Fálkinn - 12.01.1940, Side 15

M
\
%
FIIÁ LEMBERG.
Elísarbetar-kirkjan í Lemberg eða
Lwow, höfuðborg Galizíu.
FIIÁ VESTUIÍ VÍGSTÖÐVUNUM.
Myndin er af þýskri járnbrautar-
stöð, milli Mosel og Rín, sem Frakk-
ar hafa náð ó sitt vald. Gaddavírs-
girðingar sjást fremst á myndirini.
— Herra leikhússtjóri! sagði leik-
arinn og njeri saraan höndunum í
örvæntingu. Jeg veit ekki mitt rjúk-
andi ráð — skuldir upp fyrir eyru.
Nú getur ekkert hjálpað mjer nema
slcot.
— Hvaða bull, sagði forstjórinn.
— Eins og þjer farið að skjóta yður.
— Nei — eiginlega var það for-
skot, sem jeg hafði i huga.
RÁÐNING Á TEIKNIÞRAUT.
Byrjaðu og endaðu við skákross-
inn. —
FáLKIN N 15
oon Dýrkun Japanskeisara ooo
Blöðin hafa sagt frá því, að Roose-
velt hafi krafist fyrirgefningarbón-
ar af Japanskeisara sjálfum, þegar
Japanar söktu túndurbátnum „Pa-
nay“. Hal'i þessi fregn birst í jap-
önskum blöðum munu japanskir les-
endur bafa verið einliuga um, að
fordæma Roosevell sem liinn arg-
asta guðniðing. — Því að Japans-
keisari er meiri maður en svo, að
hann eigi að biðja fyrirgefningar.
Hann er guð og getur ekki skjátl-
ast. Það reyndist nú líka svo, að
það var stjórnin en ekki keisarinn,
sem Roos'evelt krafðist afsökunar af.
Því vitanlega er Japanskeisari á-
byrgðarlaus eins og konungur.
Ameríski höfundurinn Sydney
Breenoble, sem hefir átl heima á
Kobe í Japan i mörg ár og hefir
haldið fyrirlestra um Japan ó há-
skólanum í Chicago hefir, í grein,
er hann skrifaaði i „The Ameriean
Mercury,“ sagt margt furðulegt af
keisaradýrkuninni í Japan og skal
sumt af því hermt hjer:
í samanburði við þjóðhöfðingja
Evrópu er Japanskeisari guð. Til-
kall hans til krúnunnar er af guð-
legum uppruna og ævarandi. Japön-
um er kent frá barnæsku, að heilag-
ur andi hafi tekið sjer bústað i lík-
ama keisarans. Maður skyldi halda
að þetta væri gömul og útdauð
erfikenning, en hún lifir góðu lifi
enn i dag, þrátt fyrir nútímamenn-
ingu Japana. Bliið, sem láta sjer
verða það á, að segja frjettir frá
hirðinni án þess að nota stóra bók-
stafi, eru þegar gerð upptæk.
Enginn maður eða mannsmýnd
má sjást á hærra stað en keisarinn
þar sem liann fer framhjá. Þess-
vegna eru gluggatjöld dregin niður
i öllum húsum, þegar keisarinn fer
hjá. Enginn má standa á veggs'völ-
um eða í gluggum. Húsasmiðir verða
að flýta sjer ofan á jafnsljettu þar
sem von er á keisaranum og jafn-
vel sporvagnarnir draga skýlur fyrir
gluggana.
Það bar við einu sinni í verkfalli,
að verkamaður einn liafði sest upp
á reykháf og var ómögulegt að fá
hann til að koraa ofan. En þegar
hann frjetti, að von væri á keisáran-
um þarna lijá, flýtti hann sjer ofan
— þvi að ekki mátti móðga guð-
dóminn.
í Japan er mynd keisarans aldrei
höfð á frímerkjum eða seld á hrjef-
spjöldum. Hún er of heilög til þess
að almenningur megi góna á liana
hvenær sem er. í öllum skólum er
til mynd af keisaranum, en hún
hangir ckki uppi á vegg. Hún er
geymd niðri í kistu, s'em fóðruð er
með flaueli og er kistan aðeins opn-
uð við hátíðleg tækifæri.
Einu sinni bar það við í Japan,
að maður brann inni. Þegar hann
sú, að honum varð ekki undarikomu
auðið risti hann sig á kviðinn og
stakk mynd af keisaranum inn í
kviðarholið. Lik mannsins fanst síð-
an mjög brunnið en keisaramynd-
in var nokkurnveginn óskemd. Þetta
þótti hin mesta hetjudáð.
Lestarstjóri á járnbraut keisarans
varð einu sinni fyrir þvi óhappi,
að verða tveimur minútum á eftir
áætlun, er keisarinn var í lestinni.
Hann framdi kviðristu umsvifalaust.
Og einu sinni sprakk hringur á bif-
reið keisarans. Bílstjórinn framdi
þegar sjálfsmorð.
Nafn keisarans er svo heilagt, að
Japanir nefna það aldrei. Þessvegna
veit allur fjöldinn af japönskum al-
múga ekki hvað liann heitir. Þeir
nefna aðeins keisarann. — Aðeins
einu sinni hefir það komið fyrir,
að japanskt keisaraefni hefir komið
út fyrir landsteinana. Núverandi
keisari fór til Englands er hann var
krónprins, til þess að endurgjalda
heimsókn prinsins af Wales í Japan.
Ýmsum gönilum mönnum í Japan
þótti þetta svo óguðlegt athæfi, að
þeir frömdu kviðristu útaf því.
Keisarinn býr í Tsalyoda-höllinni
i Tokíó. Eru Jjrennar múrgirðingar
kringum höllina til þess að ekki
komist óviðkomandi fólk þangað og
heil herdeild stendur vörð í kring.
Sjálf hirðin er mestmegnis kvenfólk
og keisarinn hefir haft hirðmeyjar,
konur og hjákonur svo hundruðum
skifti, þó að einkvæni væri lögleitt
1889. Á hverjum degi fer „hreins-
un“ fram á öllum þessum konum,
og ef þeim verður á að snerta á
sjer fyrir neðan mitti verður sam-
stundis að lireinsa þær á ný. Þarna
vappa þær eða skriða fram og aftur
tun höllina, angandi af ilmvötnum
og' steinþegjandi og altaf með silki-
hanska á höndunum. Þær fara á
fælur klukkan 6 á morgnana, en er
ekki hleypt inn í keisarabústaðinn
fyr en klukkan tiu. Klukan 11 er
snæddur hádegisverður og klukkan
3 er hressing, en miðdegisverður
klukkau 5. Síðan eru ýmsar skamt-
anir liafðar til klukkan tíu. Þá fara
allir að hátta.
Þetta er hinn „insti hringur“ hirð-
arinnar, og þar eru ýms nýtísku
þægindi og mikið í alt borið. í höll-
inni er sjerstakt pósthús, símastöð
og rafstöð og þar er minna um
scrímoníur en næst keisaranum. í
„insta hringnum“ þarf kunnustu til
að haga sjer rjettilega, þvi að þar
er alt heilagt. Snikkarar og vegg-
fóðrarar, sem fengnir eru lil l>ess að
gera við það, sem aflaga fer, mega
helst ekki snerta á neinu. Og enn
óhugsanlegra er að menn megi snerta
á keisaranum sjálfum. Læknirinn er
ekki öfundsverður þegar keisarinn
veikist. Hann má ekki snerta á sjúk-
lingnum og á því erfitt með að á-
kveða sjúkdóminn. Skraddarinn, sem
sníður „nýju fötin keisarans“ má
vitanlega ekki taka mál af honum
— nema með augunum.
Það bar við fyrir nokkrum árum,
að vagni drotningarinnar hlektist á.
Verkamaður einn, sem brá við til
hjálpar, var svo óheppinn að snerta
hönd drotningarinnar. Það kostaði
hann margra ára fangelsi! — •—
Uin einkalíf keisarans og sjálfan
manninn vita menn næsta lítið. Það
er sagt að liann hafi gaman af hljóð-
færaslætti og skák og af ýmsum vís-
indum. Drotningin hefir áhuga fyrir
iþróttum. En í rauninni lifa hjónin
innilokuð fyrir umheiminum og hvíl-
ir dularhjúpur yfir höllinni og öllu
því sem i henni er, enda er það nauð-
synlegt til þess að halda við helgi-
trúnni á manninum. Keisarinn ræð-
ur litlu sjálfur um stjórn landsins og
fyrirmæli þau, sem birt eru í hans
nafni, hefir hann stundum alls ekki
sjeð.
Þessi dýrlingur japönsku þjóðar-
innar hefir ekki neina fyrirlitning
á jarðneskum auði, þó goðrænn sje
tnlinn. Hann á jarðeignir, sem nema
um 1300 miljónum króna og hús
hans, gangandi fje og ýms áhöfn er
talin um 120 miljón króna virði.
Auk þess á hann stórfje í flestum
meiriháttar eimskipafjelögum og
bönkum landsins.
HÖLLIN í VARSJAVA.
Þetta er hin forna höll í liöfuð-
borg Póllands, sem Moscicki forseti
hafði aðsetur í. Nú er hún bústaður
hins þýska landsstjóra.
KIRKJAN í CZESTOKOVA.
Hjer eru dyrnar á einni frægustu
kirkju Pólverja, í Czestokova. —
Var sagt að hún hefði verið skotin
i rúst, en s'vo reyndist ekki.
Kuldinn geymir vel.
Eremitagesafnið í Leningrad hefir
nýlega gcfið út skýrslu um merkar
fornmenjar, sem fundist hafa austur
í Altaifjöllum. Fundust þær í svo-
nefndum Pazyryk-liaug, en undir
honum voru fimm grafhýsi úr steini.
Þarna er frost í jörðu alt árið, og
höfðu menjarnar því geymst ótrú-
lega vel. Hestar, sem látnir höfðu
verið í liauginn, voru enn með liúð
og liári, timbur var alveg eins og
nýtt og ihnur af kvoðunni i þvi og
vefnaður, leðurvörur og þvílíkt alveg
ófúið. Þarna voru tvær grimur úr
flóka og leðri, sem notaðar hafa
verið á hestana, og var önnur með
teikningu af hreindýrshornum, í gull-
viravirki. Þykir þetta styðja þá til-
gátu, að Rússar liafi notað hreindýr
til reiðar, áður en þeir fóru að temja
hesta. Grafirnar eru frá þriðju öld
f. Kr. —