Fálkinn - 24.04.1953, Page 8

8
F Á L KIN N-
>
SAGAN segir frá snillingi,
Brairubinsky, einum mesta
píanóleikara samtíðarinnar.
Hárið var mikið og eins og ský
yfir 'h'öfðinu. Augun djúp og hríf-
andi. Undratækin hans tvö, hend-
urnar, langar eins og vængir á
fugli, ótrúlega fimar og mjall-
hvítar. Eins og gefur að skilja,
stórbrotinn snillingur, ekki mögu-
legt að koma nærri honum.
1 hálfan mánuð hafði allt verið
útselt að hljómleikunum hans í
borginni og fólk hafði rifist um
aðgöngumiðana. Þar komu ekki
til greina miðar, „sem ekki höfðu
verið sóttir“. Blöðin skrifuðu eft-
irtektarverðar smágreinar: „Hinn
'heimsfrægi píanóleikari, Brairub-
insky heldur einu hljómleika sina
í Sönghöllinni á miðvikudaginn
kemur .... Brairubinsky er tal-
inn vera meðal mestu snillinga
nútímans .... Hljómleikarnir
verða einstæður viðburður . . . . “
Hljómleikadagurinn rann upp
— og nú reyndi á taugarnar í
þeim, sem önnuðust undirbúning-
inn: — Brairubinsky kom ekki
með flugvélinni sem hann var
væntanlegur með! Maðurinn
frægi hafði gabbað alla þá sem
höfðu skipað sér í röð á flugvell-
inum í þeim tilgangi að fá hann
til að skrifa nafnið sitt — hann
kom ekki!
Þetta var árdegis. Blaðamenn-
irnir biðu árangurslaust, Brairub-
insky lét ekki sjá sig. Fram-
kvæmdastjórinn barði sér á
brjóstið. Ný flugvél kom, og þrjár
aðrar — en enginn tónsnillingur.
Gistihúsið Ihafði ekki fengið nein
skeyti frá honum, enginn vissi
neitt, og 2000 aðgöngumiðar voru
seldir fyrir geypiverð.
Sólin gekk til viðar, klukkan
nálgaðist átta og áheyrendur
komu að sönghöllinni úr öllum
áttum. Enginn hafði tilkynnt að
aðalpersónuna vantaði. Gatan var
stífluð, mannfjöldinn mjakaðist
áfram — þokaðist hægt inn um
sönghallardyrnar og dreifðist um
tómar bekkjaraðirnar. Eitthvað
hafði kvisast og það var einhvers
konar ó'kyrrð í hópnum. Kom
Brairubinsky eða kom hann ekki?
Hvíslingarnar gengu eftir endi-
ilöngum sætaröðunum en enginn
vissi neitt. Mannfjöldinn titraði
af eftirvæntingu og óvissu. Hann
varð að koma! Fólk var að stel-
ast til að líta á klukkuna sína, sem
var orðin yfir átta. Suðandi klið-
ur fór um allan salinn, það skrjáf-
aði í söngskránum og ótal kíkj-
um var miðað á tóman söngpall-
inn, sem var i dimmu. Þar var
aðeins hægt að grilla í stóran
flygil.
Sekúndurnar og mínúturnar
seigluðust áfram, hvíslingarnar
hættu smátt og smátt, loks varð
grafhljótt. Klukkan var orðin
Niels Birger Wamberg:
AppASSÍOHAtA
sautján mínútur yfir átta. Dyra-
verðirnir lokuðu dyrunum, síð-
ustu áheyrendurnir læddust í sæti
sín. Það skall í stólsetu, hljóm-
leikaskrá datt á gólfið.
Nú var dregið úr ljósunum.
Tvisvar sinnum 2000 augu störðu
með eftirvæntingu á pallinn. Svo
að hann var þá kominn. Áheyr-
endur héldu niðri í sér andanum.
Slökkt var á síðustu smálömpun-
um og allt í einu lagði ofbirtu frá
þremur kastljósum á autt sviðið.
Mínúta leið.
Og svo 'kom Brairubinsky. Ekki
um innganginn á sviðið, sem allir
höfðu einblínt á, heldur inn um
einar dyrnar aftast í salnum. Og
hann var ekki einn. Lítill drengur
átti fúllt í fangi með að fylgja
honum er hann skálmaði inn
ganginn í miðjum salnum. Það
liðu nokkrar sekúndur þangað til
fólk hafði gert sér ljóst að þetta
væri Brairubinsky. Og nú varð
svo hljótt að -heyra hefði mátt
saumnál detta. Og síðan kom
dynjandi lófaklapp. Brairubinsky
var nú kominn fram á móts við
fremstu sætaröðina, og þar setti
hann drenginn. Hann hvíslaði ein-
hverju að snáðanum og hvarf
gegnum dyrnar til vinstri við
sviðið. Klappið þagnaði. Hvað
ætlaðist maðurinn fyrir?
"TVYRNAR höfðu varla lokast
eftir honum fyrr en önnur
tíðindi gerðust. Framkvæmda-
stjórinn kom fram á sviðið. Hon-
um leið auðsjáanlega ekki vel,
hann neri hendurnar með ang-
istarsvip og byrjaði með kökk í
hálsinum: — Dömur og herrar
.... ehhe .... hm .... Mér þyk-
ir leitt að verða að tilkynna að
hinn frægi snillingur Brairubinsky
er því miður ekki kominn enn-
þá ....
En lengra -komst hann ekki.
Brairubinsky kom inn — og í
þetta skipti um réttar dyr, gekk
hratt yfir sviðið og settist við
flygilinn án þess að líta til hægri
eða vinstri, svo sem hann var van-
ur. Framkvæmdastjórinn vék til
hliðar dauðhræddur og stóð og
starði á snillinginn mikla, sem
þegar sat álútur yfir nótnaborðið.
Lófaklappið dundi við um allan
salinn og ætlaði aldrei að hætta,
og Brairubinsky stóð upp og
hneigði sig. Hann lyfti höndunum
og ætlaði að fara að byrja þegar
hann uppgötvaði framkvæmda-
stjórann. Brairubinsky rák upp
óp, lyfti frægustu hönd heimsins
og benti á dyrnar, og veslings
maðurinn laumaðist lágkúrulegur
út a-f sviðinu.
Fólkið var forviða.
Nú lyfti Brairubinsky aftur
höndunum og byrjaði. Hvíta hár-
ið ljómaði eins og geislahaugur,
augun skutu neistum, það ljóm-
aði af höndunum, ljómaði af Bach
— hinn voldugi logi listarinnar
blossaði upp af hljóðfærinu —
Brairubinsky var að spila!
í tvo tíma 'hélt hann áfram,
þessi konungur tónlistarinnar, tvo
tíma léku fingurnir nótnaröðina.
Svo sleit -hann sig frá hljóðfærinu,
hneigði sig og strauk silfurhvítt
hárið aftur. Feiknastórir blóm-
vendir voru bornir upp á sviðið,
fólk æpti og stappaði. Brairubin-
sky þreif einn af stærstu 'blóm-
vöndunum, æddi út af sviðinu en
kom aftur eftir dálitla stund og
var nú kominn í frak-kann. Allt
í einu nam hann staðar, brosti
tvírætt og læddist aftur að hljóð-
færinu. I salnum var orðið hljótt
eins og í kirkju. Brairubinsky
lagði frá sér blómvöndinn og beið
um stund. Svo byrjaði hann á
Appassionata.
Nú var það ekki lengur Brai-
rubinsky sjálfur sem sat við flyg-
ilinn — það var Beethoven i göml-
um brúnum frakka.
Ýmsum þeim sem vit höfðu á
fannst síðasti kaflinn hljóma öðru
vísi en þá minnti að hann væri,
en þeir hættu fljótt að -brjóta heil-
ann um það en hlustuðu 'bara á
leikinn. Það var dásamlegt. Síð-
asti tónninn fyilti salinn og hvarf,
síðasti veikur ómur frá streng —
og svo var undrið liðið hjá.
Brairubinsky stóð upp, tók
blómvöndinn, hneigði sig fyrir
hrifnum áheyrendahópnum og
fór niður til litla drengsins á
fremsta békk. En svo leiddi hann
drenginn og ruddi sér braut fram
gegnum salinn, fram hjá fata-
geymslukonunum sem göptu af
undrun — og hvarf. Fyrir utan
. húsið hafði mikill mannfjöldi
safnast saman og beið eftir snill-
ingnum, en enginn tók eftir gamla
manninum með litla drenginn við
hönd sér, sem kom út um áheýr-
endadyrnar.
Inni í sálnum var allt á tjá og
tundri. Áður en loftsveiflurnar
hurfu eftir tónlistina og allt lófa-
klappið hafði fólk staðið upp. Það
hrópaði og baðaði öllum öngum.
Það hafði verið prettað um síð-
asta þáttinn.
Framkvæmdastjórinn kom fram
á sviðið.
Hrópum og spurningum rigndi
yfir hann svo að hann sá sitt ó-
vænna og hörfaði út aftur. Þar
var konan hans fyrir, ásamt
blaðamönnum, ljósmyndurum og
gagnrýnendum. Blaðamennirnir
vissu ekki sitt rjúkandi ráð, einn
ljósmyndarinn góndi á vélina
sína '— eða leifarnar af henni.
Brairubinsky hafði hrint blaða-
mönnunum frá þegar hann kom
út að sækja frakkann sinn, og
/