Fálkinn - 19.07.1946, Blaðsíða 6

(i
FÁLKINN
- LITLA SAGAN -
Marcel Serano:
Hittu mig í kvöld
r
'C’G var ekki nema tvítugur þetta
sumar, sem cg dvaldi í Crötoy
ásamt foreldrum mínum. Þai' varð
ég ástfanginn í fyrsta sinn. Eg sá
liana standa á járnbrautarstöðinni
þegar við komum, og i sama augna-
bliki stóð hjartað í mér i björtu
báli. Hana vildi ég eiga, en enga
aðra. Og nú var um að gera að
kynnast henni.
Þetta reyndist verða mjög erfitt.
Hvar sem liún fór og hvar sem hún
stóð var jafnan feit negrakerling
í för með henni, með handleggi og
fætur eins og símastaura. Eg varð
æfur út í þessa kerlingu. En þó varð
ég að viðurkenna, að fegurð drauma-
dísar minnar varð enn meiri í ná-
vist þessarar ljótu kerlingar.
Eg mætti þeim að minnsta kosti
tíu sinnum, ýmist i fjörunni eða í
veitingasal strandhótelsins, köku-
búðinni eða álíka stöðum, og oft
reyndi ég að nálgast stúlkuna undir
ýmiskonar yfirskini. En alltaf kom
þá kerúb hennar, svo kallaði ég
svörtu kerlinguna, vaðandi, og góndi
á mið stikilsberjaaugunum þangað tii
ég glúpnaði og fór að súpa hveljur
og stama, varð eldrauður eins og
tómat og lagði á flótta, eins og lnind-
ur með rófuna milli lappanna. Það
eina, sem mér vannst á, var bros frá
stúlkunni — en það var heldur ekki
iítið.
En mér datt ekki i hug að gefast
upp, því að eg var handviss um
að hamingjan mundi verða mér hoil
að lokum. Eg var ungur og sigur-
viss og efaðist ekki um, að livaða
stúljui sem vera skyldi litist á mig.
Þegar rétta augnablikið kæmi mundi
hún fleygja sér um hálsinn á mér
og iiiiisla hrifin á ástarjátningar
mínar.
Einn sunnudag var ekki annað
sýnna en l>etta ætlaði að takast. Eg
hafði eins og svo oft áður gengið í
iiumátl á eftir stúlkunni, sem mun
hafa liugsað sér að fara í kirkju
þennan dag. Þegar ég kom þangað
sá ég autt sæti bak við hana, og
var auðvitað ekki seinn á mér að
setjast þar.
Undir ræðunni reyndi ég að fá
hana lil að líla við, ineð því að
koma svolítið við bakið á henni,
en það liafði ekki áhrif. Messan var
að enda og þá afréð ég að láta til
skarar skríða.
Eg reif í flýti blað úr úr vasa-
bókinni minni og hripaði á það
nokkrar línur. Svo braut ég það inn
í 20-franka seðil og stakk þvi í
hramminn á kerubinum, sem liafði
tekið eftir tilraunum mínum og leit
á mig manndráparaugum.
A þessum ástarbleðli reyndi ég
að túlka helgustu tilfinningar mínar:
„Madame! Síöan ég sá yður fyrsta
sinn hafið þér ekki horfið mér úr
huga eitt augnablik. Segið mér hvar
ég get hitt yður, svo að ég fái tæki-
færi til að fleygja mér fyrir fætur
yðar og verða sælastur allra manna.
— Með djúpri virðingu kyssi ég
liendur yðar.
Þegar messugerðinni var lokið
fór ég í lnimátt eftir þeim, og hjarta
mitt hoppaði af yndi þegar kerúb-
inn gaf mér merki um að elta. Þær
hurfu inn í hús eitt, og eftir dálitla
stund opnaðist gluggi og miða var
fleygt til mín.
,,Bíðið í kvöld klukkan 2ð við
litlu dyrnar í garðmúrnum", stóð
á miðanum. Eg þrýsti honum að
vörum mér og fór, iðandi af yndi
yfir því að nú skytdu vonir minar
loks vera að rætast.
Aldrei hefir nokkur sunnudagur
verið jafn óendanlega langur. Mín-
úturnar dröttuðust áfram, vísarnir
lireyfðust varla. En loks kom kvöld.
Eg fór að dubba mig upp klukkan
9. Minnsta kosti fjórtán sinnum
skifti ég um hálshnýti, þó að ég
gæti sagt mér sjálfur, að það stæði
alvcg á sama í hverju ég væri, því
að það mundi ekki sjást í myrkr-
inu. Til þess að vera svo aðlaðandi
sem unnt væri, helti ég lieilu glasi
af vellyktandi í hárið á mér, og fór
svo af stað.
Ekki veit ég hvernig þessir tveir
tímar liðu, ég veit bara að mér var
afar órótt innanbrjósts.
Loks heyrðust tólf slög frá kirkju-
turninum, en svo leið víst heill
stundarfjórðungur þangað tit dyrn-
ar opnuðust. Enginn kom út svo
að ég fór inn i garðinn. Þarna var
svo koldimmt undir lauftrjánum að
ómögulegt var að sjá handa skil,
og það var ekki laust við að ég
væri myrkfælinn. Hugsum okkur að
verið væri að ginna mig í einhverja
gildru? hver vissi nema kerúbinn
hefði afhent röngum viðtakanda
bleðilinn. Þessi staður var tilkjör-
inn til að drepa mann á!
Nei, jiessu var nú ekki samt svo
háttað. Nú tók mjúk hönd i mig
og dró mig citthvað lengi-a inn í
dimmuna. Allt í einu var numið
staðar, handleggjum vafið um háls
mér og kossi smellt á varirnar, og
jafnframt fann ég að mér var ])rýsl
inn að gríðarstórum líkama. Og nú
varð mér Ijóst livernig i ölln lá: Eg
var að kyssa svarta kerúbinn! Hún
hafði lialdið, að það væri hún sjálf,
sem ég var hrifinn af. Fyrr má nú
rota en dauðrota. Hafði hún aldrei
séð sjálfa sig i spegli, kerlingar-
herfan?
Eg braust um eins og óður maður
og reyndi að losa mig úr faðm-
lögum þessarar kyrkinöðru, og ]>eg-
ar mér loks tókst j>að og lagði á
flótta, rak ég tærnar i eitthvað og
datt, stóð upp aftur, rakst á tré
og fékk kúlu á ennið, en hljóp á-
fram bölvandi .......... Innan úr
myrkrinu heyrði ég rödd kerúbsins:
„Komdu aftur, gullið mitt! Hvað
gengur að þér? Komdu!“ Loks
komst ég að múrnum og gat þreifað
mig áfram út að dyrunum. Þá fyrst
nam ég staðar til að draga andann.
Eg var með margar kúlur á enninu,
fötin mín voru rifin i tætlur og
hárið eins og á flókatryppi — að
maður ekki minnist á hálsbindið,
|)ví að það var nú horfið. En þetta
skifti minnstu máli, bara að ég kæm-
ist á burt — ekki úr garðinum,
heldur frá Crotoy. Eg laug ein-
hverju í forcldra mína og lagði af
stað í býtið morguninn eftir. Sjátfs-
traust mitt liafði orðið fyrir slæmu
áfalli, og ég hugsaði ekki um kven-
fólk lengi á eftir.
*****
Theodór Árnason:
Merkir tónsnillingar
KABALEVSKY
f. 1904.
Þess var getið nýlega í erlendum
blaðafréttum, að eitt aðaltónverkið,
sem flutt var á hátíða-hljómleik-
um, sem haldnir voru í Covent
Garden í London hinn 3. júli þ. á.,
i tilefni af (iO ára hljómsveitarstjóra-
afmæli hins heimsfræga italska tón-
snillings, Toscaninis, þar sem liann
sveiflaði sjálfur sprotanum yfir
hinni voldugu hljómsveit, — liafi
verið tónsmíð eftir eitt liinna merk-
ustu, núlifandi rússnesku tónskálda,
Dimitri Kabalevsky. Er það vottur
þess, að hinum juautreynda, gamla
hljómsveitarstióra þykir nokkuð til
um tónskáldið og mikið i sjálfa tón-
smíðina spunnið, og mikið liggja
við að kynna hvorttveggja í Norður-
álfu, þar sem liann velur einmitt
þessa hátíða-hljómleika sína til
þessa. En tónskáldinu mun lítill
gaumur hafa verið gefinn, fram að
])essu í Norðurálfu, utan Rússlands,
og það er jafnvel ekki ýkja langi
síðan að hann vakti á sér athygli
þar. Vestan hafs hafa verið flutt
stórbrotin verk eftir hann hin síð-
ari árin og farið að skipa honum
þar á bekk með hinum stórbrotn-
ustu tónskáidum, sem nú eru uppi,
— og ekkert tillit tekið til þess, að
hann mún vera eða liafa verið
lireinræktaður kommúnisti og mik-
ill aðdáandi hina rússnesku leiðtoga
t. d. Lenins. Auðvitað á þetta svo
að vera.
Dimitri Kabalevski er fæddur í
Pétursborg hinn 30. des. 1904. Tón-
listarmenntun sina hlaut liann að-
allega á hinum gamla tónlistarskóla
í Moskva. Þar lagði liann stund á
pianóleik, tónsmíðagerð og æðri
hljómfræði hjá hinum bestu kenn-
urum, Goldenweiser og Miaskovsky,
en hinn síðarnefndi ei' i heimalandi
sín talið ]>að tónskáldið, sem lik-
legastur sé til að hefjast til vegs og
vaxandi þróunar rússneska symfóni-
tónlist.
Það mun hafa vakað lyrir Kabal-
evsky frá uppliafi, að gerast tónskáld
í „stóru broti“ og við það var
menntun hans miðuð. Síðan hefir
þroska lians verið þannig háttað,
að hann er fyrst og fremst þjóð-
legt rússneskt tónskáld nútímans.
Hinar fyrstu tónsmíðar hans voru:
Sónata fyrir píanó, nokkur sönglög
og loks all stórbrotið verk fyrir kór
og hljómsveit, sem hann nefndi
„Baráltuljóð.“ Með þessu verki vakti
liann lyrst á sér verulega athygli
heima í Rússlandi. Þá samdi hann
tvo ,,konserta“ fyrir píanó, ýmsar
kvikmyndatónsmíðar, kórverk o. fl.
Og loks fara svo að koma hin stóru
verk, — symfóníurnar.
Hann var uppalinn á byltingarárun-
um og liefir aflaust tekið virkan þátt
í baráttunni er hann stálpaðist. En
barn var liann að aldri þegar sjálf
byltingin gerðist og hefir sjálfsagl
verið heillaður af mönnum og mál-
efnum. Hið fyrsta stóra verk hans
ber vott um það, en það er 1. sym-
fónía hans, sem samin er í tilefni
15 ára afmælis byltingarinnar (1932)
og fléttuð um kvæði eftir Gussev:
„Öreigar allra landa sameinist!“
Önnur symfónía er lýriskt verk og
djúphugsuð. Telja sumir það vera
einskonar „sjálfslýsingu“, en það er
álitið sérkennilegasta verk hans.
Þá er þriðja symfónían (1933)
en hún er Requiem (sálumessa) fyr-
ir kór og hljómsveit í minningu um
Lenin.
Loks hefir Kabalevsky svo samið
óperu, sem á ensku er nefnd „The
master of Clamecy“ og er efni tekst-
ans byggt á skáldsögu eftir Romain
Rolland, „Colar Bregnon“. Frumsýn-
ing var á þessari óperu í Leningrad
1938 og vakti mikla hrifningu. Og
nú er það einmitt forleikurinn að
þessari óperu, sem Toscanini valdi
sem eitt aðalviðfangsefnið á hátíða-
hljómleikum sínum.
Væntanlega eiga menn nú eftir að
heyra meira um þetta rússneska
tónskáld í Norðurálfu og fleiri af
verkum hans.
— Þakka þér fyrir, vinur — gættu
nú að þegar þú ferð yfir götnna
aftur.
— Og svo, viðvíkjandi liftrygg-
ingunni, frú Jensen. Fáisl þér við
flug, köfnn eða sprengiefni?