Dvöl - 01.03.1902, Blaðsíða 1

Blaðið kostar hér á landi 1 kr.
25 au. erlendis .2 kr. Helm-
ingur borgist fyrir 1. júlí, en
hitt við áramót.
Afgreiðsla blaösins er á
Laugavegi nr. 36.
DVÖL.
a. ar.
IUiYIíJAVlK, MAIIZ 1902.
Uppfræðsla (Education).
Aframhald af rjreininni „Kraftur viljans“.
Lauslega þýtt úr ensku
Iðnaðarmenn (Manufacturers) álíta gáfaða, vel
uppfrædda aílfræðinga (Mechanics) arðsamari, jafn-
vel ]jó þeir fái hærri laun, en hina, sem ekki eru
uppfræddir (uneducated) og vér höfum aldrei liitt
neinn, sem hafði reynzluna fyrir sér með þvíaðhafa
marga menn í vinnu, sem ekki var á sama máli og
það er almennt viðurkennt, að peir vinnuveitendur
séu heppnastir, sem safna að sér vel uppfræddum
■og duglegum erfiðismönnum.
Það útheimtir yfirgripsmikla uppgötvunargáfu
að gera sér mögulegt, jafnvel að nokkru leyti, að
kunna að meta réttilega það undrunarverða yfirgrip,
sem mannlegir hæfileikar geta látið þróast með sér
við ]>að að mennta andann. Taugakerfið verður öfl-
ugra og starfsamara, snertingin verður tilfinningar-
næmari og höndin liðugri. Vér höfum einu sinni
kynnt okkur vefnaðarstofu þar sem vinnustúlkurnar
voru betur innrættar og menntaðri en almennt gerist
og ein var þar á meðal þeirra, sem hafði hlotið á-
gætt uppeldi. Jafnvel ]>ó langir handleggir og sterk-
ir vöðvar séu kallaðir fyrirtaks yfirburðir á góðum
vefara. og ]iú þessi stúlka væri lágvaxin og grönn,
vaf hún þó flestar voðirnar og fékk þar af leiðandi
hæstu mánaðarlaunin. Vér gætum fyllt margar blað-
síður af þess konar dænnnn, sem okkur eru kunn,
en þess gerist engin ]>örf, því að þaö hafa iðnaðar-
menn fyrir löngu fært sönnur á, að skynsamir vinnu-
l>igg,jondur vinni meiri og vandaðri verk en fáí’ræð-
ingarnir. En það eru þó ekki einustu hagsmunirnir
að verkið er meira og betur gert, en það er miklu
sennilegra að sá, sem er menntaður, annist betur
hagsmuni vinnuveitandans með því að vinna verkið
haganlegar, svo engin efni fari til ónýtis. Það erog
sömuleiðis mikið skemmtilegra að hafa í kringum sig
skynsama, iðna og rannsóknarfíkna menn heldur en
fáfræðinga.
Þetta eru nokkurir kostir, sem f'alla í skaut hinna
hyggnustu vinnuveitenda, sem fljóta af því, að þeir
hafa vel uppfrædda menn í þjónustu sinni, en þaö
er ekki mögulegt að sýnaljóslega mismuninn í fljótu
bragði, og sé ómögulegt að lýsa honum fyrir vinnu-
veitandanum, hversu árangurslaust væri ]>á ekki að
lýsa honum fyrir erfiðismanninum sjálfum.
Launahækkunin er það minnsta af þvi mikla
endurgjaldi, sem leiðir af menntun andans (mental
culture) öll tilveran stækkar og upphefst, sjóndeild-
arhringurinn víkkar, áhuginn eykst og nærtilmargra
hluta, athugunargáfan verður margháttaðri, tilfinn-
ingin verður næmari og lífið fullkonmara.
Tveir vel uppfræddir enskir ferðamenn sáu ekk-
ert í Bandaríkjunum, sem þeir dáðust jafnmikið að,
og Lowell, Nashua, Manchester, Lawrence og fleiri
NR. 3.
verksmiðjuborgum í Nýja Englandi, þeir dáðust að
því að verksmiðju stúlkurnar skyldu kunna að leika
á píanó og halda uppi á eiginkostnað þarflegum
tímaritum (Magazin) og að heimkynni þeirra skyldu
vera hrein, ]>ægileg og jafnvel viðhafnarmikil, og að
verkmennirnir skyldu vera prúðir, uppfræddir, vel að
sér í bóklegum vísindum og alveg ókunnugir vín-
nautn og bennar afleiðingum.
Að þessu hafa skynsamir og vel menntir ferða-
menn dáðst í mörg ár og fundizt það vera hið allra
undrunarverðasta, sem fyrir augu þeirra hafi borið
í Ameríku. Daníel Webster segir:
„Þekkingin (knowledge) inniheldur ekki allt, sem
felst í þvi, sem kallað er „góð uppfræðsla“. Það
verður að stjórna tilfinningunum, það verður aðhalda
geðshræriugunum í skefjum, það verður að afla sér
hreinna og gijfugra áforma, ]>að verður að innræta
sér djúpar guðrækilegar tilfinningar, og það verður
að brýna fyrir sér hreint og göfugt siðferði í sér-
hverju ásigkomulagi. Þetta allt saman er fólgið í
góðri uppfræðslu (education)“. [Framh.].
Smalastúlkan á Landamæruniim.
Eftir Amattu E. Barr.
(Framh.).
4. KAPÍTULI.
Vilji Drottins.
„Ekki sem viljum vér!“ Yerður aá hljómur skær,
í trú ef tunga vor talað þau orðin fær.
„Ekki sem viljum vér!“ Vel finnst og húmið þá
eiga við orðin þau, oss birtan hverfa má.
Hvislandi hlýjau róm hugsunin þessi ber
hrekur burt harm og raun, hvild færir titt með sér,
„Ekki sem viljurn vér!“ Yeginn þvi fyrst gekk sá,
er elskaði alla jafnt æfinnar vegferð á.
Glaðir þvi göngum fram, groitt sem á sléttri braut
fullkomnast öllum á ást hans og sefar þraut. —
(L H.) „Ekki sem viljum vér!“
lleleu Huut Juckson.
Ekkert mótlæti er ólæknandi nema í ímyndun-
inni. Mathias bar sorg sína með ]>olgæði og undir-
gefni, því það hjarta, sem setur alla von sína á Guð
almáttugan, þarf býsna mikið til að bila. Eiginmann-
inurn, konunni, föðurnum, móðirinni og elskhuganum
er kippt burtu og hið eiustæða skyldulið, vinir, börn
og ættingjar færa sig þéttara sarnan og hinn auði
sess er skipaður á ný upp á eiml eða annan hátt.
Þetta er gangur lífsins, ]>ótt sorglegur sé. Heim-
ilislífið í Harribec fór aftur að komast í samt lag og
hver einstaklingur átti sinn þátt í ]>ví. Yorið kom
og hjarðbóndinn smalaði fellin, kvíaði ærnar og lömb-
in, pældi og sáði akra sína, sem fyr og þegar sum-
arið kom, sveiflaði hann orfinu frá hægri til vinstri
og sló niður döggvott grasið eins og hann var van-
ur. Þegar haustið koin, fór hann fyrstur til upp-
skerunnar, en tók engan þátt í drykkjuveizhmni,