Fálkinn - 27.02.1942, Blaðsíða 14

1*1
JP Á L K í N N
Það er mikið
talað um það
að berjasí gegn
dgrtíðinni.
Ef það er meiningin að
heyja baráttuna moð
fleiru en orðum einum,
þá er hér merki henn-
ar, raunverulegt oi> á-
þreifanlegt.
TIP TOP er óviðjafnan-
legt þvottaduft er enn
selt sama verði og
haustið 1939. I>að kost-
ar í búðum 0,75 pk.
M Á N A stangasápa í
svörtustu blettina. —
María Stuart
er komin.
Bókin kom í bókaverslanir nýlega.
Harmsaga Maríu Stuarts er sígilt dæmi um hina ótæmandi
og eggjandi dul sögulegra viðfangsefna. Naumast hafa jafn-
miklar bókmentir: sorgarleikir, skáldsögur, æfisögur og
deilurit, orðið til um nokkra aðra konu i veraldarsög-
unni. í meira en þrjú hundruð ár liefir hún stöðugt freist-
að skáldanna og fræöimannanna, og enn i dag krefst
persónuleiki þessarar konu nýrrar mótunar með sama
krafti og áður. í augum sumra er hún morðingi, annara
píslarvottur, einn telur hann vélráða, annar dýrling.
María Stuart er ein af hinum sjaldgæfu en eggjandi kon-
um, sem lifa aðeins skamma stund. Blómgun þeirra er
skiimm en ör, þær hlossa upp í ástríðuofsa stuttrar stund-
ar. Stefan Zweig hefir skrifað bókina, en Magnús
\fa gnússon ritstjóri snúið henni á íslensku.
Þetta er skemtileg bók og eiguleg.
BÓKAVERSLUN ÍSAFOLDAR.
NÝKOMIÐ
„Drene“ Shampoo
í glösum og' pökkum.
Sverrir Bernhöft h.f.
Sími 5832.
FRÁ SVÍUM.
Frh. af bls. 3.
leyfi verið tekið á því i mörgum
löndum. Firmað Skánska Cement
hcfir gefið tekniska háskólanum í
Stockholm' 1 Vj miljón króna lil jiess
að halda uppi rannsóknum á sem-
enli og steypu.
Kornuppskera Svíþjóðar.
var með minna móti á síðastliðnu
sumri. Af liveili og rúgi varð upp-
skeran aðeins 7091 al' meðaltali ár-
anna 1933—37. Uppskeran varð iíka
Ijeleg árið áður. Þessvegna verða
Svíar að drýgja mjöl sitt i vetur
með því að blanda maísmjöli og
kartöflum í mjöl það, sem notað er
til brauðgerðar.
Svía vantar efni
í blendingsmálma.
Við herslu stáls og bræðslu ýmsra
málma er blandað ýmsum sjaldgæf-
um málmefnum til þess að bæta þá.
Suma þessa bætimálma eiga Svíar
i jörðu en aðra verða þeir að flytja
inn, en vegna stríðsins eru nú mikb
ir annmarkar á þeim innflutningi.
Á vénjulegum tímum nota Svíar
t. d. um 8000 tonn af mangan, en
framleiða sjálfir aðeins fjórðung
þess magns, og erfiðleikum er bund-
ið að auka þá framleiðslu. Birgðir
eru nokkrar í landinu, en mjög tví-
sýnt um að innflutt mangan fáist.
—- Al' krómi eru notaðar um 5000
smálcstir. Sá málmur finst varla í
Svíþjóð. Siðan styrjöldin bófst hafa
Svíar fengið nokkuð af krómi frá
Rússlandi, en nú er fyrir það tekið.
Nikkel er nú skamtað og notkun
þess, sem var um 2000. tonn á ári,
hefir verið takmörkuð. Þetta el'ni
er til í Sviþjóð og ráðgert að vinna
það til bráðustu nauðsynja.
Af öðrum efnum má nefna wol-
fram, molgbden og iranadium. Al'
fyrst nefnda efninu notuðu Svíar
fyr um 400 tonn á ári, en nú má
ekki nota nema brot af því. En
efnið er til í Svíþjóð. Hinsvegar
finsl molybden hvergi í sænskri
jörð, en talsverðar birgðir voru til
af því í stríðsbyrjun og dálítið hefir
verið flutt inn síðan. Hafa Svíar
notað um 150 tonn á ári af þessu
efni. Af vanadium nota Sviar um
40 tonn og verða að flytja það alt
inn. Loks nota þeir um 50 tonn af
kobolt, en líkur eru til að þeir
geti unnið þnð heima fyrir.
Svíar auka herflotann.
Það er enn í fersku minni, að
Svíar mistu þrjá tundurspilla við
sprengingu siðastliðið haust. Hefir
verið ákveðið að smíða þrjá tundur-
spilla í skarðið. Verða þeir af sömu
gerð og nýjustu tundurspillar flot-
ans, 1100 tonn að stærð og kosta
um 12 miljón krónur hver. Þeir
verða betnr vopnaðir en núverandi
tundurspillar Svia. Er nú verið að
bjarga tundurspillunum, sem fórust
og einn þeirra, „Göteborg“, hefir
þegar náðst upp.
Herfloti Svia liefir stækkað veru-
lega síðan stríðið hófst, þvi að
l'jöldi tundurspilla, kafbáta, tundur-
skeytabáta og tundurduflaslæðara
hefir verið smíðaður. Skip af þess-
um tegundum sem smíðuð hafa ver-
ið siðan 1939 eða eru enn í smíð-
um, eru milli 80 og 90 talsins. Enn-
fremur eru tvö Ijett beitiskip í
smiðum. — Þá hafa ýms eldri skip
verið endurbætt, svo að orustugildi
þeirra er stórum meira en áður var.
Tvö þeirra skipa eru tilbúin, strand-
varnaskipin „Manligheten“ og beiti-
skipið ,,Fylgja“. Stefni og yfirbygg-
ing þessara skipa hefir verið breytt,
nýjar fallbyssur settar í skipin og
varnartæki gegn loftárásum aukin.
Einnig hefir sprengjubeitiskipið
,,Clas Fleming" verið yngt upp.
Svíar hal’a sennilega í ntarga ára-
tugi átt betri flota en nokkur önnur
smáþjóð í Evrópu, en nú er hann
stcrkari en nokkurntíma fyr. Kjarni
sænska flotans eru „vasa-orustuskip-
in“ þrjú: „Sverige“, „Gustaf V“. og
„Drottning Victoria“ og hafa þau 28
sentimetra fallbyssur að aðalvopni.
Þá eru ýms hin eldri strandvarna-
skíjj vel vopnuð, þó að orustugildi
þeirra sje minna en hinna áður-
nefndu. Og við þennan flotastofn
bætist í sífellu fjöldi af ljettari skip-
um, eins og áður gctur. Og meðan
á stríðinu stendur liafa mörg kau]i-
lör verið vopnuð og eru notuð sem
hjálparbeitiskip.
Klukkan, sem gengur
hjálparlaust.
Á landsetri einu nálægt Örebro i
Svíþjóð er klukka, sem aldrei befir
verið dregin upp síðan 1916. Orku
sína fær hún frá loftþyngdarbreyt-
ingum, en þó er svo í haginn búið
að þó að engar loftþyngdafbreyting-
ar yrðn í tólf mánnði þá gengnr
klukkan samt. í klnkkunni eru sjö
lofttæmdar blikkdósir og jiegar loft-
þyngdin verkar á þær lyfta þær
lóðinu, sem knýr verkið áfram.
Klukkan hefir gengið hárrjett þessi
25 ár og ekkert þurft að sinna henni
nema að bera á hana olíu stöku
sinnum. Sá sem smíðað hefir jjetta
furðuverk heitir Th. Dieden og er
óðalseigandi en hefir gert ýmsar
uppgötvanir.
SIGURVERKIÐ.
Frli. af bls. !).
ldukkan tala svo Iiátt, að allir
gætu heyrt. „Sjá,“ — öskraði
hún. ,£já!“ Rödd hennar var
kynlega hlakkandi. Kresten
fanst þetta óvarlegt. Þvi að ein-
hverntíma mundu allir sjá, og
það voru aðeins þau tvö, klukk-
an og hann, sem áttu sök á aliri
þessari niðurlægingu.
Og dagurinn kom. Bændurnir
höfðu mist alla virðingu fyrir
junkaranum liann var ekki
annað en fáráðlingur og argasti
fylliraftur. Þeir vanræktu vinn-
una á óðalssetrinu og þegar
ráðsmaðurinn fann að við þá,
glottu þeir framan í liann. Einn
daginn þegar liann reiddi keyr-
ið til höggs þá rifu þeir það af
honum og hörðu hann til óbóta.
Og ekki dugði ráðsmanninum
að kæra fyrir húsbóndanum.
Hann skifti sjer ekkert af hú-
skapnum. Sektirnar sem ráðs-
maðurinn gerði bændunum,
gaf óðalsherrann þeim jafnóð-
mn eftir á kránni á kvöldin.
En ráðsmaðurinn, sem var
hættur að þora að sýna sig á
almannafæri, gerði syni junk-
árans boð inn i höfuðstaðinn.
Og hann kom.
Og hann fjekk að heyra alla
söguna um óheillaklukkuna.
Ilann fór til Krestens og bauð
honum 400 ríkisdali fyrir hana.
En Kresten var óbifanlegur.
„Ilún verður hjer meðan jeg
lifi,“ sagði hann.
Nifitirlag i mesla blaði.