Fálkinn - 16.08.1961, Blaðsíða 22

I LAUFSKALANUM
GAMLI GREIFINN, d’Herlevor, stóð
upp frá borðinu Núna í ellinni borð-
aði hann lítið. Ofurlítill grænmetisrétt-
ur eða þeyttur rjómi með einhverjum
ávexti, var nóg næring handa hinum
hrörnaða líkama, enda var hann orðinn
áttatíu og níu ára gamall. Hið eina, sem
hann gleymdi aldrei, var ofurlítið glas
af gömlu víni, sem fremur öllu öðru
gat haldið lífsþrótti hans við, — þessu
lífi. sem gat endanlega slokknað hve-
nær sem var.
Þjóninn dró stólana frá fyrir hann,
hneigði sig og bauð. honum arminn.
Hann var orðinn sjötíu og fimm ára og
hafði þjónað greifanum frá því að
hann var kornungur. Hann hafði þjón-
að honum af trúmennsku og undirgefni
í öll þessi ár, jafnframt því að sýna
hina mestu sjálfsafneitun í öllu dag-
fari sínu. Þessi hái granni og teinrétti
herbergisþjónn, sem enn var hinn rösk-
legasti maður ásýndum, var e.iginlega
hið eina, sem gamli maðurinn átti eftir
frá fyrri tíð, — eina veran, sem öld-
ungurinn. er beið dauða síns, umgekkst.
Hann hafði þekkt hann alla ævi hans.
Hann hafði þekkt foreldra hans og vini.
Hann hafði verið þjónn greifans meðan
konan hans lifði. Og greifinn hafði
fundið, að þjónninn tók þátt í raunum
hans. á þann hlédræga og hógværa
máta, sem stöðu hans hæfði. Þess vegna
hafði honum verið annt um þjón sinn
öll þessi ár og vildi ekki fyrir nokkurn
mun missa hann.
Nú þegar ókunnu fólki fór stöðugt
íjölgandi í kringum hann, var gamli
þiónninn orðinn honum enn nauðsyn-
legri. Hann taldi hann fremur stall-
bróður sinn og andlega stoð en undir-
gefin þjón.
— Þú ættir að gifta þig, Constant,
sagði Guy d‘Herlevor stundum við
hann. — Ég fer bráðum að deyjai Og
hvað ætlarðu þá að gera við alla pen-
ingana, sem ég arfleiði þig að? Þú ert
farinn að reskjast og átt enga fjöl-
skyldu og engan erfingja. Þú hefur
fórnað þér fyi'ir mig, og sá þakklætis-
vottur, sem ég ætla að auðsýna þér,
kemur þér ekki að haldi nema stuttan
tíma. Geturðu ekki fundið þér he.iðar-
lega ekkju, sem á efnileg börn og gifzt
henni og tryggt framtíð barnanna? Um
leið eignaðist þú gott heimili og um-
hyggju í ellinni.
En Constant Ferval fór alltaf undan
flæmingi. Hann varð feiminn eins og
fermingardrengur, þegar greifinn
minntist á þetta. Hann fór alltaf út i
aðra sálma.
Þegar d’Herlevor greifi stóð upp frá
22 FALKINN
borðinu að þessu sinni, settist hann
ekki í hægindastólinn sinn eins og venja
hans var.
— Fylgdu mér út í laufskálann, sagði
hann við þjón sinn.
Þetta var yndislegt júníkvöld. Tungl-
ið var að koma upp bak við aldargöm-
ul trén í garðinum.
Þeir gengu báðir hægt milli trjárað-
anna mcð þétt laufþakið yfir höfðinu.
Ennþá voru þeir allhnarreistir svona
til að sjá, gömlu mennirnir, þar sem
þeir gengu þarna um garðinn. Enda
þótt gre.ifinn væri orðinn máttlítill fyr-
ir aldurs sakir, þá dró hann þó ekki
á eftir sér fæturna, rétt eins og hann
væri kominn alveg í kör.
Þessi laufskáli sem hann kallaði svo,
hafði í fyrstu verið bóndabær og stóð í
rjóðri í skóginum. Þaðan var útsýni
yfir fagurt héraðið með skrúðgrænum
ásum og dölum, brosandi bændabýlum
og í fjarlægð voru gamlar kirkjur með
háum turnum. Greifafrúin hafði fyrr-
um haft mikið dálæti á þessum lauf-
skála og dvalið þar þegar hún gat.
Og hingað var d’Herlevor vanur að
fara, þegar hann viidi sökkva sér djúpt
niður í endurminningarnar um hana.
Það var ekki langur gangur, en eftir
því sem árin færðust yfir hann, þreytt-
ist hann þó meir og meir á þessari
stuttu leið. Hann var veikur fyrir
hjartanu og þoldi illa að leggja á sig
áreynslu.
Þegar þeir komu á áfangastaðinn,
settist greifinn á bekk og gaf þjónin-
um merki.
— Seztu hérna hjá mér, Constant,
sagði hann.
D’Herlevor greifi sat um stund og
horfði þögull yfir sveitina, sem var með
hátíðasvip í rökkrinu. En hvað þjóninn
snerti, þá hafði hann augun á ákveðn-
um stað í fjarlægð, lítinn bæ þar sem
hann hafði fæðzt og þar sem nú átti
heima fólk, sem hann vissi engin deili á.
Þegar greifinn hafði hvílt sig um
stund, fór hann að tala aftur — með
rödd, sem var eins og visið laufblað
og sem var orðinn hreimlaus fyrir löngu.
— Constant ... . á morgun eru fimm-
tíu ár síðan .... fimmtíu ár .... hálf
öld! Þó að ég hefði ekki misst hana
þá, mundi ég sjálfsagt vera orðinn einn
núna. Hún var svo viðkvæm, svo fín-
gerð, svo ólíkleg til að verða gömul.
Á morgun áttu að gera eins og þú gerir
þann dag á hverju ári. Þú átt að fylla
stofuna hennar af blómum, — blómum
utan af enginu .... Henni þótti. alltaf
svo vænt um villiblóm, manstu það
ekki?
Þjónninn svaraði hvíslandi:
— Já, herra greifi.
Svo varð hljótt um stund.
Guy d’Herlever grét ekki. Maður græt-
ur ekki á hans aldri og eftir að hafa
borið sorgina jafnmörg ár. En í hugan-
um leit hann með lotningu aftur í tím-
ann, þegar hann fjörutíu ára gamallhafði
hitt þessa guðdómlegu stúlku í fyrsta
sinn. Hún var þá tæplega fullþroska.
Hann leit aftur og minntist gagnkvæmr-
ar ástar þeirra, þrátt fyrir nær tuttugu
ára aldursmun. Hann leit aftur til trú-
lofunar þeirra, brúðkaupsins og tveggja
ára sælu. Og einnig til hins hræðilega
atburðar ....
Hann gerðist á haustdegi í rökkrinu.
Guy kom seint heim af veiðum og
furðaði sig á, hve hljótt var í húsinu.
Hann spyr eftir konunni sinni og kall-
ar á hana.
Enginn hefur séð greifafrúna síðan
hún hafði farið úr höllinni um klukk-
an þrjú og sagzt ætla að ganga svolitla
stund.
Undarlegt, að hún skuli ekki vera
komin aftur! Og nú er klukkan orðin
sex, — nóvemberþokan, myrkrið, skóg-
urinn, — allt vekur þetta ótta með hon-
um.
Greifinn kallar á allt fólk sitt, sendir
það í allar áttir með ljósker og fer sjálf-
ur að leita í skóginum með þjóninum
sínum, Constant Ferval, sem þá er ung-
ur kraftajötunn, aðeins tuttugu og fimm
ára gamall. Og það er hann, sem finn-
ur hana.
í skógarkjarrinu liggur hún í hnipri,
vot af áfallinu, hattlaus, afmynduð í
andlitinu, — látin, kyrkt!
Hún hafði verið myrt! Blóm hans, ást-
mey hans, sól hans, líf hans!
Enginn fékk að hreyfa við henni.
Hann tók hana sjálfur upp og í sturl-
aðri örvæntingu bar hann hana heim
í höllina og lagði hana í rúmið. Öll
hjálp var árangurslaus .... Hún var
lögð til hinztu hvíldar í grafhýsi d’Herle-
vorsættarinnar. í marga mánuði starfaði
þessi maður yfirkominn af sorg og sturl-
un með óþreytandi ákafa að því að
ljósta upp glæpnum, og lét einskis ó-
freistað til þess að hafa upp á morð-
ingjanum. Já, hann hætti í raun og
veru aldrei að leita, og það var því
líkast sem hefndarþorstinn héldi við í
honum lífinu.
Þetta var í sannleika sagt óskiljan-
legur atburður. Engu hafði verið stolið
af henni myrtu nema ofurlítilli pyngju
með gulli, sem hékk við belti hennar,
og sem ekki hafði meira að geyma en
tæpa hundrað franka. Við skartgripum