Fálkinn - 19.06.1942, Blaðsíða 13

FÁLKINN
13
fyrir milligöngu frú Lýðs, sem er ein hinna
virðingaverðu borgara vorra, ætla jeg að
sýna miskunnsemi og sleppa iionum, með
því skilyrði, að hann geri ekkert fyrir sjer
í tvo mánuði, og sje undir hennar eftirliti.*4
Nú fanst frú Lýðs hún ætla að falla i
yfirlið og settist niður á stól. Og dómar-
inn sagði: „Fanginn má fara leiðar sinn-
ar, þegar hann vill.“ '
Þá herti frúin sig upp ogsagði: „Jeg skal
hafa eftirlit með unga manninum, — og
í hrifningu sinni hætti hún við: „Jeg skal
meira að segja láta hann borða hjá mjer.“
Þessi málalok urðu henni hálfgerð von-
brigði. Hún liafði viljað fá hann frjálsan
og skilyrðislaust, en nú fjekk hún harin
ekki nema með áföstu tjóðurbandi, sem
hægt var að kippa i, hvenær sem verða
vildi. Ef hann færi að hjálpa henni i kross-
ferðinni fyrirhuguðu, gætu þeir stungið
honum í langelsi, hvenær sem væri, og
fundið til þess einhverja átyllu. Hún sá nú,
að gamli dómarinn var slungnari en liana
hafði grunað. Og nú fjell snögglega á hana
þessi ábvrgð að gæta unga mannsins. Þeg-
ar hún leit á liann, var hann ekki lengur
laglegur og vingjarnlegur ungur maður,
sem gæti orðið sonur hennar, rjett cins og
í skáldsögu. Hann var ekkert annað en
blá-ókunnugur maður, sem hún þekti ekk-
ert til, en hafði hinsvegar tekið að sjer að
ábyrgjast. Ilún fann, að hann stóð þarna
andspænis henni, frjáls maður, og að þau
horfðu hv.orfá annað, þegjandi og vand-
ræðaleg. F.itthvað varð hún til bragðs að
taka, svo að hún herti sig upp og sagði,
næstum hörkulega, eins og hann væri smá-
strákur: „Það er víst best að koma með
mjer!“
Þetta var sóllagur júnídagur, og hún
komst brátt í betra skap, þegar hún var
sloppin út úr rjettarsalnum, frá öllu því
ískyggilega, sem þar gerðist og út í góða
veðrið. Nú sagði hún: „Það er víst hest að
byrja á því að ná i einhver föt handa
yður “
„Já, það væri ekki svo vitlaust. Ef þjer
getið keypt þau, skal jeg borga yður það
seinna. Jeg hef enga peninga á mjer, skilj-
ið þjer, því jeg fór al* stað alveg auralaus,
eins og hver annar atvinnuleysihgi. Jeg
vildi geta talað af raunverulegri reynslu.“
Hún flýtti sjer að segja: „Kanske ætti
jeg að útvega yður fáeina vindlinga?“ “Já,
þakka yður fyrir,“ svaraði hann, „það er
nú það, sem mig vanhagar mest um af
öllu.“
Hún beið þangað til þau komu að næstu
húsdyrum, en veik þá inn í þær, til þess
að enginn sæti til hennar, og tók fimm-
dalaseðil upp úr öllu ruslinu, sem var í
handtöskunni hennar. „Gerið þjer svo vel,“
sagði hún, „þelta getur verið fyrirfram-
greiðsla.“
„Þakka yður fyrir. Jeg get væntanlega
borgað yður þetla aftur eftir fáeina daga.“
Og hún svaraði: „Bjáni get jeg verið! Við
erum alls ekki farin að semja, hvorki um
kaup nje annað.“
„Ó, það gerir ekkert til,“ svaraði hann
kæruleysislega.
Siðan gekk liann frá henni og yfir göt-
una, í tóbaksbúð, sem þar var, en meðan
liann var í ferðinni, ljet hún sem hún væri
önnum kafin að horfa í gluggana á matar-
búð, en raunverulega sá hún ekkert af þvi,
sem í glugganum var — ekki einu sinni
spegilmynd sjálfrar sín í glerinu. Hún var
að hugsa um þá heimsku sína að hafa
fengið honum fimm dali, i staðinn fyrir
fjórðungsdal. Finun dali, þó, þó! Á þeirri
uppphæð gætu hún og Adda lifað í heila
viku! Og liún hafði fleygt peningunum frá
sjer, eins og þeir væri einhver verðlaus
brjefsnudda, og það til manns, sem hún
þekti alls ekki.
Og áður en hún vissi var hann kominn
til hennar aftur og með lieila öskju af
vindlingum! Þetta var víst ekki sparsamur
maður!
Hún var svo rugluð við að sjá heila öskju
af vindlingum, að hún hætti við að fara
með hann til klæðskerans, en fór þess i
stað til Frendlichs, þýskarans, sem seldi
tlbúin föt. Þar mátaði hún á hann hvern
alfatnaðinn á fætur öðrum, þangað til að
hún fann loksins einn, sem pokaði á held-
ur færri stöðum en hinir liöfðu gert. Þegar
þau komu út úr búðimri aftur, skammað-
ist hún sín fyrir þetta, því sannast að
segja höfðu gömlu fötin farið honum miklu
skár en þessi.
„En við kaupmanninn sagði hún: „Þjer
gerið svo vel að skrifa þetta i auglýsinga-
reikninginn minn.“ Svo þegar þau voru
komin út úr búðinni, sagði hún við unga
manninn: „Ælli yður veiti af að fara að
fá eitthvað að borða. Það er víst best að
þjer komið heim með mjer.“
En henni til skelfingar, svaraði hann:
„Jeg er að hugsa um, að fara hjerna í
næsta matsöluhús, og líta svo dálítið kring
um mig i borginni, og vita, hvernig mjer
líst á hana.“
Það var víst ekki úr að aka. Hún sagði
því, með allri þeirri feslu, sem hún átti
til : „Jeg býst við yður til kvöldverðar. Þjer
getið allsstaðar fengið að vila, liver jeg á
heima. Ekkert annað en spvrja um Aula-
staði.“
„Klukkan hvað?“
„Klukkan um hálfátta.“
Hann rjetti henni höndina og hún tók
í hana. „Þakka yður fyrir,“ sagði hann.
„Jeg er viss um, að okkur kemur vel sam-
an.“ Síðan gekk hann niður eftir strætinu,
með hendur i vösunum og vindlinginn í
munninum.
Ilún stóð lengi og horfði á eftir honum.
Vissulega var þetta skrítinn náungi. Nú sá
hún, að hanri var ekki nokkurn lilut líkur
J. E„ og liún gat ekki skilið, hvernig sjer
liefði nokkurntíma getað dottið slíkt í
hug, nema af því, að hún væri altaf að
gá að ungum mönnum, sem líktust J. E„
eins og hann var, þegar hann var á besta
aldri. Það var eitthvað kuldarlegt í fari
hans, og dularfult — já, þarna kom orðið:
dularfult. Hann hafði ekki sagt henni neitt
um sjálfan sig, og nú var hann farinn með
fiinm dalina hennar í vasanum, og í nýju
fötunum, sem hún hafði kevpt lianda
honum.
Hún var gripin snögglegri hræðslu og
nú gerði hún sjer fyrst grein fyrir heimsku
sinni og trúgirni. Sennilega sæi lnin hann
aldrei framar. Sennilega strvki hann burt,
og hún sjálf yrði að athlægi hálfrar borg-
arinnar, þegar sagan bærist út. Hún hafði
hafði ætlað sjer að segja Sjönu frá mann-
inum, þegar hún hitti hana, en nú kom
það ekki til mála. Betra að biða og sjá,
livort hann sýndi sig aftur. Ef hann hyrfi,
þyrfti hún aldrei að segja Sjönu neitt, og
skeð gæti, að Sjana heyrði aldrei neitt, úr
öðrum áttum.
Hún fór nú í skrifstofuna, og ljetli mik-
ið, er liún lieyrði, að Sjana hefði farið
eitthvað út og sagst mundu koma aftur
eftir hádegisverð. Þetta var lika einkenni-
legt, því venjulega át Sjana hádegisverð-
inn í skrifstofunni, eða þá fór lieim í krás-
irnar hjá Öddu. Eftir að hafa setið stutta
stund í návist Villa Frilck, óskaði hún
þess, að hann hefði lika farið út, í stað þess
að jeta brauð og drekka konjak með, i
skrifstofunni, eins og liann gerði jafnan
á mánudögum.
En Villi starblíndi altaf á hana og trufl-
aði allar liugsanir hennar. Ilún fann það
alveg á sjer, þótt hún sneri að lionum baki
og beygði sig yfir slcrifborð Sjönu. Nokkra
stund þoldi hún þetta, og hjelt áfram að
blaða i aðsendu blöðunum, en þar kom, að
hún þoldi ekki lengur við, og svo fór
jafnan er Villi var í þessu ástandi. Þegar
hann var allsgáður, var liann óframfærinn
og feiminn, í meðvitund þess, hvílíkur
gallagripur liann var, en svona hálfdrukk-
inn, varð hann eins og kynblendingur af
ljóni og ofursta frá Suðurríkjunum, og
leit þá á alt kvenfólk sem hverjar aðrar
heimskar rolur.
Og verst af öllu var þó það, að hann
þúaði liana. „Jæja, Villa,“ sagði hann,
„hvað hefirðu nú verið að gera fyrir þjer?“
Hún reyndi að setja upp móðgUnarsvip,
en það tókst ckki betur en svo, að hún
roðnaði eins og smástelpa. „Ilvað eigið
þjer við?“ sagði hún.
Hann skríkii. „Þú ferð nú ekki kring
um mig, kelli mín. Þú skalt eklci reyna að
telja mjer trú um það, að þú hafir ekki
annað gert allan morguninn en ganga
hringinn í kring á torginu. Hann reigði
upp höfuðið og sagði: „Þú hefir víst ekki
verið niðurfrá hjá Gasa-Maríu, ennþá einu
sinni?“
„Ónei, ekki hef jeg nú það.“
„Jæja, þú hefir nú eitthvað verið að
brugga samt, og láttu þjer ekki detta í
hug, að jeg konrist ekki að þvi.“
Nú nægði henni ekki að roðna, heldur
varð hún líka reið. „Ónei, þjcr skuluð al-
drei komast að því,“ sagði hún. „Að minsta
kosti varðar yður ekki um það, Villi sæll.“
Hún sneri sjer á hæli, fór inn í skonsuna
sína og skelti hurðinni, því að nú var hún
orðin reiðari við sjálfa sig en nokkurn-
tima við Villa. Hún hafði sem sje gert það
eina, sem hún mátti ekki gera: gefið högg-
stað á sjer. Enda þótt hurðin væri nú milli
þeirra, vissi hún alveg upp á hár, að nú
sæti hann þarna, liálffullur, horfandi á
hurðina og tautandi við sjálfan sig: „All
kvenfólk er veslings ósjálfbjarga ræflar,
og nú hefir Villa enn koririð sjer i einhver
vandræði."
Frú Lýðs sat við skrifborðið hans J. E.
sáluga, með öllu blaðaruslinu á, og var
innanbrjósls eins og stúlkunum, sem Villi
hafði clt og kvalið og flekað endur fyrir
löngu. Hún skildi ekki í því sjálf, hvernig
hún hefði komið sjálfri sjer í þennan
bobba, nema ef það þá væri af því, að
henni hefði rjett sem snöggvast þótt ungi
maðurinn líkjast J. E. ofurlítið.