Fálkinn - 01.03.1940, Side 6

e
F A L K 1 N N
II l \ BR08TI
TVfAHÍA MÚNER hallaði sjer afí-
A A ur á bak á svæflana og brosti.
„Þetta er vel boðið, Carl, en jeg
segi nei, einu sinni enn!
Hann starði hvast á hana. „Jeg
gæti gert þig gæfusa'ma."
„Nei, jiað gæturðu aldrei gert.“
„Jú.“
Hana langaði til að hlæja, en jjað
niundi særa tilfinningar hans.
„Mundu eftir stöðunni þinni, Carl.
Hvernig mundi fara um hana, ef þji
giftist kvikmyndaleikkonu?"
„Jeg elska þig,“ svaraði liann.
„Það efast jeg um.“ Hún virti
hann vingjarnlegn fyrir sjer. Hann
var laglegur maður, en svo ófrum-
legur. Hún hafði sjeð samskonar
menn á götunum þúsund sinnum.
Það var eins og hæði líkami og sál
væri mótað í einkennisbúning.
„Jeg kernst i miklar valdastöður,"
sagði hann.
,,í flokknum þínum?“
„Auðvitað. Flokkurinn, það erum
við öll. Sjálf þjóðin.“
Henni lá við að muldra „þvi mið-
ur.“ En ]jað hefðu verið landráð.
Hann horfði á andlitið með gráu
augun og gullna hárið og þráði,
að hann gæti skilíð hana þegar hún
þagði. Eitt vissi hann upp á hár: að
bak við fegurðarhjúpinn voru leiftr-
andi gáfur.
„Viltu giftast mjer, María?“
„Jeg get það ekki.“ Það lá við að
rödd hennar heyrðist ekki fyrir
hávaðanum af þrammandi hersveit-
uin á götunni. Altaf heyrðust þessir
þrammandi fætur. Heræfingar. Öfg-
ar ættjarðarástarinnar. Loks sagði
hún:
„Heyrðu Carl, ef jeg hæði þig um,
að láta mig vera í fyrirrúmi fyrir
flokknum —?
„Það væri fásinna.“
„Já, það er víst svo.“
Andlitið á honum varð ógnandi.
„Þú verður að fara varlega. Jafnvel
þó að þú yrðic þjóðernissinni þegar
þú giftist fyrri manninum þínum.
Nei, það er ekki vert að hlæja að
þessu.“
„Hefir flokkurinn eftirlit með
hlátrinum lika?“
Hann roðnaði af hældri reiði. „Jeg
vara þig við því, María, að hafa
svona spaug á takteinum. Þetta er
mitt land. Og það er liitt land —
núna. Þú ættir fremur að vera þakk-
lát. Þú hefir grætt hjerna,“
„Jeg hefði grætt meira í Holly-
\vood.“
„Það hefði verið þjóðræknisleysi
að fara þangað.“
Hún andvarpaði. Mikill hjálli var
þessi maður. En þess varð hún að
gæta, að hann gat orðið hættulegur
bjálfi.
„Heyrðu, Carl! Mjer fellur vel við
þig að mörgu leyti. Jeg held, að þú
sjert vænn maður. En það er alt og
sumt. Þú getur ekki sagt, að þú
eigir í þjer sálina. Hún er eign
flokksins.“
Hann steig eitt skref fram, stinn-
ur eins og hermaður: „María!“
„Þú getur ekki neitað þessu. En
jeg vil eiga sálina mína sjálf.“
„Þú veist ekki hvað þú ert að
segja!“
„Jú,“ sagði hún Jtreytúlega. „Og
það er gagnslaust að tala meira um
þetta.“
Maður af öðru þjóðerni hefði má-
ske þrifið hana í fang sjer, hvort
henni var það ljúft eða leitt. En Carl
Flnsen rjetti úr sjer:
„Hefirðu lesið greinaflokkinn i
Jistorika?"
Hún varð að stilla sig, að skella
ekki upp úr. Það var eins og hið
opinbera málgagn flokksins ætti að
leggja ástamálum hennar lífsreglurn-
ar: keppinautalaust'blaðið, sem flokk-
urinn hafði gefið einveldi i blaða-
heiminum.
„Hefirðu lesið hann?“ spurði hann
aftur.
„Verð jeg hálshöggvin, ef jeg segi
nei?“
Hann misti á sjer stjórnina. „Gott
og vel. Nú skal jeg segja þjer nokk-
uð.“ Hann benti með hvítum, gild-
um fingri. „Af einhverri ástæðu hef-
ir þú vakið eftirtekt á æðri stöðum.
Nafn mitt hefir verndað þig. Nti
grunar þá, að þú ætlir að flytjast
alfarin úr landi.“
Hún lyfti hrúnunum ofurlitið og
hann hjelt áfram í æsingu:
„Af því að jeg hefi búið mig und-
ir þriggja vikna leyfi í London?“
„Af því að þú hefir tekið stóraj'
fjárhæðir út úr hankanum þínum —
í seðlum.“
„Jeg skil. Maður á ekki einu sinni
hankainnstæðuna sína.“
„Einmitt. En þetta er alvarlegt."
Hann laut niður að henni og hvesti
augun. „Þú veist vel, að það er
glæpsamlegt að reyna að smygla
peningum úr landi. Ef það kæmist
upp um þig, gæti ekki einu sinni
jeg hjálpað þjer.“
„Þú ert svo leiðinlegur þegar þú
heldur fyrirlestra, Carl. Bíddu með
að áfellast mig þangað til jeg verð
tekin föst.“ •
„Þú ert flón!“ hrópaði hann hams-
laus. „Heldurðu að flokkurinn sie
hæði hlindur og lieyrnarlaus. Ef þú
ert saklaus og ætlar aðeins í stutt
sumarleyfi — hversvegna sagðirðu
þá upp skrifaranum þínum í gær.
Hún var dugleg og einlægur ættjarð-
arvinur."
Það hrá við Jeiftri í augum henn.
ar. „Já, það er víst um ])að.“
„Hvað áttu við?“
„Það sem jeg segi. Hún var dug-
leg og einlægur ættjarðarvinur,
það er jeg viss um. En luin var leið-
inleg. Jeg þarf skemtilegri stúlku,
með meira hugmýndaflugi. Þess-
vegna sendi jeg þessa auglýsingu til
Jistorika í dag.“ Hún opnaði tösk-
una og rjetti honum vjelritað hlað.
Hann las: „Riturastaða laus fyrir
stúlku. Aldur 20—30. Iiút og húg-
myndarík.Þarf að kunna vjelritunog
hraðritun. Reynsla af kvikmyndum
og leiklist nauðsynleg. Tilboð merkt
Hann deplaði augunum. „Jeg skil
þetta ekki.“
„Mjer finst það ofur auðskilið. Jeg
þarf annan ritara. Auglýsingin kem-
ur á morgun. Jeg fc.efi beðið Jistorika
að senda mjer öil tilboðin til Lond-
on. Þá get jeg atliugað þau meðan
jeg liefi næði og valið svo úr um-
sækjendunum, þegar jeg kem heim
aftur.“
Það varð stutt þögn. Loks sagði
hann: þá er öðru máli að gegna.
En þú verður að játa, að jeg hafði
ástæðu til að halda, að þú ætlaðir: að
að smygla peningunum úr landi."
Hún hallaði undir flatt: „Og þetta
kallar j)ú ást!“
„Það er allri ást óviðkomandi."
„Nei, ónei. Ástarjátningar og njósn
ir eiga enga samleið.“
„Dirfist þú að tala um njósnir?"
„Dirfist þú að tala um ást?“
Hann rjetti úr sjer eins og her-
maður. „Eitt í einu. Fyrir flokkinn
nnindi jeg dirfast hvað sem vera
skyldi."
„Þú játar þá, að þú hafir njósnað
um mig?“
„Alls ekki. Mjer var hent á þctta.
Jafnvel ástin verður að víkja fyrir
opinberri samvisku.“
„Opinbera samviskan var vön að
hrenna fólk lifandi."
„Opinbera samviskan er flokkur-
inn og flokkurinn hefir rjett.“
„Haltu áfram. Rjettu upp hendina."
„Þú------“. Hann tók sig á, sluind-
aði út og skelti hurðinni.
María andvarpaði og hrosti. Vesl-
ings Carl Það var leiðinlegt. Hún
kigsaði til allra þéirra miljón.''
kvenna, sem höfðu gifst flokknuln
og hristi höfuðið.
Svo fór hún að taka saman dót
sitt. Hún ætlaði til London á morg-
un og filmdísir þurftu altaf mikið af
fatnaði — þó ekki væri nema lil
þriggja vikna. Tollþjónarnir nninilu
fá nóg að skoða.
Það reyndist rjett. Þeir skoðuðu
hverl tangur og tetur. Og stúlka ein
leitaði á henni hátt og lágt.
Mariu var hughægra er hún var
komin á gistihúsið sitt í London.
Og enn hughægra er hún fjekk bögg-
ulinn, sem Jistorika sendi henni.
Merkiseðillinn frá Jistorika var gulls
í gildi á tollstöðvunum.
Hún opnaði böggulinn. Þar voru
174 hrjef merkt pósthólf 993. Af
þeim voru 106 brjef frá umsækjend-
um um ritarastöðuna. í hinum, sem
hún hafði skrifað utan á sjálf með
hreyttri rithönd — voru stórir séðl-
ar, samtats fjörutíu þúsund pund að
uppliæð. Og hún brosti--------------
GOÐ SAMTlÐARINMR
Franklin D. KdseueIí
Það er farið ao ræða iim náestu
forsetakosningar í Bandaríkjunum. 1
júli í suinár eiga tilnefningar flokk-
anna að fara fram, i liaust verður
kosið, og næsta vor á nýi forsetinn
að taka við völdum.
Verður það Franklin Boosevelt?
Gefur liann sig fram i þriðja sinn
og verður hann kosinn í þriðja sinn.
I’að væri nýtt í sögu Bandaríkjanna,
því að þar liefir enginn forseti setið
nema tvö kjörtimahil — átta ár.
En það niun mega telja víst, að ef
Koosevelt býður sig fram, þá verður
liann kosinn. Svo miklar eru vin-
sældir hans, þrátt fyrir það, að hann
hefir stjórnað ríkjunum á mestu erf-
iðleikatímum, sem yfir þau liafa koiii-
ið síðústu 75 ár, og þrátt fyrir að
hann hefir heitt meira einræði en
nokkur forseti á undan honum j)g
skattlagt þjóðina eftirminnilega.
Franklin Delano Roosevelt er
fæddur árið 1882 skamt frá New
York. Hann las Jiigfræði og varð
málaflutningsmaður, en fór snenuna
að gefa sig að stjórnmálum og varð
þingmaður 28 ára gamall. Þremur
árum siðar varð hann aðalritai'i
flotamálráðherrans og eftir heims-
styrjöldina var hann senilur til Ev-
rópu til þess að annast heimsend-
ingu ameríkanskra sjóliða. Og árið
1920 var hann kjörinn sem vara-
forseti, og fjell.
En árið eftir fjekk hann lömlinar-
veiki, sem eflaust hefði orðið til
þess að svifta þrekminni, inenn en
liann allri starfshæfni Hann sigrað-
ist svo á þessari veiki, einkum með
allskonar íþróttaiðkunum, að hanfi
getur nú gegnt öllum störfum, og
þeir, sem sjá Roosevelt í ræðústóln-
uni nú, munu eiga hágt með að trúa,
að maðurinn hafi fyr:ir tæpum 20
árum verið algerlega máltlaus fvrir
neðan mitti. Þó getur hann ekki
staðið upp einri úr sæti sinu, og
jafnan steridur Watson hershöfðingi,
aðstoðarforingi hans, hak við hann,
þegar hann heldur ræður sinar og
fylgir homun á mannamót.
Árið 1932 er hanri kosinn forseli
og teluir við emhæltinu vörið 1933.
Þá stóð atvinnuleysið i U. S. A. sem
hæst og Roosevelt hóf þegar hjarg-
ráðatilraunir sínar. Hin nýja löggjöf
hans kom hart niður á mörgum,
og hanri hefir ausið fje til stórmann-
virkja og liækkað skattana að sama
skapi og atvinnuleysið rjenaði og
verslunin hatnaði. En þó er miki'ð
atvinnuleysi í U. S. A. enn. Að hann
nýtur vinsælda byggist ekki aðeins
á liæfileikum hans, heldur jafnframt
því, að hann hefir með persónú-
legri frainkomu sinni haft lag á að
afla sjer vinsælda fjöldans.