honum að
happi. Því að nú sór hann, að hann

skyldi vinna sjer inn svo mikla pen-
iuga með „nótnaskriftum" sínum, að
hann gæti fyrirlitið alla banka —
og þann svardaga efndi hann. Það
eru einkum valsar og „Marsar“, sem
hann samdi og er úrval þessara tón-
smíða tekið upp i myndina, leikið af
130 manna hljóðfærasveit. Ferdin-
and Gravet leikur Strauss í mynd-
inni, en Luise Rainer aðal kvenhlut-
verkið. Sjást jiau hjer á myndinni.
HJÚSKAPARSVINDLARAR
ERU HÆTTULEGIR MENN!
Svo að segja daglega má lesa um
það í útlendum blöðum, að hjúskap-
arsvindlarar hafi verið að verki og
ýmist svikið fje út úr auðtrúa stúlk-
um, sem langaði til að giftast, eða
gifst þó þeir ættu konu á iifi.
Er ekki hægt að fyrirbyggja þess-
konar glæpi? Það er efni, sem tekið
er til meðferðar i nýrri þýskri kvik-
mynd, sem sýnir hjúskaparþorpara
i almætti sínu og stúlkurnar, sem
hann hefir svikið. í myndinni verður
bófinn þó að lúta lægra haldi og
fær makleg málagjöld. Myndin er af
Harald Poulsen og Hildu Körber í
aðalhlutverkunum.
PYGMALION Á KVIKMYND.
Bernhard Shaw hefir lengi verið
eitraður andstæðingur kvikmyndanna.
Ymsir helstu kvikmyndaleikstjórar
heimsins Iiafa beðið liann leyfis til
að kvikmynda leikrit hans, en svarið
var jafnan nei. Fyrir tveimur árum
fói enski leikstjórinn Gabriel Pascal
að gera drög að kvikmynd upp úr
leikritinu „Pygmalion", sem Shaw
gamli samdi 1912. Pascal var ljóst
að litlar horfur mundu á þvi, að
leyfið fengist til kvikmyndunarinnar,
en þó tókst lionum að ná fundi
Shaws og leggja fyrir liann frum-
drög sin. Og þó merkilegt mætti
Besí zr aö búa að sínu: 1.
MJÓLK ER MANNS MEGIN.
Aldrei hefir það verið ljósara en
nú, hve knýjandi nauðsyn það er
þjóinni, að nota sem mest íslenska
framleiðslu. Mál þetta snertir bæði
líkamlega heilbrigði og efnalega af-
komu þjóðarinnar. Vísindamenn nú-
timans liafa sannað, með langvarandi
tiiraunum, að þá er heilbrigði þjóðar
best borgið, er hún lifir sem mest á
því, sem framleitt er í Jandinu sjálfu.
Og hin efnalega hlið málsins má
verða hverjum manni ljós af þeirri
staðreynd, að nú hækka allar út-
lendar vörur í verði, sumpart vegna
aukinnar eftirspurnar á heimsmark-
aðnum og sumpart vegna stórhækk-
aðrar skipaleigu og ýmsra trygginga,
sem leiða af stríðinu.
Mjólkin er hin frumlegasta fæðu-
tegund mannkynsins og sú fæða, sem
síst má spara við sig. Nú eru mjólk-
urmál höfuðstaðarins og flestra kaup-
staða annara komin i það liorf, að
hægt er að fá nægilegt af mjólk og
mjólkurafurðum — skyri og ostum.
Mjólkin er þjóðlegust allrar fæðu
og í harðindaárunum til forna kom-
ust heimili af bjargarlítil, meðan liægl
var að halda nytinni i kúnum.
Auk næringargildis hinnar hollustu
fæðutegundar mannkynsins, hafa vís-
indi leitt annað i ljós, nú á síðari
tímum. Mjólkin, einkanlega sumar-
mjólkin inniheldur í einum lítra
nægilegt G-fjörefni til þess að full-
nægja daglegri þörf mannsins. En
sem kunnugt er, hefir talsvert verið
um það deilt, hvort flytja þyrfti inn
útlenda fæðu til þess að fullnægja
þessari þörf. Þetta eru svo mikil
gleðitíðindi, að liver hugsandi mað-
ur ætti að festa sjer þau á minni,
og breyta eftir þeim. Fer hjer á eftir
skýrsla forstöðumanns Rannsóknar-
stofu Háskólans, próf. N. Dungals
um þetta efni til Mjólkursölunefndar:
Samkvæmt beiðni yðar hafa verið
gerðar hjer C-fjörvismælingar í mjólk
frá yður mánaðarlega, það sem af
er þessu ári síðan í febrúar. Niður-
stöður þessara rannsókna, sem mestu
ináli skifta, fyrir framleiðendur og
neytendur, verða þessar:
1. C-fjörvismagn mjólkurinnar er
lágt vetrarmánuðina, meðan kýrnar
eru á gjöf, en fer ört hækkandi, þeg-
ar þær koma á beit í júnímánuði og
liækkar síðan stöðugt yfir sumarið,
svo að það er orðið hátt í september.
2. Gerilsneyðingin (i Stassanovjel)
rýrir ekki finnanlega C-fjörvismagn
mjólkurinnar. Sýnishorn af sömit
mjólk á undan og eftir stassaniser-
virðast þá samþykti Shaw. Setti að-
eins það skilyrði, að hann semdi öll
tilsvörin í myndinni sjálfur og rjeði
aðalleikendunum. Hann valdi Leslie
Howard til að leika prófessor Higg-
ins, og vera með í ráðum um leik-
stjórnina. En ung leikkona, Wendy
HiIIer, leikur Elísu, stelpuna, sem
\erður hefðarkona.
Kvikmyndin Pygmalion var nýlega
sýnd í fyrsta skifti, á Square The-
atre í London og blöðin hrósuðu
henni mikið. Einn blaðamaðurinn
náði í Shaw til þess að spyrja hvort
hann væri ánæður með myndina og
Shaw svaraði að vörmu spori: „Þvi
skyldi jeg ekki vera ánægður. Jeg
liefi skrifað myndina sjálfur!" —
Myndin er af Wendy Hiller sem
Elísu.
f
Drpikkið Egils-öl
ingu sýndu sama C-fjörvismagn eftir
gerilsneyðingu og fyrir hana, og
sýnishorn af flöskumjólk úr búð-
um, gerilsneyddri og ógerilsneyddri
sýndu í 4 ógerilssneyddum flöskum
að meðaltali 20,5 mg. pr. líter en í
4 gerilsneyddum flöskum 21,2 mg.
pr. líter. Þótt víst megi telja að hjer
sje ekki um sömu mjólk að ræða,
þannig að gerilsneydda flöskumjólk-
in sje tekin af sömu mjólk og sú
ógerilsneydda, þá benda þessar nið-
urstöður, sem gefa því sem næsl
sama fjörvismagn í gerilsneyddri og
ógerilsneyddri mjólk, til þess að ger-
iisneyðingin liafi ekki spillandi á-
hrif á mjólkina og þær benda a. m.
k. til þess, að fjörvismagnið hafi
verið sæmilegt í gerilsneyddu flösk-
unni i sumar, þótt auðvitað liefði
verið æskilegt að fleiri flöskur hefði
verið rannsakaðar.
3. Eftir niðurstöðunum frá þessu
sumri að dæma hefir flutningurinn
að því er sjeð verður ekki liaft til
muna spillandi álirif á C-fjörvi
mjólkurinnar. Talsvert bar á þessú
í vetur. að sú mjólk, sem lengst var
aðkomin væri C-fjörvisnauðari, sam-
arborið við mjólk úr nágrenni Rvík-
ur, en þetta hefir breyst til batnaðar
síðan bent var á nauðsyn þess að
hafa mjólkurbrúsana vel fylta, því
að fátt eyðileggur C-fjörvið meira
en loft sem hristist saman við vökv-
ai’.n. Ef bornar eru saman niðurstöð-
ur af mælingum hjá tveim búum hjer
nærlendis (Nes og Lækjarhvammur).
og tveim öðrum langt í burtu, hafa
fundist 93,8 mg. samtals í 4 sýnis-
liornum frá Lækjarhvammi, 102,9
mg. í jafnmörgum sýnishornum frá
Nesi og 91,3 mg. í 4 sýnishornum frá
Melum í Melasveit og Mjójkurbúi
Flóamanna. Mismunurinn er tiltölu-
lega mjög lítil.
4. C-fjörvisþörf mannsins er talin
vera 30—50 mg. á dag, þannig að
30 mg. er álitinn minsti skamtur,
sem maðurinn kemst af með til að
halda fullri heilsu, og sami skamtur
er ætlaður börnum, sem þurfa til-
tölulega meira C-fjörvi en fullorðnir.
Ef miðað er við að neytt sje eins
lílra á dag er mjólkin orðin nægi-
lega auðug af C-fjörvi í september
til að menn geti fengiö altri C-
fjörvisþörf sinni fullnægt i mjólk-
inni einni. En frá því í júnimánuði
má, samkv. þessum rannsóknum
telja mjólkina góðan C-fjörvigjafa.
VERNDARGRIPURINN.
Frh. af bls. 6.
nálin til baka. Skipstjórinn skar fyr-
irbandið af vaxdúkspokanum og
rjetti franr málmmýnd: mann með
barn í fanginu.
„Lítið þjer á, herra minn. Hann
er úr járni, þessi. Og það er hann,
sem hefir snúið áttavitanum yðar i
hring, svo að þjer hafið siglt i hring.
Það er dálaglegur verndargripur."
Hann rak upp skellihlátur, en varð
svo alvarlegur á ný.
„Og samt er það líklega svo, að
þessi verndargripur hefir bjargað
yður. Þjer bjuggust við að komast til
Kratura á laugardag, var ekki svo?
Jæja, við höfum fengið loftskeyti um,
að eldgos liafi orðið á Kratura á laug-
ardag og drepið svo að segja hvern
mann á eyjunni. Það hefði líklega
gert út af við ykkur líka, ef þið hefð-
uð verið þar. Jeg veit ekki hvort l>ið
hafið lieyrl undirganginn af spreng-
ingunni?“