Fálkinn - 05.02.1948, Qupperneq 10

10
FÁLKINN
YH0S9V
LES&HbURHIR
Míla - „Mile“ - Sjómíla
Hvort viltu heldur ganga danska eða
sænska mílu?
jafn löng í SvíþjóS og Danmörku og
því síður að enslc míla sé lík þeim.
Hér koma nokkur lengdarmál, sem
gott er að vita um. Það er best fyrir
ykkur að Jæra þau utanað, eða skrifa
þau hjá ykkur í vasabókina.
í bókum og blöðum sjáum við þrá-
faldlega orð yfir stærðir, sem erfitt
er að átta sig á. Við lesum um skip,
sem fari 15 „knob“ eða hnúta á
klst. — en hvað er knob? Hvalurinn
sást 2 „kabellengdir“ frá skipinu.
Hvað var það langt? Milan er ekki
1 dönsk mila er . .
1 sænsk eða norsk
1 ensk nhla (mile)
1 rússn. werst ....
1 „kabellengd“ ...
1 knob eða sjómíla
7532 metrar
10000 metrar
1609 metrar
1067 metrar
185,2 metrar
1852 metrar
Danska mílan var áður notuð hér á
landi, en síðan metrakerfið var telcið
upp liggur beinast við að nota metra-
míluna (10 km.) eins og Svíar og
Norðmenn gera. Þegar talað er eða
skrifað um enskar mílur verður að
taka það fram, en ekki að láta nægja
að nefna aðeins mílu, því að það get-
ur valdið misskilningi. Og svo verðið
þið að muna að enska mílan og sjó-
mílan eru ekki jafnlangar, og að
„kabellengd“ er tiundi hlutinn úr
sjómílu.
Fárviðris-veiðarar
Á loftskeytastöð flugvallarins er til-
kynnt að fárviðri sé i aðsigi, og vél-
arnar á vellinum fá boð um að forðast
veðrið og fljúga framhjá þvi. En aðr-
ir fugmenn, fárviðrisveiðararnir, eru
hinsvegar látnir fljúga beint inn í
veðurofsann. Fárviðrisveiðarar am-
eriska hersins fljúga til þess að rann-
saka hvcrnig veðrið hagi sér og hvert
það stefni. Þetta er hættuleg atvinna.
Vélin kastast og hristist og flugmaður-
inn verður að hafa sig allan við að
halda henni á réttum kili, en radar-
maðurinn mælir vindstyrkinn, lirað-
ann og hitann í fárviðrinu.
Þessi sveit fárveðursveiðara var
stofnuð á stríðsárunum en kom þá
að svo góðum notum, að þessum rann-
sóknum hefir verið haldið áfram. Það
er mikilsvert yfir Caraibahafi, því að
þar koma upp fárviðri þau, sem köll-
uð eru „tornado“ og „liurricane“. —
Hurricane myndast i liitabeltinu við
að heitur sjórinn myndar rakt loft,
sem hringar sig upp á við og myndar
einskonar hnúta, sem berast svo um
loftið. Þeir fara um 16 km. á klukku-
stund. „Tornado" getur hinsvegar far-
ið með 160 km. hraða, en nær að
jafnaði yfir miklu minna svæði. —
„Hurricane" getur hinsvegar náð yfir
mörg þúsund ferkílómetra.
Það eru ekki nema duglegir flug-
menn, sem geta orðið „fárviðrisveið-
arar“.
Nei, nei. Eg er alis ekki veiöi-
maöur. En hann sonur minn ekur
bifreið.
— Hafið þér nýjustu bœkur um
súlfræöilegt líf foreldra og barna?
Adamson beygir sig á réttum tíma.
TIJMDIIRDUFLIÐ
1. Þeg'ar stríðinu lauk 1945 voru
flestar siglingaleiðir þaktar tundur-
duflum, svo að samgöngurnar biðu
stóran hnekki við. Segulmögnuð
dufl, dufl sem lágu tjóðruð á hafs-
botni, voru hvarvetna sem dauða-
gildrur. — Sjómennirnir á tundur-
duflaslæðurunum unnu mikið og
hættulegt starf við hreinsun þess-
ara óvætta af siglingaleiðum.
2. Rekdufl, eða með öðrum orð-
um dufl, sem rak fyrir vindi og
stráumum á yfirborði sjávar, voru
eyðilögð við skothríð úr rifflum.
Aðrar tegundir tundurdufla voru
lika eyðilagðar. Brátt urðu samgöng-
ur aftur greiðari um höfin, en stöð-
ugt eru tundurduflaeyðararnir að
verki og sjómennirnir á þeim eru
í sifelldri hættu. Hér skuluð ])ið
heyra sögu, sem skeði í stríðslokin,
þegar ennþá var liættulegt hvar-
vetna á siglingaleiðum.
Framhald i nœsta blaði.
Allt iiisö íslenskum skipnm!