Fálkinn - 10.01.1941, Qupperneq 2

2
F Á L K I N N
- GAMLA BÍÓ -
Næst sýnir Gamla Bíó kvikmynd
frá Paramount, sem heitir Barátta upp
á líf off danffa. Hún er búin furðu-
legum dramatiskum krafti og fjaliar
um átök vísindanna og heitrar ást-
ar. Hún er gerð eflir stórfrægri skáld-
sögu eftir Lloyd C. Douglas.
Við heimsfrægan læknaháskóia
starfar mesti sjerfræðingur heimsins
i taugasjúkdómum, prófessor, dr.
,,Tnbby“ Forster. Hann er ómjúkur
á manninn eins og margir læknar,
og hann krefst mikils af nemendum
sínum, hinum ungu læknum. Hann
segir fullum fetum, að þeir megi
einskis njóta af þeim nautnum, sem
dauðlegir menn annars girnast og
lifa fyrir sumir. Vinum sinum, skemt-
unum og kvenfólki verða þeir misk-
unnarlaust að hrinda frá sjer, segir
dr. Forster.
Duglegasti og hæfileikamesli nem-
andi Forsters er John Wesley Bea-
ven, ungur læknir með brennandi
áhuga fyrir námsgrein sinni, lækna-
visindunum. Hann uppfyllir öll þau
skilyrði, sem Forster gerir um lækna
og þykist nú sá gamli liafa himin
liöndum lekið að hafa krækt í svo
slyngan mann. Gengur nú alt vel
um skeið.
En sá gamli Adam í manninum er
furðu lífseigur. Áður en langt um
líður skýtur ástinni upp í sálu hins
unga læknis. Stúlka nokkur, sem
heitir Audrey Hilton vitjar hans og
takast með þeim heitar ástir og þá
hefjast átökin um mannssálina, milli
Forsters og vísindanna og Audrey
og ástarinnar.
Audrey Hilton er leikin af Dorothy
Lamour, en John Westley Beaven
læknir af John Howard. En Foster
gamla, þann járnharða prófessor, leik-
ur rússneski leikarinn Akim Tamir-
off, sem margir munu kannast við úr
fjölmörgum kvikmyndum, sem hann
liefir leikið í á siðari árum.
Heiti myndarinnar er rjettnefni.
Hjer sjest barátta, sem háð er upp á
líf og <lauða.
Þá söng við annan són.
Það er enn í fersku minni, þó að
þrjú ár sjeu liðin síðan, að ítalir
börðu bumbur, eftir sigrana í Etiópíu
og hrópuðu: Nissa, Tunis, Dijbuti —
og jafnvel Gibraltar! Nú lirópa ítalir
ekkert af þessu í bili, en hinsvegar
mun Þjóðverjum leika hugur á, að
fá Frakka í lið með sjer gegn Bret-
um, m. a. til þess að fara suður á
Spán og taka Gibraltar af Englend-
ingum.
En staður er til, sem einu sinni var
kallaður „Litla Gibraltar“. Það er
eyjan Capri í flóanum við Neapel.
Einu sinni börðust Frakkar og Bret-
ar um Capri, og voru Korsíkumenn
í hvortveggja liðinu. Þetta var í októ-
ber 1808. Bróðir Napoleons. var þá
konungur í Neapel, en Englendingur-
inn Hudson Love var landstjóri Breta
á Capri, sem þá var á valdi Breta.
Napoleon skipaði bróður sínum að
taka Capri af Bretum og 4. okt. sigldi
hann nokkrum skipum sínuin til
Marina Grande, sem var aðalherstöð
Breta á eyjunni. Love safnaði liði
sínu þangað til varnar, en áttaði sig
ekki á því fyr en um seinan, að hjer
var um málamyndaárás að ræða. En
meðan á þessu stóð skipuðu Frakkar
aðalher sínum á land hinu megin á
eyjunni. Varð viðureignin löng og
Guðm. Helgason, Vitastíg 15,
varð 70 ára 25. des. 19*10.
Þórður Einarsson, bókhaldari,
Týsg. 3, verðud 60 ára 12. þ. m.
liörð en lauk með sigri Frakka, því
að þeir liöfðu ofurefli liðs. Skömmu
síðar urðu Bretar að láta Capri af
hendi við Frakka.
Verra en dauðinn.
Fylkiss'tjórinn í Texas, Wilbert Lee
O’Daniel ákvað eigi alls fyrir löngu,
að fresta aftöku sveriingja eins er
myrt liafði mann, um einn mánuð.
Forsendur hans fyrir þessu voru þær,
að það væri í sjálfu sjer engin refs-
ing að vera tekinn af lífi. En liitt
væri refsing, að láta menn bíða dauða
síns, vitandi það, að engin von væri
um náðun.
Músagangur.
Frönsku hárkollurnar stóru og háu,
sem notaðar voru á 18. öld, höfðu
þann galla, að mýs gerðu sjer ekki
ósjaldan hreiður í þeim. Árið 1777 var
heilið verðlaunum i Englandi fyrir
bestu hármúsagildruná.
Ritvillan kostaði fimtán miljónir.
Whitaker Wright, sem drap sig árið
1904 er sannkölluð fyrirmynd allra
stórtækustu fjeglæframanna þessarar
aldar, svo sem Ivars Kreuger, Stav-
isky, Mörthu Hanau Alberti og þeirra
nóta. Ferill Wrights liófst með því,
að hann fann gull í námu, sem hætt
var að starfrækja, í Colorado. Hann
seldi því næst námuna fyrir 250
þúsund krónur, fór til New York
og tífaldaði þar aleigu sína á hluta-
brjefabralli. 25 ára gamall var hann
orðinn svo fjáður, að auðkýfingar
Bandaríkjanna voru farnir að kúnna
að nefna hann, en þrítugur hvarf
liann heim til æi'tjarðarinnar, Eng-
lands, og átti þá margar miljónir.
Þá var gullþorsti i algleymingi og
Wright stofnaði þegar í stað fjelag,
sem átti að kaupa gullnámur í Ástra-
líu. Eyddi hann rúmri miljón króna
’til þess að augíýsa hlulabrjef fjelags-
ins og varð jafnframt formaður ýmsra
fjelaga, sem samtals höfðu 250 miljón
króna hlutafje. Síðan reisti hann sjer
höll í Lea Park, með hengigörðum
ef’tir fyrirmýninni frægu frá Baby-
lon og stofnaði fjelag, sem lijet
London & Globe Corporation. —
Hlutabrjefin seldust upp á hálftíma
— alls fyrir 5.000.000.000 krónur.
Leikurinn með miljónirnar lijelt á-
fram þangað til það fór að kvis-
ast að þessar lilutafjelagastofnanir
Wrights væru svikamylla og að liluta-
fje nýjustu fjelaganna væri notað til
þess að greiða arð af hlu'tabrjefum'
liinna eldri — alveg sama aðferðin,
sem Kreuger notaði. Nú var hafin
rannsókn á bókum eins fjelagsins og
vanlaði þar 15 miljónir til þess, að
það ætti fyrir skuldum. Þegar ])etta
var borið undir Wright, þá svaraði
liann ekki öðru til en því, að þetta
hlyti að vera ritvilla. Hann var
dæmdur í 7 ára hegningarvinnu og
banaði sjer á eitri,- er lionum var
birtur dómurinn.
- NÝJA BÍÓ -
Steingrímur Magnússon, sjóm.,
Lokastíg 19, varð 50 ára 6. þ. m.
Guðjón S. Magnússon, skósm.,
verður 60 ára 15. þ. m.
Ameríka hefir löngum verið land
spennandi æfintýra. Óteljandi bækur
og langar sögur liafa verið skrifað-
ar um æfintýrin og mannraunirnar,
sem landnemarnir lentu í þarna í
þessu ónurnda eða lítt numda land-
flæmi. Lengi vel gerðu Indíánarnir
landnemunum alt það ilt, sem í
þeirra valdi stóð. Þeir fóru sem logi
yfir akur grimmir og hraus'tir, brendu
býli og drápu alt, sem þeir náðu í,
þeir hörðust upp á líf og dauða gegn
þessum hvítu aðskotadýrum, sem
komu til að ræna landinu þeirra.
En hvitu landnemarnir áttu siðar
við aðra örðugleika að striða og þá
engu betri. En þau vandræði konm
innan frá, frá þeim sjálfum. Margt
Ameríkufaranna og landnemanna úti
á hinum víðu sljettum, var lausingja-
lýður, æfintýramenn, sem voru o-
vandir að meðulum og ófyrirleitnir.
Þarna var tilvalin gróðrarstia fyrir
stjórnleysi og lögbrot, enda notuðu
glæframennirnir sjer það óspart. Lög-
gæslan var veik, en tækifæri glæpa-
mannanna mörg.
Slíku ástandi lýsir kvikmyndin
„Oklahoma Kid“ prýðilega. Hún
verður sýnd í Nýja Bió næst. Hópur
landnema keppir um bestu löndin,
sem stjórnin úthlutar og heil borg
ris upp í einni svipan. Meðal land-
nemanna eru Hardwick dómari og
Jane dóttir hans, ennfremur John
Kincaid og Ned sonur hans. Þetta
er alt saman heiðarlegt og gotl fólk.
En það er þó ekki sú tegund manna,
sem nær undirtökunum í þessum bæ.
Hópur glæframanna tekur raunveru-
lega stjórn bæjarins í sínar hendur
og þeir stjórna með lögleysum og
þorparahætli. Forsprakki þessara
prakkara er Whip MvCord, alræmd-
ur glæframaður. En ræningjar geta
verið mismunandi. það sannast á
Whip og Oklaroma Kid, sem kem-
ur þarna 'til skjalanna og lætur margt
gott af sjer leiða.
Það er Humphrey Bogart, sem
leikur Whip* Þennan leikara er un-
un að sjá leika í glæpamannahlut-
verkiun, svo vel fer hann með þau,
og þó fer ekki hjá því, að oft fær
maður sannið með persónum þeim,
er liann leikur. Oklahoma Kid íeikur
James Cogney, en Jane Hardwick
Bosemary Lane.
Sðlubörn komið
00 seljið FÁLHANN.
Þessi mynd er þrungin að spenn-
ingi hinna atburðaríku ára á land-
námsskeiði Ameríku.
Egils ávaxtadrykkir