Fálkinn - 05.06.1942, Blaðsíða 11

F Á L K I N iN
11
E. J. KING AÐMIRÁLL -- KONUNGUR FLOTANS
Eftir Joseph Torndike.
- SMÆLKI -
— Síðan jeg fór að taka járn eru
útlimirnir á mjer þungir sem blý!
— Þii munl ekki hafa fengið skakt
meðal i lyfjabúðinni?
‘P’rNEST JOSEPH KING aðmiráll
liæstráðandi Bandaríkjaflotans er
fyrirmyndar flotaforingi. Á friðar-
timum, er foringjar mátu mikils að
leika golf og fá sjer cocktail í landi
um helgar, hafði hann liað til að
láta í liaf síðdegis á sunnudögum
— aðeins til þess að vera ónota-
legur, að þvi er sumum liðsforingj-
unum fanst. Hann stýrði „ströngu
skipi1*, en það var notað sem mót-
setning við „farsælt skip“, og var
annálaður fyrir strangan aga, við-
bragðssnerpu og sterkan vilja. Tím-
ans tönn hefir ekki mýkt hann, en
tími hans er kominn í fyllingu. Nú,
síðan öll skip eru orðin „ströng
skip“ og landleyfi eru litið annað
en falleg endurminning, skilja menn
betur hinar ströngu kröfur aðmír-
álsins.
King aðmíráll hefir gaman af að
segja eina sögu af bátsmanni, til
þess að útskýra skoðun sina á aga.
Bátsmaðurinn var spurður hvern-
ig honum líkaði við skipstjórann
sinn, sem var annálaður fyrir strang-
leik. Og bátsmaðurinn svaraði:
„Karlinn er góður maður — við
góða menn. Okkur kemur prýði-
lega saman.“
King fjekk ekki núverandi völd
sin fyrir embættisaldurs sakir.
Rooscvelt l'orseti og flotamálaráðu-
nautar lians völdu hann til starfans
síðastliðið ár, þegar þeir ákváðu,
að hafa flotann reiðubúinn undir
stríð.
„Þjer liafið gefið mjer stóra
brauðsneið,“ sagði aðmírállinn við
forsetann þegar hann tók við At-
lantshafsflotanum i febrúar 1941,
„en jiað er skrambi lítið smjer á
henni.“
Nokkrum mánuðum siðar var
skipum úr Kyrrahafsflotanum bætt
við Atlantshafsflotann og þá spurði
forsetinn: „Jæja, Ernie, hvernig
likar yður þetta smjer, sem þjer
fenguð núna?“
„Smjerið er ágætt,“ svaraði King,
,,en nú verðið þjer að gefa mjer
meira brauð.“ —■ •— — —
Aðmirállinn ver morgninum til
skrifstofustarfa. Á nóttinn tekur
foringjaskrifstofan við skeytum frá
Washington og ýmsum flotadeildum,
og þessi skeyti eru öll stiluð til
COMINCH, en það er simnefni
„Commander in Chief“. King að-
miráll svarar skeytunum og sendir
ný skeyti til COMAIRLANT (Com-
mander Air Force, Atlantic), COM-
CRULANT (Commander Cruisers,
Atlantic) eða stundum til hæstráð-
anda Kyrrahafsflotans, CINCPAC
(Connnander in Chief, Pacific).
- King aðiníráll þykir meistari í því
að orða fyrirskipanir þannig, að
þær sjeu bæði stuttorðar og ljósar.
„Sleppum lýsingarorðunum!“ er
orðtak hans. Hann heldur því fram,
að segja beri undirmönnunum stutt-
lega hvað þeir eigi að gera, en ekki
livernig þeir eigi að gera það, því
að annars læri þeir aldrei að treysta
sjálfum sjer. Eitt af fyrstu umburð-
arbrjefum lians var um „óþarfa mælgi
um einstök alriði í fyrirskipunum"
og þar kom fyrir setning, sem orðið
hefir að orðtaki síðan: „Hættið að
fara með þá eins og börn.“
Aðmírállinn verður jafnan að hafa
í huganum stjórn hundraða skipa
i flota Bandaríkjanna á tveimur
heimshöfum, og það kemur sjer að
hann er skarpgáfaður og hugsar
skýrt. Auk flotans stjórnar King að-
míráll landgöngusveitunum ((Mar-
ines) og flotadeildunum, sem rent
er upp i fjörurnar þegar land er
hernumið af sjó, en þær deildir
eru jöfnum höndum skipaðar „Mar-
inés“ og liermönnum úr I. hernum.
í hugskoti aðmírálsins er nákvæmt
landabrjef af höfunum, og þetta
landabrjef er endurskoðað daglega
til liess að l'ylgjasl með lireyfingum
flotans og ákveða hugsaða stöðu ó-
vinaflotans.
Iíftir hádegisverð leggur aðmír-
állinn sig oft í hálftíma til þess að
vera óþreyttari undir ineiri skril'-
stofustarf eða starf á stjórnpallin-
um. Þar er kortborðið, klefi með bedda
og hólf með merkjaflöggum til þess
að senda skipanir flotaforingjans um
nágrennið. Það mætti segja, að að-
mírállinn sje eins og farþegi um
borð á flaggskipinu sinú, því að
skipstjórnandinn les skipanir lians
eftir flöggunum, alveg eins og þau
kæmu frá öðru skipi.
King er forseti 'allra aðmírála
flotans. Þegar liann fer frá borði eða
kemur um borð i skipið leikur 20
manna „aðmiráls-hljómsveit“ honum
til heiðurs. Hann á einskonar liá-
sæti á flaggbrúnni, og þar má eng-
inn sitja nema liann. Til ferða
milli skips og lands hefir liann
fallegan bát með sex manna áliöfn.
Og til loftferða hefir liann tvi-
hreyfla Grumman-flugvjel með
þriggja manna áhöfn, til ferða á
landi bifreið, sem sjóliði stýrir.
Bátur hans, silfurborðbúnaður og
postulín er merkt 4 stjörnum.
Það er siður, að skipstjórar cigi
að matast einir sjer. King hafði af
þessari einveru að segja, þegar
liann var skipherra á Lexington og
þykir gott að liafa mötuneyti á
nýjan leik; eru það venjulega for-
seti flotamálaráðs lians og fram-
kvæmdastjóri. Og „Officer of the
the Day“ — en það eru foringjarn-
ir til skiftis —■ borðar með þeim
hádegisverð.
King aðmíráll fer ekki i land
oftar en liann þarf. Hann «r sann-
kallaður aðmíráll hafsins, sem telur
landið skemtilegt til heimseókna en
kærir sig ekki um að eiga þar
lieima. Aðra hverja viku eða svo
l'lýgur liann til Wasliington til ráða-
gerða við flotamálaráðuneytið eða
forsetann, en þeir hafa verið per-
sóunlegir vinir síðan Roosevelt var
aðstoðar-flotamálaráðherra.
Siðastliðin átta ár liefir Iving átt
heima í Wsliington. Þau hjónin eiga
sex dætur og einn pilt, og er liann
yngstur barnanna. Ernest Joseph
King yngri innritaðist á sjóliðsfor-
ingjaskólann i Annapolis í fyrra,
og var föður hans það mikið gleði-
efni.
Aðmírállinn hafði aldrei sjóinn
sjeð þegar liann var 18 ára. Faðir
lians var vjelaverkfræðingur hjá
Baítimore & Óhio járnbrautarfjelag-
inu, í Lorain í Oliio. Gamall Skoti,
sem verið liafði í siglingum á yngri
árum gerði sjer jiað oft til gamans
að segja drengjunum i bænum frá
sjómenskunni. Á þann liátt íjekk
King löngunina til sjóferða og sigl-
inga.
Á sjóliðsforingjaskólanum vakli
King eftirtekt árið 1901 bæði sem
námsmaður og leiðtogi. Áður en
liann tók próf sá liann skip í hern-
aði í striðinu milli U.S.A. og Spánar.
Og sem aðstoðarforingi Mayo að-
míráls i fyrri heimsstyrjöldinni,
liafði lving ágætt tækifæri til að
kynnasl baráttunni á Atlantshafi,
árin 1917 og ’18.
Æfiferill hans síðan skiftist í tvo
aðalkal'la, annan lielgaðan kafbát-
um og liinn flugliernaði. Árið 1920
var hann yfirmaður kafbátastöðvar-
innar í New London, Connectitut,
þar sem S—51 sökk á 132 feta
dýpi undir Block Island. Engum
kafbát bafði verið náð upp af svo
miklu dýpi þá og flestir sjerfræð-
ingar álitu þetta ómögulegt, en Iving
náði kafbátnum upp. Fjekk liann
afreks-heiðurspening flötans fyrir
þetta verk. Tveimur árum síðar var
gert hraðboð eftir honum til Pro-
vinceto'wn, en þar liafði kafbátur-
inn S—4 sokkið. King tókst aftuf
að bjarga kafbátnum og fjekk
stjörnu fyrir. í ofanálag á heiðurs-
merkið.
Það eru mörg ár síðan King gaf
þvi gaum, að þó að fluglið flotans
l'æri sívaxandi og' yrði þýðingar-
meira þá liöfðu mjög fáir af hinum
eldri sjóliðsforingum þekkingu á
fluglist. Þá gaf hann sig fram sem
sjálfboðaliði til þess að læra flug
á skólanum í Pensacola. Er liann
hafði lokið prófi liækkaði hann óð-
um i tigninni sem flugmaður og
árið 1930 varð hann skipherra á
flugvjelamóðuskipinu Lexinc/ton.
Árið 1933 var Iloosevelt forseti
að athuga liklegustu mennina, sem
gætu tekið að sjer æðsta embættið
í flugliði sjóhersins: forstöðu Bureau
of Aeronautics. Þegar Roosevelt
leit yfir listann þótti honum hari
að finna þar ekki einn einasta að-
mirál, sem kynni að fljúga. Hann
fleygði listanum í brjefakörfuna og
skipaði Ernest King í embættið, en
hann hafði ])á lokið síðara flug-
prófi herforingja nýverið.
Flugþjónusta flotans á Iving margt
að þakka. Það var liann, sem hóf
baráttuna fyrir því að fá nýja teg
und sprengjuflugvjela til gæslu á
herskipunum. Árið 1937—38 er
liann stjórnaði njósnarflugliði aðal-
flotans, varði King mörgum mánuð-
um til þess að velja flugsvæði við
Alaska og Aleutaeyjar og mæla ])ar
fyrir flugvöllum á landi. Meðan
hann var vara-aðmíráll, 1938—39,
liafði hann yfirstjórn hinna fimm
flugvjelamóðurskipa flotans og gerði
inikið til þess að samræma hlut-
verk þeirra lilutverki annara lier-
skipa og fullkomna flugsveitirnar.
Þannig er Iving þrefaldur stjórn-
andi, þvi að hann hefir reynslu af
stjórn venjulegra lierskipa, kafbáta
og flugvjela. Þetta er óefað ein af
mikilvægiistu ástæðum fyrir þvi,
að hann var valinn til starfs síns.
Herfræðingarnir í flotamálaráðu-
neytinu liöfðu komist að þeirri nið-
urstöðu, að í sjóorustum hentaði
það best, að aðmirállinn hjeldi sig
á skrifstofu sinni einhversstaðar
niðri í skipinu, þar sem hann væri
óhultastur og þar sem rólegt væri
kringum hann, svo að liann truflað-
ist ekki af gauraganginum ofan
þilja á flaggskipinu. Þegar King
frjetti þetta rak hann upp stutt óp
og stappaði svo i gólfið á flagg-
brúnni.
„í orustu vildi jeg nú lielst hafa
rjett til að vera lijerna," sagði Ernie
King þá.
Prófessorinn: — í Kina getur
maður, sem liefir verið dæmdur til
dauða, borgað öðrum mönnum l'je
fyrir að deyja fyrir sig. Það er
margt fátækt fólk i Kina, sem lifir
á þvi, að láta taka sig af lifi fyrir
aðra menn.
í miklum kulda: — Þá var frostið
svo liræðilegt, að vasaþjófarnir
stungu höndunum i sína eigin vasa.
/•«/ r*/
Úr ferðabrjefi: — Margt spaugi-
legt er jeg búin að sjá í þessu ferða-
lagi, og nú vona jeg að sjá þig á
mánudaginn.“
— Jeg bað ])ig um að lána mjer
tiu krónur, en þá rjettir þú mjer 5?
— Já, jöfnuður bestur allur er.
Þá tapa jeg fimm krónum og þú
tapar fimm líka.
Bóndalconan: — Ætlarðu að kaupa
þjer flókahatt eða stráhatt, Jón
minn?
Bóndinn: — Jeg lield að jeg verði
að koupa mjer stráhatt. Það verður
þó altaf ein tugga handa beljunum,
þegar hann er útslitinn.
— Var ekki talað um, að hún
Emma ætlaði að giftast barón?
— Jú, en ólukkan var, að barón-
inn var sá eini, sem aldrei talaði
um það.
— Þekkir þú „Rakarann í Sevilla‘“?
— Nei, ekki geri jeg það. Jeg raka
mig altaf sjálfur.
Nærsýni læknirinn:
mjög veik. slagæðin
mjög liart!
Ungfrúin: — Yður
læknir. Þjer styðjið
úrið mitt.
— Þjer eruð
i yður slær
skjátlast víst
á armbands-
Ungfrúin: — Hann vatt sjer að
mjer, þessi dóni og tók í hendina
á mjer!
Lögregluþjónninn: ■ — Var nokkuð
í hendinni á yður?
Kenslukonan: — Geturðu sagt
mjer hvaða munur er á að elska og
þykja vænt um, Gunna litla?
Gunna: — Já, mjer þykir vænt
um pabba og mömmu, en jeg elska
napóleonskökur.
Frúin (fokvond) : — Er leylilegt
að vera drukkinn i strætisvagninum,
bílstjóri?
Bilstjórinn: — Ef þjer liafið liægt
um yður og eruð ekki með liávaða
eða óspektir, þá segir enginn neill
við því.
Ungfrúin (hæversk): — Það er
einstaklega vingjarnlegt af yður að
vilja dansa við mig, herra Snjólfur.
— Æ, minnist þjer ekki á það.
Þetta er góðgerðaskemtun.
Módirin: — Héldur þú, að honum
Jörundi sje alvara með þetta til-
hugalif?
Dóttirin: — Já, það veit jeg upp
á hár. Hann spurði mig um daginn,
hvort jeg væri vön að hrjóta.
— Littu á mamma, þessi maður cr
alveg nauðasköllóttur.
— Þei, þei, liann getur heyrt til
mi’n.
— Heldur þú að liann viti ekki
að liann er sköllóttur?