Fálkinn - 11.02.1949, Blaðsíða 13

FÁLKINN
13
ræða en fara í kirkjuna og reyna að finna
pi'estinn þar.
Ráðskonan vísaði honum til vegar og
eftir nokkra erfiðleika fann hann kirkj-
una, eftir tutlugu mínútur. Að því er hon-
um sýndist í myrkrinu var þetta stór og
nýleg kirkja. Þegar liann var kominn inn
úr forkirkjunni varð fyrir honum salur,
þar sem um tvö hundruð konur sátu önn-
um kafnar við vinnu sína.
Hann kom undir eins auga á prestinn
í innri enda salsins, en áður en hann gat
komist í námunda við hann kom digur,
miðaldra kona til hans og spurði hvern
hann vildi finna. Iiann sagðist langa til
að hafa tal af síra Wachmuller og nefndi
nafn sitt: von Heintisch herhöfðingi. Það
var ekki þorandi að nota nafnið von
Lettow.
Konan flýtti sér til prestsins til að láta
liann vita. En á meðan varð Gregory að
standa við dyrnar og láta alla glápa á sig.
Það vakti auðvilað forvitni hjá konunum
að sjá hershöfðingja þarna.
Presturinn kom bráðlega til lians. Gre-
gory leist vel á hann. Þetta var vel vaxinn
maður, um hálf-fimmtugt, dökkliærður og
farinn að liærast og liárið greitt aftur,
ennið fallegt, augun gáfuleg og svipurinn
einbeittur.
— Hvað get ég gert fvrir yður, lierra
hershöfðingi ?
Mér þykir leitt að ónáða yður, herra
prestur, svaraði Gregory lágt. En ég þarf
að tala um áríðandi mál við yður. Eg kem
frá liérra Juliusi Rheirihardt.
Eg skil. Presturinn leit snöggt á Gre-
gory og svo kringum sig til að ganga úr
skugga um að nokkur heyrði til þeirra. •—
Það er kannske hest að við göngum heim
til mín. Ríðið þér augnablik meðan ég
læt vita um að ég verði að fara.
Gregory beið og neytti þeirrar þolin-
mæði sem honum var unnt, meðan prestur-
inn var að tala við konurnar. En honum
óx liugur við að Wachmuller spurði hann
ekki spjörunum úr en tók það gott og gilt
að hann kom frá Rheinhardt.
Eftir að liafa farið í svartan frakka og
sett upp flókahatt kom presturinn til Gre-
gory og þeir fóru út saman. Undir eins og
þeir komu út i myrkrið á götunni sagði
Wachmúller: — Eg hefi ekki liugmynd
um hvað yður er á höndum, herra hers-
höfðingi, en Julius Rheinhardt er gamall
vinur minn, og hans vegna er mér ánægja
að taka á móti yður.
Þó þessi athugasemd væri eins og af til-
viljun skildi Gregory að hún var gerð af
varúð. Hann skildi að síra Wachmúller
vildi ekki tala um það sem Gregory lá
á lijarta, nema hann hefði skilríki að sýna
honum: Þessvegna svaraði hann:
— Það er kannske best að við bíðum að
tala um þetta þangað til ég er kominn
heim til yðar. Við verðum hvort sem er
að hafa hugann við að reka okkur ekki á
í myrkrinu á leiðinni.
Þeir héldu áfram þegjandi þangað til
þeir komu að prestshúsinu. Presturinn opn-
aði dyrnar og fór með Gregory upp á loft
inn í vistlega stofu, þar sem bókaskápar
voru með öllum veggjum. Ráðskonan sást
hvergi, og Gregory gat sér þess til að hún
væri háttuð eða héldi sig niðri i húsinu.
Undir eins og þeir voru komnir inn í
stofnna og höfðu lolcað dyrunum tók Gre-
gory upp hakakrossinn sinn og sýndi prest-
inum.
— Tákn friðarins opnar rétttrúuðum
allar dyr, sagði Wachmúller og bætti bros-
andi við: — Mér datl í hug að þér væruð
einn af oss úr því þér komuð frá Rliein-
hardt. En maður getur ekki farið of var-
lega. Gerið svo vel og fáið yður sæti og
segið mér hvað ég get gert fyrir yður.
— Þakka yður fyrir. Gregory lineppti frá
sér frakkanum og fór úr lionum og þótti
vænt um að losna við vota yfirhöfnina.
IJann settist og sagði rólega: — Eins og
þér munuð hafa séð er ég hershöfðingi í
verkfræðingahernum. Eg hafði sagt mig
úr liernum, en var lcvaddur í liann aftur
þegar stríðið hófst. Eg hefi ekki tekið við
neinu umdæmi enn. Einn af yfirboðurum
mínum, sem þekkir skoðanir mínar valdi
mig þessvegna til að fara til Rínarlanda, í
orði kveðnu til að líta eftir brúm og þess
háttar en í raun og veru til að liafa sam-
band við borgaralega skoðanabræður okk-
ar og kynnast skoðun almennings í þess-
um hluta landsins.
Wachmúller hafði tekið fram áfengis-
flösku og tvö glös ofan úr skáp. Er liann
hafði hellt í glösin settist hann í hæginda-
stól, sem sneri bakinu að dyrunum á milli
bókaskápanna, Dyrnar voru auðsjáanlega
inn í annað herbergi eða stóran slcáp.
— Eg er viss um að það hefir verið vel
valið, sagði liann og lyfti glasinu. Prosit!
herra hersliöfðingi!
— Prosit! herra prestur, svaraði Gregory.
Þegar þeir höfðu skálað hélt Wachmtiller
áfrarii:
— Gestapo er vitanlega á höttuxn eftir
öllum herforingjum dag og nólt, og þess-
vegna skil ég vel að þér getið vakið grun
ef einhver þeirra reynir að komast í sam-
band við borgarafólkið.
Gregory kinkaði kolli. — Erfiðleikarnir
á því að komast í samband eru afar mikl-
ir, en eitthvað verður maður að gera, og
þá er nauðsvnlegt að náið samband sé milli
hersins, iðjuliöldana og jafnaðarmanna.
— Það verður að gera eitthvað, sagði
.Waclnnúller ákveðinn. Við gelum ekki
látið þetta stríð halda áfram og steypa
þjóðinni i glötun.
— Segið mér í einlægni: haldið þér að
margir Þjóðverjar hafi sömu skoðun á
stríðinu og við höfum?
— Það er ég viss um. Eins og þér kann-
ske vitið er ég talsverl kunnur sem prédik-
ari. Þessvegna er ég oft beðinn að prédika
fyrir aðra söfnuði og kem oft í ýmsar
borgir, svo sem Köln, Frankfurt, Dússel-
dorff, Mainz og Wiesbaden auk margra
smærri staða. Þessvegna er ég kunnugur
ástandinu í þessum liluta Þýskalands. Hill-
er hefir að vísu gefið þjóðinni einkennis-
búninga og brauð, en hann hefir rænt það
frelsinu.
Viku áður en striðið hófst, það er ekki
lengra síðan, sagði lítil, hrekklaus stúlka
í sóknarskólanum mínum kennslukonunni
sinni að faðir hennar kvartaði undán smjör-
líkinu sem hann fengi og hefði jagast yfir
því að aldrei sæist smjör. Kennslukonan
var auðvitað ríasisli. Hún gaf skýrslu um
hvað barnið hafði sagt, ef hún hefði ekki
gert það mundi það hafa frést samt og þá
hei'ði kennslukonan orðið fyrir óþægind-
um. Daginn eftir var faðir barnsins tek-
inn fastur. Enginn veit hver örlög hans
liafa orðið eða livar hann er. Hann er bara
horfinn, vitanlega í fangabúðir, þar sem
hann verður að liýrast óákveðinn tima áir
þess að mál hans komi fyrir dómstól,. og
án þess að hann fái að gera grein fyrir
máli sínu. Hvernig haldið þér að ættingj-
unum líði undir stjórn, sem leyfir sér
slíkt?
Þessi atburður er dæmi um það, sem
er að gerast allsstaðar í Þýskalandi. Fólk
lifir í eilífri hræðslu um að það sé kært.
En slík kúgun er alvarleg fyrir stjórnina.
Áhrifin eru þegar farin að koma í ljós.
Þrátt fyrir hótanir um alvarlegustu refs-
ingar notar fólk livert tækifæri til að
hlusta á erlendar stöðvar og lesa leyni-
blöð, sem eru gefin út af andstöðuhreyf-
ingunni.
-— Þér eruð þá sannfærður um stuðning
frá mildum hluta þýsku þjóðarinnar?
— Vafalaust. Jafnvel þeir sem liafa
blekkst af áróðri Göbhels og sögðu sig
fylgjandi stríði til að vinna gömlu pólsku
héruðin okkar aftur, hafa skipt um skoð-
un, eftir að þeir hafa séð að okkur lendir
í stríð við lýðræðis-stórveldin.
— Þá var kannske eins gott að við lióf-
ums.t ekki handa óundirbúnir þegar skip-
unin kom um innrásina i Pólland?
— Það urðu mörgum vonbrigði að þið
gerðuð það ekki, lierra hersliöfðingi. Við
höfum vonað að lierinn mundi taka forust-
una ])egar hættublikarí var sem mest, þvi
að þá hefðu hershöfðingjarríir haft eitl-
hvað áþreifanlegt að halda sér að — þeir
liefðu liafist Iianda til þess að varna þvi
að landið lenti í styrjöld. En í sumu tilliti
Iiefir aðslaðan orðið betri við að bíða.
Jafnvel þeir sem þá höfðu ekki neitt á
móti pólska ævintýrinu og héldu að stór-
veldin mundu ekki skerast í leikinn, skilja
nú að Hitler hefir brennt skip sín og hefir
att okkur lit i styrjöld, sem getur eyðilagt
Þýskaland.
Gregory samsinnti þessu og hugsaði sam-
timis um hvað liann ætti að segja næsl.
Hanrí átli úr vöndu að ráða. Ilann varð að
reyna að fá prestinn til að nefna sér nöfn
eins eða fleiri hermálaleiðtoga -— þeirra
manna, sem Gregory þóttist sjálfur vera
erindreki fyrir. Eina vonin til að þetta
gæti tekist var sú að halda áfrarrí að tala
um málið á víð og dreif í þeirri von að
einhver nöfn mundu gloprast upp úr prest-
inum. Gregory hélt áfram:
— Allt þetta sem þér segið kemur lieim
við það, sem ég hefi heyrt úr annarri átt.
Eg held ekki að ástæða sé til að kvíða því
að fóíkið styðji okknr ekki ef við gerum
byltinguna. IJitler á svo marga óvini, kom-
múnista, jafnaðarmenn, Tékka. Það var fá-
sinna að ráðast á Tékkóslóvaldu. Undir
eins og við hefjumst handa munu Tékkar
myrða livern einasta nasista í landinu.
Eins og sakir standa verðum við að hafa
sextíu þúsund manpa her þar til að verj-
ast uppreisn.
—- Austurrikismenn elska ekki nasista-
húsbændurna heldur.
— Alveg rétt. Og svo eru Gyðingar, Þrátt
fvrir allan burtl'lutninginn eru enn um