Fálkinn - 20.09.1946, Qupperneq 8
8
FÁLKINN
Riddarinn á
hvíta hestinum
Harry liafði alltaf farið með mig
eins og liann vildi. Þegar við vor-
um lítil hafði liann til að segja:
„Stattu þarna upp við þilið, Maja.
Eg er Vilhjálmur Tell, og ætla að
skjóta þig.“ Eg fór upp að þilinu,
nær dauða en lífi af liræðslu. Hann
skaut á mig af boganum, og stund-
um hitti liann mig. Það var sárt.
Þegar við urðum eldri hélt hann
áfram að særa mig — en á annan
liátt. Eg gleymi aldrei einu kvöldi,
þegar við vorum úti að ganga —
við vorum hálft í hvoru trúlofuð
þá! Á heimleið hittum við nokkra
kunningja Harrys úr íþróttafélaginu.
„Gott að við hittum þig, Harry.
Við eigum að fara að halda fund
í klúbbnum, og þú verður að koma
líka!“
Harry skotraði til min augunum
rétti úr sér og sagði svo:
„Allt í lagi. Eg kem!“
„En hvað verður þá um Maju?“
sagði einn piltanna. Hann hét Tor
Dahl.
„Hún bjargar sér ein. Hún er
ekkert barn.“ sagði Harry kæruleys-
islega.
Og þó að Harry hafi sagt og
gert margt ljótt gagnvart mér síðan
þá gleymi ég aldrei hvernig mér
leið, þarna sem ég stóð andspænis
vinum hans, stimpluð sem stúlka
er ekki þyrfti að taka tillit til —
sem sama stæði um. Þessi broddur
sat lengi i mér og særði mig dýpra
en örvarnar, sem hann hafði skot-
ið þegar við vorum börn. En litlu
síðar fyrirgaf ég honum af heilum
liug — þó að hann vitanlega bæði
mig ekki um það. Hann var ekki
vanur að auðmýkja sig.
Svo frúlofuðumst við eitt vorið,
og ég lifði í veröld æfintýra og
fagurra drauma. Margir urðu til
þess að vara mig við Harry, ekki
síst hann faðir minn. En ég vildi
ekki hlusta á öli heilræðin. Hvenær
gera ástfangnar stúlkur það?
Og nú voru tveir dagar til brúð-
kaupsins. Gestunum hafði verið boð-
ið fyrir löngu, gjafirar voru komn-
ar og brúðarkjóilinn minn iá tilbu-
inn á rúminu í gestalierberginu og
margfalt lag af silkipappír breitt
yfir. Eg hafði verið úti og kom
heim hlaðin af bögglum. Harry ætl-
aði að koma heim seinna um kvöld-
ið og ég flýtti mér upp til að gera
mig fallega áður en hann kæmi.
Mamma mætti mér í anddyrinu, og
ég bað hana að taka við öllum
bögglunum. Hún tók pappaöskju,
sem ég liafði undir hendinni og lagði
hana á borðið, og þá sá ég að
hendur hennar skulfu.
„Heyrðu, mamma, hvað gengur að
þér? Þú hriðskelfur! Hefir eitthvað
komið fyrir — eða ertu veik?“
„Maja, lofaðu mér þvi að vera
styrk og stillt. Eins og hetja!“
„Hvað er að, mamma?“
Hún tók handleggnum utan um
mig og dró mig i'ast að sér.
„Það er viðvíkjandi Harry. Hann
„Er hann dáinn? O, segðu það
fljótt. Hvað hefir komið fyrir?“
„Nei, hann er í fuilu fjöri, fúl-
mennið. En hann hefir slitið trú-
iofuninni. Hann símaði til mín og
bað mig að segja þér það, og jafn-
framt var hann eitthvað að tauta um
að hann ætlaði að giftast Margit Wal-
man í staðinn.“
Eg hvorki æpti né féil í ómegin.
Hægt en ákveðið losaði ég mig
úr faðmi móður minnar og fór að
taka af mér liattinn og kápuna,
og svo gekk ég upp í lierbergið
mitt, eins og í leiðslu. Það var
eins og ég væri þornuð. Eg fann
hvorki til reiði né sorgar. Harry
hafði sært mig svo oft að ég var
víst orðin alveg tilfinningalaus.
Eg stóð við gluggann og starði
niður í garðinn, sem var með
fegurstu litbrigðum haustsins. Hugs-
aði alls ekki neitt, og þegar mamma
gægðist varlega inn um gættina og
spurði hvort hún gæti gert nokkuð
fyrir mig, þá svaraði ég alveg til-
finningalaust:
„Þú verður víst að hjálpa mér
að endursenda allar gjafirnar. Það
verður inikið verk — og svo auð-
mýkjandi!“
En svo brast stíflan í mér og ég
fleygði mér grátandi í faðm móður
minnar.
Við áttum heima í smábæ, og allir
vila kjaftasögurnar þar. Hvar sem
ég fór var pískrað um mig sem
brúðina, sem brúðguminn sveik á
þröskuldi hjónabandsins. Margir
hlógu að mér i laumi og sögðu að
þetta væri inátulegt á mig. Aðrir
vorkenndu mér og reyndu oft með
klaufalegu móti að sýna mér með-
aumkun. Mér fannst álíka leitt að
taka á móti hvoru sem var: hlátr-
inum eða samúðinni.
En enginn hló að Harry. Og sið-
ar, þegar hann giftist Margit, lá
við að fólk dáðist að honum. Margit
var nefnilega einkadóttir ríks föður,
og auk þess skrambi lagleg. Almenn-
ingsálitið á stundum ekkert skylt
við réttlæti.
Eg var eins og einbúi um þessar
mundir. Eg átti fáa vini, því að
siðan ég var barn hafði ég verið
með Harry. Eg liafði aldrei verið
með neinum karlmönnum öðrum. All
ir höfu vitað, að Harry átti mig
með húð og hári, svo að öðrum
piltum hafði aldrei dottið í hug að
bjóða mér í bíó eða dansleik. Nú
varð ég að fara þangað ein. Það
var víst heldur enginn, sem kærði
sig um að vera með súlku, sem
allur bærinn benti á og hló að.
Svo var það eitt kvöldið þegar
ég hafði farið með bréf í pósthúsið
fyrir pabba og var að flýta mér
heim aftur, að ég lieyrði að kallað
var til mín. Það var Harry. Við höfð-
um ekki liittst síðan það skeði. Eg
vissi ekki livað ég átti að gera eða
segja, en eins og vant var tók liann
stjórnina.
„Bíllinn minn er hérna við horn-
ið. Komdu með mér. Eg þarf að
tala við þig!
Það var engin auðmýkt eða ðir-
un í röddinni. Hann notaði sama
myndugleikatóninn sein liann hafði
alltaf beitt gegn mér. Eg laut liöfði
í undirgefni og gekk áleiðis til lians.
Þá kom allt i einu ný persóna á
sviðið. Langur, dökkhærður, ungur
maður, skarpleitur: Tor Dahl.
„Halló, Harry!“ heilsaði liann laus-
lega í þá áttina, en svo sneri liann
sér að mér og sagði: „Gott kvöld,
Maja. Þú ert stundvís eins og klukka.
Fyrirgefðu að ég hefi látið þig bíða!“
Hann tók liiklaust undir hand-
legginn á mér, og áður en ég vissi
af vorum við komin á stað niður
götuna og skildum Harry eftir. Þeg-
ar við voruirt komið úr talfæri við
liann, sagði Tor og brosti afsakandi:
„Þú mátt ekki reiðast mér, en ég
þoli ekki að liorfa upp á hvernig
hann reyndi að læsa i þig klónum
aftur. Fyrirgefðu mér hreinskilnina.
Og svo er hann líka giftur.“
Eg var dálítið gröm í fyrstu.
Máske ekki við Tor að sama skapi
og við sjálfa mig, því að ég vissi
vel, að ef hann hefði ekki skorisl
í leikinn og hindrað mig, liefði ég
farið með Harry i bílnum. Og hversu
lygilega sögu sem hann liefði komið
með um það hvernig á því stæði
að hann liefði flúið til min frá
Margit, þá hefði ég víst tekið hana
fyrir góða og gilda vöru og sagt
að allt væri gleymt og fyrirgefið.
Þvi að Harry hafði svo mikið vald
yfir mér að ég varð eins og vax
í höndunum á honum.
En Tor gekk þarna áfram við
hliðina á mér og leiddi mig enn.
Við þögðum á leiðinni heim. Nám-
um staðar við hliðið og nú fannst
mér ég verða að þakka Tor fyrir
þessa nærgætni. Þvi að þetta var
fallega gert af lionum, hvað sem
öðru leið.
Hann fór hjá sér, þegar ég þakkaði
honum, og reif sundur tóma vindl-
ingaöskju á meðan. Svo leit hann
á mig og sagði, eins og honum liefði
dottið það i liug þá í svipinn: „Ást-
in er að minnsta kosti undarleg til-
finning.“
„Það er ekki ósennilegt. Og sár
líka — það er að minnsta kosti
mín reynsla. Góða nótt, Tor.“
Eg rétti honum höndina og hann
tók fast í hana.
„Heyrðu gætirðu ekki komið með
mér á bió, eitthvert kvöldið?“
„Er þér alvara með það?“
„Hvort mér er alvara! mig hefir
dreymt um það í mörg ár. Vissirðu
það ekki?“
Eg varð vandræðaleg og fann að
ég roðnaði. Tor var heiðarleg sál.
Undir eins í bernsku hafði hann oft
tekið svari mínu þegar Harry var
sem ráðríkastur, en að hann bæri
hlýhug í brjósti til min hafði mér
aldrei dottið i hug. En þegar ég
sá skær og trygg augu lians, fór mig
að gruna, að ég væri meira en barn-
dómsvinur.
Nú hófst nýtt skeið í æfi minni.
Tor fór með mig á allar skemmtan-
ir, sem æskulýðurinn i bænum
hafði upp á að bjóða. Minnimáttar-
kenndirnar lirundu af mér liver af
annari. Tor sá um það. Eg var
liætt að imynda mér að ég heýrði
hlátur og pískur á bak við mig,
Þeir geta unnið! — Eins og kunnugt er, hafa stjórnarvöldin í Banda-
ríkjunum látið sig miklu skipta, að framtíðarhorfur bæklaðra manna
úr stríðinu verði sem bjartastar. Nú hefir verið komið á fót sýningu,
þar sem sýnt er, að örkumlamennirnir geta alveg eins vel unnið að
murgskonar verksmiðjuvirtinu og fullheilir menn. Atvinnurekendum
hefir verið boðið á sýninguna, til b.ess. að þeir sjái staðreyndirnar
með eigin augum. Myndin hér að ofan sýnir mann með gervihendur
stjórna sög, sem gengur fyrir rafmagni, og blindan mann vinna með
borvél.