Fálkinn - 04.11.1949, Síða 2

2
FÁLKINN
• r
er oð veröö jullgert
A tveimur stöðum er nú unnið í
Reykjavík að mannvirkjum, sem
menn vœnta sér mikils af í framtíð-
inni. Á öðrum staðnum er unnið
undir beru lol'ti og geta vegfarend-
ur fyigst með afköstum stórtækra
vinnuvéla og fjölmennra vinnu-
flokka, sem eru að setja nýjan svip
á miðbik borgarinnar, Lækjargöt-
una og Ingólfsbrekku, á hinum
staðnum er unnið innan veggja, svo
að ekki er jafn auðvelt að fylgjast
með hinum stórstigu framkvæmdum.
Sú stund nálgast nú óðum, að
Þjóðleikhúsið verði fullgert, en þeg-
ar það tekur til starfa og dyrnar
opnast út að Hverfisgötunni til að
hleypa inn fyrstu sýningargestunum,
er það sannast mála, að þá hefst
nýr þáttur í skemmtana- og félags-
lifi bæjarins og vonandi, með tíð
og tíma, djúptæk útlitsbreyting á
menningarmálum þjóðarinnar. Ind-
riði Einarsson, forvígismaður bygg-
ingarinnar frá fyrstu tið, sagði:
„Leikhúsið er mænirinn á menning-
unni hér“, vonandi tekst starfsmönn
um og leikurum hins nýja leikhúss
að láta þau orð rætast.
í Þjóðleikhúsinu við Hverfisgötu
er nú unnið af kappi við hið mikil-
fenglega leiksvið og verið að leggja
síðustu hönd á hin glæsilegu salar-
kynni, sem ætluð eru áhorfendum
og gestum i veitingasölunum. Flest
lierbergi hússíns, sem ætluð eru leik-
endum eða öðru starfsfólki eru til-
búin til notkunar, eða svo langt
komið frágangi þeirra, að ekki mun
á því standa til notkunar eftir ára-
mótin.Æfingar munu þegar byrja um
þessi mánaðamót, en ákveðið hefir
verið að sýna þrjú leikrit i röð,
sitt kveldið hvert, þegar opnað verð-
ur, og er fyrsta leikritið „Nýárs-
nóttin“ eftir Indriða Einarsson, ann-
að „Fjalla-Eyvindur“ eftir Jóhann
Sigurjónsson, en ekki fullákveðið
um þriðja leikritið.
Af því tilefni, að þjóðleikhúsið tek-
ur nú senn til starfa, birtir Fálkinn
að þessu sinni mynd af forstjóra
þess, leiksviðsstjóra, leikstjórúm og
leikurum þeim, er nú hafa verið
ráðnir sem fastir leikarar. Síðar
mun ef til vill tækifæri til að birta
myndir af öðrum starfsmönnum,
sem ráðnir hafa verið eða verða
ráðnir til starfa í hinu nýja leikhúsi.
GuÖlaugur Rósinkranz, Þjóðleik-
hússtjóri, — f. 11. febr. 1903 i Tröð
í Önundarfirði. Hann lauk prófi frá
Kennaraskólanum 1925 og sigldi
sama ár til framhaldsnáms i Sví-
þjóð, þar sem hann lauk prófi við
Socialpolitiska Institutet í Stokk-
hólmi 1928, en framhaldsnám í hag-
fræði stundaði hann við Stokkhólms-
háskóla til vorsins 1930 og árið 1937
var hann við nám i verslunarskóla
breskra samvinnumanna í London. —
Guðlaugur ltósinkranz var yfirkenn-
ari við Samvinnuskólann i Reykja-
vík frá 1931, þar til hann var skip-
aður Þjóðleikhússtjóri með bréfi
Menntamálaráðuneytisins 3. mars s.I.
Ritari og framkvæmdastjóri Nor-
og margvísleg störf í fjölmörgum leik
húsum vestan liafs m. a. sem leik-
ari. Fyrsta hlutverkið var Ókunni
maðurinn í samnefndu leikriti eftir
Jerome K. Jerome hjá Sandahl Play-
ers i Seattle. Hann fékk inngöngu á
The Cornish School i Séattle, Was.,
1930 og laulc þaðan fullnaðarprófi
1933 með ágætum vitnisburði. Jafn-
framt leiknáminu lagði Yngvi stund
á nýjustu ljósatækni, að teikna bún-
ingas, smíða leiktjöld og annað sem
að gagni mætti koma við leikstarf-
ið. Vann nú Yngvi með ýmsum leik-
flokkum svo sem: The Cornish Play-
ers, Seattle Reportory Playhouse,
The Rcportory Players Association
i New York, Tlie Theatre Union á
Broadway ýmist sem leikari eða
tæknislegur starfsmaður, síðustu ár-
in var hann hjá Paper Mill Play-
house og The Jilinsky Players Group
og fékk mikið lof í fyrra fyrir leik
og leikstjórn i sjónleik eftir sögu
Dickens, „Cricket on the Hearth",
hjá síðast nefndu félagi.
Arndís Björnsdóttir, leikkona, —
f. 17. mars 1895 í Rvík. — Lék i
fyrsta skipti hjá kvenfélaginu
Hringnum 3. mars 1914 smáhlutverk
ræna félagsins hefir hann verið frá
1931 og ritstjóri Nordens Kalenders
1933—’39. Hann stjórnaði íslensku
vikunni í Stokkhólmi 1932 og sænsku
vikunni i Reykjavík 1936 og sá um
framkvæmd leiksýninga þeirra, sem
Norræna félagið efndi til með Gerd
Grieg, Poul Reumert og Önnu Borg
sem gesti. — Hann hefir látið bygg-
ingamál samvinnufélaga mjög til
sín taka og átt sæti í ýmsum stjórn-
skipuðum nefndum m. a. i nefnd
þeirri er samdi frumvarp til laga um
Þjóðlcikhús. Hann var framkvæmd-
arstjóri Lýðveldishátiðarinnar 1944
og Snorrahátiðarinnar 1947.
Yngvi Þorkelsson, leiksviðsstjóri,
f. 23. apríl 1903 i Vestmannaeyjum.
Hann komst fyrst í kynni við leik-
listina, er hann 1919 lék Thorkel
Petersen i samnefndu leikriti eftir
Sigurbjörn Sveinsson kennara.
Nokkru síðar var hann einn af stofn-
endum Nýja leikfélagsins i Eyjum,
en 1924 fór hann til Ameriku og þar
hefir hann dvalið síðan við nám
i gamanleiknum „Mötueytið lijá frú
Örbæk“, en fyrsta hlutverk hennar
hjá Leikfélagi Reykjavíkur var Maria
herbergisstúlka i sjónleiknum „Frú
X“, sem frú Stefania Guðmundsdótt-
ir sýndi hér 11. mai 1922 eftir
Ameríku-för sína. Arndís er ein
allra fjölliæfasta leikkona Leikfélags
Reykjavikur og hefir með hlutverki
sínu í „Hringnum", Lady Kitty,
leikið 71 lilutverk hjá félaginu,
meðal þeirra kerlinguna lians Jóns
i „Gullna hliðinu“ yfir 100 sinnum
hér í bæ en að auki á vegum Leik-
félags Reykjavikur í Helsingfors og
sem gestur Leikfélags Akureyrar á
Akureyri. Önnur eftirtektarverð ís-
lensk hlutverk hennar voru: Ásta i
„Tengdamömmu“, Rannveig í „Jósa-
fat“, Sólveig og Una í „Dansinn í
Hruna“ og frú Baldvinson í „Upp-
stigning“. Af lilutverkum hennar í
útlendum sjóleikum má nefna: Dótt-
iri'n i „Sex verur leita höfundar“
(Pirandello), Hedvig í „Villiöndin"
(Ibsen), Anna og frú Midget í „Á
útleið“ (Stutlon Vane), Toinette í
„ímyndunarveikin“ (Moliére), Inga
i „Orðið“ (Kaj Munk), Essie Miller
í „Eg man þá tíð“ (O’Neill) og
Madama Arcati i „Ærsladraugur-
inn“ (Noel Goward).