Fálkinn - 12.01.1940, Side 4

4
F A L K I N N
T) AÐ ER TIL grátbrosleg saga af
manni, sem á feröum sínum
kom lil „Blindingalands“. Fólkiö þar
hafði aðeins fjögur skilningarvit, það
vantaði sjónina: Og gesturinn lijelt
í einfeídni sinni, að hann gæti orðið
l'ólkinu að liði, með því að segja
þeim úr sjónarheimi.
En Adam var ekki lengi i Para-
dís. Hann hafði ekki sagt margt,
ljegar áheyrendurnir tóku um liöfuð
sjer eða skeltu sjer á lær. Fyr mátti
nú vera vitleysan. Manngarmurinn
var svo vitlaus, að hann ætlaðist til
að það tryði, að hann gæti með ein-
hverjum kúlum, sem hann liafði í
höfðinu, vitað live marga fingur ann-
ar maður rjetti upp í tíu feta fjar-
lægð. Og ef hann gæti sagt, livort
hlutur væri kringlóttur eða fer-
hyrndur, án þess að þukla á lion-
um! Og svo talaði hann um eitthvað,
sem hann kallaði „liti“, og sem gerði
tvo dúka, er voru alveg eins við-
komu, svo gerólíka, að hann gat þekt
þá í sundur, án þess að snerta þá.
Fyrst ljet fólkið duga að hlæja. En
]jegar hann stóð fast á meiningu
sinni, hlöskraði því þráinn í honum.
Loks fóru einstaka menn að' trúa, að
það gæti verið eittlivað hæft í þvi,
sem hann sagði, þó að lygilegt væri
það. Og þá sámþýktu vitringarnir i
landinu að láta til skarar skríða gegn
honum. Honum var leyft að kjósa,
hvort hann vildi heldur láta dæma
sig sem glæframann, eða láta loka
sig inni í vitfirringahæli — eða láta
skera úr sjer þessar kúlur, sem stóðu
í sambandi við það, sem hann var að
segja frá. Hann kaus það síðast-
nefnda. Og nokkru siðar vottuðu
læknar landsins, að hann væri orðinn
heilbrigður og ekki vitlausari en aðr-
i'- menn.
Stjörnuspámenn nútimans nota
þessa sögu til þess að lýsa viðhorfi
fjöldans til þeirra sjálfra. Hann þyk-
ist sjálfur ekki vera nema menskur
maður, en hvorki spámaður nje
galdramaður. En hann staðhæfir, að
það sje hægt að sjá fyrir, hvað kem-
ur fyrir ákveðinn mann eða skeður
í veröldinni eftir svo svo mörg ár.
Maðurinn í æfintýrinu notaði aug-
un. Stjörnuspámaðurinn notar hóro-
skópið. Augunum getur skjátlast og
hóroskópinu getur skjátlast, eða
rjettara sagt þeim, sem les úr því,
segja stjörnuspámennirnir. Þeir trúa
spám sínum, alveg eins og maðurinn
trúir þvi, sem hann sjer.
Stjörnuspár eru æfagömul vísindi,
sem undanfarna öld hafa legið í
láginni, en aukist hefir byr á síð-
ustu áratugum. Ýms erlend blöð eru
farin að taka upp stjörnuspárfrjettir
í sunnudagsútgáfur sínar og fjöldi
s'tórra rita kemur út um stjörnuspár
i heiminum, sjerstaklega á ensku.
Enski stjörnuþýðandinn R. H. Nayl-
or hefir lengi birt vikulegt yfirlit
um ýmsar stjörnuspár í blaðinu
„Sunday Express“, og hefir sagt
svo margt fyrir, að fólk les greinar
hans með áfergju og trúir á hann.
En — hvað eru stjörnuspár og á
hverju byggjast þær? Það er ekki
úr vegi, að gera lesandanum nokkra
grein fyrir þessu. Það sem fer hjer
á eftir er, eins og efnið ber með
sjer, skrifað frá sjónarmiði manns,
sem trúir á stjörnuspár.
Upplag Stjörnuspáralmanaksins
er meira en hálf miljón eintök.
Almanak þetta, sem segir til unv
afstöðu sólar tungls og plánetanna
á hverjum degi á hádegi, eftir
Greenwichtíma og hefir aðeins þýð-
ingu fyrir stjörnuþýðendur, sem búa
til hóroskóp, er gefið út í G00.000
eintökum, og af því má ráða, að
rnargir fást við stjörnuspár. Tilsvar-
andi töflur eru líka gefnar út á
þýsku. Alls er talið, að rúm miljón
manna í heiminum fáist við stjörnu-
Sólmyrkvar hafa afarmikil áhrif á rás heimsvidbarðannu, segja stjörnu-
þýðendnrnir.
Stjörnuspár
Ern örlög mannanna og heimsins
skráð i stjörnnnnm?
spár nú á dögum. Og þetta eru
hvorki fáráðlingar nje sjervitringar,
heldur að miklu leyti mentaðir menn.
Það þarf sem sje allmikla undirstöðu-
mentun til þess, að geta tileinkað sjer
efni þeirra fræðibóka, sém segja frá
grundvelli stjörnuspánna. Ein af kunn
ustu fræðibókum um stjörnuspár,
„Astrological Text-Books“, eftir Eng-
lendinginn Alan Leo, er ekki mun
minna, en sjö bindi í stóru broti,
alls um 2500 blaðsiður og full af
töflum, útreikningum og dæmum og
táknskýringum. Greindarlítill maður
mundi gefast upp við bókina, áður
en hann væri liálfnaður með fyrsta
bindið. Það eru ósköpin öll, sem
stjörnuþýðandinn verður að kunna
utan að og muna, og svo verður hann
að læra að notfæra sjer efnið og
vinna sjálfstætt. Og hann verður að
fylgjast með í þeim nýmælum, sem
jafnan koma fram í þessum vísindum.
í Englandi eru tvö stór bókafor-
lög, sem eingöngu gefa út bækur um
stjörnuspár, auk margra smærri. —
Þrjú stór tímarit um stjörnuspár eru
gefin út, hið elsta — Modern Astro-
logy“ — er um 30 ára gamalt, en hið
yngsta, „The Astrologers Quarterly“,
tólf ára. Og samskonar rit eru líka
gefin út í Ameríku og Þýskalandi.
Stjörnufræðingar ofmetnuðust.
Stjörnuspár eiga ekkert skylt við
hjátrú eða dulspeki. Þær eru rann-
sóknavisindi — eins og eðlisfræði,
efnafræði og læknisfræði. En þær
liafa legið í láginni í nokkrar aldir,
því að stjörnufræðingarnir ofmetn-
uðust, þegar þeir uppgötvuðu, að
jörðin var ekki miðdepill sólkerfis-
ins, og að pláneturnar voru „aðeins“
ómerkilegir hnettir, sem liringsnerust
um sólina eins og sandkorn. En
menn gleyma, að þessir söniu stjörnu-
fræðingar, er gerðu þessa uppgötvun,
voru sannfærðir um gildi stjörnu-
spánna og voru hinir gáfuðustu
menn sinnar tíðar og liefðu fljót-
lega komist að fánýti stjörnuspánna,
ef þær hefðu verið bygðar á sandi.
í þá daga voru stjörnuspár kallaðar
„visindi visindanna" og nú á dögum
er kept að því af alefli, að þær megi
fá þennan hefðarsess á ný.
Það sem veldur vantrú flestra á
stjörnuspánum er, að mörgum finst
])ær koma í bága við lieilbrigða skyn-
semi. Mönnum finsl gersamlega ó-
mögulegt að trúa því, að afstöður
stjarnanna innbyrðis geti haft áhrif
á atburði, sein gerast í lífi mínu eða
bínu eftir svo eða svo mörg ár. Og
þeir vantrúuðu vilja að minsta kosli
f'á skýringu á, hvernig þetta megi
verða. En stjörnuþýðendurnir . segja:
Við höfum enga skýringu á því —
við vitum aðeins, að það er svona.
En þrátt fyrir það, þó að skýring-
una vanti, er ekki heimilt að vísa
stjörnuspánum á bug og kalla þær
eintóma vitleysu. Hversu margt ger-
ist ekki dags daglega umhverfis okk-
ur, sem við vitum enga skýringu á,
en við verðum eigi að síðúr að við-
urkenna sem staðreynd. Hver getur
gefið skýringu á því, að þegar fræ
er látið í jörðina, þá vex jurt upp
af því. Og liver getur gefið skýringu
á þyngdarlögmálinu, hitanum eða
rafmagninu? Og hvernig stendur á
því, að þegar maður blandar eldfimu
lofttegundinni vatnsefni saman við
súrefni, í ákveðnu hlutfalli, þá verð-
ur úr því vatn?
Jafnvel þó að tvö börn væru svo
lík, að það þyrfti að merkja þau til
þess að þekkja þau sundur, sjer
stjörnuþýðandinn mun á skapferli
þessara barna, ef hann veit afmælis-
daginn þeirra. Hann heldur því fram,
að afstaða sólar, tungls og reiki-
stjarna innbyrðis, á þeirri stundu,
sem barnið fæddist, valdi þeim ein-
kennum á því, sem vari alla æfi — út-
liti, skapferli og örlögum, og að þetta
þrent sje hvað öðru háð. Setjum svo,
að tvö sveinbörn liggi hlið við lilið
á fæðingarstofnun. Þau hafa fæðst
með nokluirra klukkutíma millibili,
annað rjett eftir miðnætti og hitt
kl. 9 að morgni, og eru svo lík, að
fóstran hefir orðið að binda um
úlfliðinn á öðru, til þess að þekkja
þau í sundur. En afhentu svo stjörnu-
þýðandanum fæðingarstund beggja
barnanna og hann segir þjer, að úr
úr öðru barninu verði rós, en úr
hinu þistill. Drengurinn með bandið
um úlfliðinn mun ryðja sjer braul
Satúrnus með hringiimim.
Stjörnuþýðendur verða
oft varir við slæm áhrif
frá honum.