Fálkinn - 16.05.1958, Side 14

14
FÁLKINN
Sloan Wilson er ungur rithöfundur, 30
ára aðaldri. Hann var hermaður í síðasta
stríði, en er nú kennari í enskri tungu og
bókmenntum við háskólann i Buffalo. Grá-
klæddi maðurinn kom fyrst út 1956 og liefir
lengi verið metsölubók um öll Bandaríkin.
Páll Skúlason ristjóri þýðir bókina á
islensku.
Maí-bók
Almenna bókafélagsins
eftir ameríska rithöfundinn SLOAN WILSON
Gráklæddi maðurinn fjallar um ungan
heimilisföður, Tom Rath, sem býr ásamt
Betsy, ungri og fallegri konu sinni, og
þremur börnum í lélegu húsi í Westport.
Tom er vel gefinn maður með miðlungs
tekjur, en húsið er orðið of lítið, og þessi
ungu hjón dreymir, eins og titt er, um hærri
laun, betri íbúð og háskólanám barnanna.
Stríð Toms fyrir bættum kjörum verður
allsögulegt og áhyggjur þungar. — Margar
minnisstæðar persónur koma við sögu, m. a.
hinn ógleymanlegi milljónamæringur Hop-
(
Gráklœddi <
maðurinn
kins, sem hugsar ekki um neitt nema vinnu
sína, dag og nótt, 365 sólarhringa á ári.
Bókin er bæði gamansöm og spennandi,
og allir, sem lesa hana, hafa áreiðanlega
mikla ánægju af. Þarna er lýst ungum hjón-
um eftir stríðið og lífsbaráttu þeirra betur
en i nokkurri annarri bók, sem við höfum
kynnst.
Fæst i öllum bókabúðum.
Er til afgreiðslu hjá umboðsmönnum
og á afgreiðslunni Tjarnargötu 16.

NÓTT YFIR NAPOLI. Frh. af bls. 3.
Jón Sigurbjörnssyni, sem hefir sett
„Nótt yfir Napoli" á svið. Samleik-
urinn er prýðilegur og leikhraði ágæt-
ur, svo að Jón hefir mikinn heiður
af sinu verki. Jovinehjónin (Brynjólf-
ur og Helga) fara með lang veiga-
mestu hlutverkin og skila þeim með
ágætum vel. Það er þrauthugsaður
leikur hjá báðum og skapbrigði Ami-
liu koma snilldarlega fram i meðferð
Helgu Valtýsdóttur. Um önnur hlut-
verk er minna að segja. Þó vcrður að
geta þess sérstaklega hve Sigríði
Hagalin tekst vel upp, þar sem mest
liggur við. Og Steindór Hjörleifsson
leikur vandasamt hlutverk af ágætri
kunnáttu og vandvirkni.
Þetta umhugsunarverða leikrit á
vafalaust eftir að verða mörgum
Iðnó-gestum til mikillar ánægju. *
—O—
LUX heldur góðum fatnaði
sem nýjum
Notið ávallt LUX SPÆNI
þegar þér þvoið viðkvæman vefnað.
X-LX 693-814
FRAMHALD AF BLS. 5.
aði happi yfir að losna við þau. Þvi
að nú voru honum allir vegir færir,
hann var einn um hituna og réð öllu
Rómaríki.
EKKJAN LIVIA.
Nú hélt Octavianus til Rómaborgar
sem sigurvegari. Ekki lét hann krýna
sig til konungs, en kallaði sig enn
Cæsar. Og það nafn fékk smámsaman
lýsinguna keisari, og helst það síðan.
Nafn hinna mörgu keisara, sem síðar
hafa lifað er i raun réttri nafn Cæs-
ars.
Octavianus hafði á yngri árum ver-
ið harður í horn að taka og fylginn
sér og ekki miskunnargjarn. Hafði
hann látið drepa þúsundir manna,
sem hann taldi sér stafa hættu eða
mein að. En eftir að hann var orð-
inn einvaldur breyttist liann mjög.
Hann gerðist mildur, sáttfús og þolin-
móður og náði fljótt vinsældum þjóð-
arinnar. Svo giftist hann hygginni
ekkju, sem Livia hét. Og Octavianus
breytti um nafn er hann var orðinn
keisari, og tók sér nafnið Águstus.
Ágústmánuður er skírður eftir horium,
á sama hátt og júlí ber nafn Júliasar
Cæsars.
í herferðum Cæsars höfðu Róm-
verjar lagt undir sig allt Frakkland
og komist austur yfir ána Rín, inn
í Þýskaland. Ágústusi lék hugur á
að auka ríki sitt og leggja undir sig
Þýskaland og sendi því her manns
norður fyrir Alpafjöll til að halda
Germönum i skefjum og hafa eftirlit
með verslunarleiðum Rómverja norð-
ur í álfuna. Þær leiðir lágu um Þýska-
land alla leið norður að Eystrasalti
og til Norðurlanda. Og ófriðsamt var
viða á landamærum hins rómverska
skattlands Gallíu, eða Frakklands. Nú
var rómverskur her, öflugur, gerður
út til að stilla til friðar. Átti hann
orrustu, undir stjórn Varus hers-
höfðingja, við Germani i Tevtoborg-
arskógi og beið hinn lierfilegasta ó-
sigur. Germanir sendu Ágústi höfuð
Varusar til Rómaborgar, til að ögra
honum. Þetta fékk mjög á Ágústus,
og óp hans: „Fáðu mér aftur herskar-
ana mina, Varus,“ er orðið frægt i
mannkynssögunni.
En að þessu frátöldu varð rikis-
stjórn Ágústusar farsæl. Friður var
góður í ríkinu og landið rétti við og
blómgaðist eftir undanfarandi lang-
vinnar styrjaldir. Betra skipulag
komst á æðstu stjórn rikisins og
verslunin blómgaðist. Rómverjar
græddu fé og bar borgin þess merki,
þvi að ýmsar frægustu byggingar
hennar voru reistar um þessar mund-
ir —- marmarahallir, musteri, leikhús
og baðstaðir, en listamenn áttu góða
daga og skáld og sagnfræðingar slcrif-
uðu rit sem enn halda uppi orðstir
hinnar latnesku menningar.
Livia drottning átti son af fyrra
liiónabandi, sem Tiberius hét. Hún
linnti ekki látum fyrr en Ágústus
hafði gert hann arfgengan, og heppn-
in var með Liviu, l)vi að um sama
leyti lagðist Ágústus á banasæng.
Sögur ganga um það, að hann hafi
verið í afturbata eftir veikindin, en
])á liafi Livia gefið honum eitraða
fíkju og það riðið honum að fullu.
Á hann að liafa sagt á banasænginni:
„Hefi ég ekki leikið hlutverk mitt
vel?“ — „Jú,“ svöruðu þeir. „Klappið
þið þá, því að nú er leikurinn úti,“
sagði Ágústus. *
—O—