Fálkinn - 15.11.1957, Qupperneq 3

FÁLKINN
3
Skéverslnn Ldrus G. Lúðvígsson
80 ára
Verslunarhús-
ið við Banka-
stræti.
í dag er skóverslun Lárus G. Lúð-
vígsson 80 ára og niun vera elsta
verslun á landinu. Verslunin var
slofnuð þ. 15. nóvember árið 1877 og
má lesa i Þjóðólfi þann dag svohljóð-
andi auglýsingu:
„Hérmeð gef ég hinu heiðraða
bæjarfólki til vitundar, svo og
öllum öðrum út í frá, að ég hefi
sest að sem skósmiður í húsi
verslunarmanns Pjeturs Biering
hér i bænum. Ég hefi nægilegt
efni til handiðnaðarinnar og mun
eins gera við skófatnað sem
sauma að nýju, hvorttveggja fyrir
eins sanngjarnt verð og svo fljótt,
sem mér er unnt.
Lárus G. Lúðvigsson."
Úr Bieringshúsi flutti Lárus siðan
í húsið Skólavörðustíg 5, sem hér áð-
ur fyrr var ávallt kallað „Ekkjukass-
inn“ og þar seldi hann fyrstu skóna
sem hann flutti inn frá útlöndum og
voru það til að byrja með eingöngu
smábarnaskór, þar sem erfiðleikum
var ætið bundið að framleiða skó-
fatnað á minnstu borgarana. Þessi
fyrsta tilraun Lárusar m'eð sölu á út-
lendum skófatnaði hlýtur að hafa
gefist vel, þvi að upp frá þessu jókst
innflutningur á erlendum skófatnaði
yí'irleitt og árið 1892 byggði hann
steinhúsið Ingólfsstræti 3 og flutti
þangað sama ár og var verslunin til
liúsa i lágri viðbyggingu sunnan við
sieinlnislð. Þarna var svo verslunin
fram til ársins 1907, að hún flutti i
nýtt og miklu stærra hús, sem Lárus
heit. byggði á horninu á Bankastræti
og Þingholtsstræti (þar sem versl.
Álafoss er nú), en skósmíðavinnustof-
an var í viðbyggingu, sem Lárus keypti
og sem stendur sunnan til við Þing-
holtsstræti 2. — Þarna var svo versl-
unin rekin allt fram til ársins 1929,
að hún flutti yfir götuna i hið ný-
bvggða hús sitt no. 5 við Bankastræti,
þar sem hún hefir verið fram á þenn-
an dag.
Bygging þessi er þriggja hæða og
cr notuð eingöngu fyrir skóverslun-
ina og vörubirgðir hennar og þótti
hún á sínum tima stórhýsi og má svo
telja enn. Húsrými er þar fyrir ca.
80.000 pör af skófatnaði þegar allar
geymslur eru fullar.
Lárus G. Lúðvígsson lést árið 1913
og var versluninni eftir það stjórnað
af þrem sonum hans, þeim Lúðvíg,
Óskari og Jóni ásamt móður þeirra,
frú Málfríði Jónsdóttur, þangað til
hún lést árið 1922. — Eftir það keyptu
þeir bræðurnir eignarhhrta systkina
sinna í fyrirtækinu og ráku það fyrir
eigin reikning til dauðadags, en þeir
létust með fárra ára millibili allir á
besta aldri. Eftir lát þeirra bræðra
hefir verslunin verið rekin af núver-
andi eigendum, sem eru ekkjur Lúð-
vigs og Óskars og Lárusi Jónssyni
(Jóns Lárussonar).
Árið 1927 á 50 ára afmæli verslunar-
innar stofnuðu fyrrnefndir þrír bræð-
ur sjóð til minningar um foreldra
sina, sem hlaut heitið:
„Minningarsjóður Lárusar G.
Lúðvígssonar skósmiðs og konu
hans Málfríðar Jónsdóttur“. —
Stofnfjárhæð sjóðsins var kr.
20.000.00 (tuttugu þúsund kr.) og
var tilgangur hans að „greiða
kostnað eins sjúkrarúms í Lands-
spítalanum árið um kring fyrir
fátækt fólk, sem ekki er fært um
að greiða sjúkravistina af eigin
fé“...... „Starfsemi sjóðsins
hefst þegar ríkisstjórnin telur að
'hann sé nógu stór til þess að
fullnægja tilgangi sínum“.
Eins og flestir kaupsýslumenn hér
á landi eflaust muna, þá byrjuðu við-
skiptaörðugleikar þjóðarinnar fyrir al-
.vöru kringum árið 1932, og voru þá
sett lög um innflutningshöft á öllunt
vörum og þrengdist þá hagur margra
verslunarfyrirtækja og var fyrirsjáan-
legt að skortur yrði á ýmsum nauð-
synjum og þar á meðal skófatnaði, ef
ekki um rýmkaðist i náinni framtíð.
Þess vegna var það að eigendur skó-
versl. L.G.L. réðust í það að stofna
skóverksmiðju, Skógerðin h.f. og lióf
hún framleiðslu sina árið 1935 og
seldi meginið að framleiðslu sinni til
verslunarinnar, enda var takmarkað
magn, sem þessi verksmiðja gat af-
kastað. Iðnfyrirtæki nutu á þessum
tímum sem og ætíð síðan meiri fríð-
inda um innflufning á hráefni til
starfsemi sinnar og varð því sá skó-
fatnaður, sem Skógerðin framleiddi,
drjúg lyftistöng á sínum tima fyrir af-
komu L.G.L., þrátt fyrir margvislega
örðugleika, sem iðnaðurinn liefir á síð-
ari árum átt við að stríða, þá hefir
Skógerðin h.f. samt verið starfrækt
fram að þessu, en hún er nú í leigu
hjá öðrum aðilum og kaupir verslun-
in nú sem fyrr alla liennar fram-
leiðslu. Annars hefir skóversl. L.G.L.
byggst aðallega upp á innflutningi
Framhald á bls. 14.
Lárus G. Lúðvígsson.
Lúðvíg Lárusson.
Óskar Lárusson.
Jón Lárusson.