Iðnneminn - 01.12.1954, Page 3

I_Ð_N_N_E_M_I_N_N__3
Sigurbur Guðgeirsson:
Ibnnemasamband íslands 10 ára
Fræðslu- og upplýsingastarf
Einn meginþátturinn í starfi Iðn-
nemasambandsins hefur verið
f.æðslu- og upplýsingastarfsemin.
Strax í upphafi starfsins var haldið
uppi málfundastarfsemi og þar
fengu meðlimir sam'akanna leið-
beiningar varðandi rundarstjórn og
almenna félagsstarfsemi. Þátttakan
í málfundastarfseminni var alltaf
mikil og höfðu þeir sem hana
stunduðu bæði gagn og gaman af.
A málfundunum voru tekin fyrir
margskonar mál, en þó var helzt
miðað við að taka þar fyrir mál
sem snerti iðnnemasamtökin. T. d.
var iðnnámslöggjöfin tekin til um-
ræðu á hverjum vetri og oftast voru
hafðar um hana tvær umræður, á
þennan hátt urðu þeir sem þátt
tóku í þessari starfsemi færari um
að vinna þau störf, sem þeim var
ætlað að ynna af höndum í hinum
ýmsu iðnnemafélögum, en það var
að sjá um að námssamningar væru
haldnir.
Með aukinni þekkingu iðnnema
á iðnnámslögunum fer starf Iðn-
nemasambandsins að verða miklum
mun umfangsmeira en það var fram-
anaf. Eins og ég gat um í grein
þeirri sem ég ritaði í síðasta blað
Iðnnemans var starfið fyrstu tvö
árin fyrst og fre mst fólgið í því að
byggja upp samtökin og gera þau
sem hæfust til þess að vinna þau
verkefni, sem þeim var og er ætl-
að rækja.
Helztu verkefni þeirrar sam-
bandsstjórnar, sem tók við núna í
haust, voru stofnun nýrra iðn-
nemafélaga, og samkv. því hóf hin
nýja stjórn þegar til við að safna
á skrá alla nýja iðnnema á landinu,
til að fá yfirlit yfir hvar helzt ætti
að taka til hendinni um stofnun fé-
laga. Þegar það hafði verið gert,
var ákveðið að skrifa öllum iðn-
nemum á Akureyri og reyna að
stofna þar nýtt félag eða endur-
vekja Iðnnemafélag Akureyrar, sem
var eitt af starfsmestu félögum inn-
an I.N.S.I. fyrir nokkrum árum.
Stjórn I.N.S.I. sendi 3 fulltrúa
norður til að gangast fyrir stofn-
fundinum og gekk það með ágæt-
um vel eins og skýrt er frá á öðr-
um stað hér í blaðinu, og tcácst að
fá mjög efnilega menn til forystu í
því félagi og væntum við mikils af
starfi þeirra í framtíðinni. Þessi
góða byrjun gaf okkur vonir um að
takast mætti að stofna fleiri félög á
næstunni, en vegna óvenju margra
kærumála út af brotum á samning-
um iðnnema, sem stjóm I.N.S.Í.
barst, hefur þetta starf iegið að
nokkru til hliðar síðasta mánuð og
er rétt að skýra í stuttu máli frá
þeim helztu.
Iðnnemi kom og baðst aðstoðar
til að fá greidd skólagjöld og kaup
yfir skólatíma, sem hann hafði lok-
ið áður en hann hóf iðnnám, en
hann hafði fengið greitt hærra kaup
en lágmarksákvæði heimiluðu
fyrstu tvö árin og vildi meistari
hans, að sú upphæð er hann hafði
fengið meira en lágmarksákvæðin
heimiluðu, gengi á móti þeim skóla-
kostnaði, er nemandi átti kröfu á.
Stjórn I.N.S.Í. skrifaði meistaran-
um bréf og benti á og færði rök
fyrir, að kaup það, sem Iðnfræðslu-
ráð setur, er aðeins lágmarkskaup
og heimilt að borga eins hátt og
hverjum sýnist og ekki hægt að
endurkrefjast þess sem fram yfir er
borgað nema það væri greitt með
fyrirvara. Þessu -bréfi fylgdi reikn-
ingsyfirlit yfir kröfur nemandans
og gefinn ákveðinn frerstur til að
ganga að þeim. Innan þess tíma
fengu fengum við bréf þar sem
gengið var að öllum kröfunum.
Mikið hefur borið á því, að ýmis
fyrirtæki og meistarar tækju nema
án þess að gera við þá samninga á
itlskildum tíma, þ. e. innan mán-
Á þriðja starfsári sambandsins
bárust sambandsstjórn nærri 100
deilumál til meðferðar. Deilumál
þessi sem upp komu milli nema og
meistara í hinum ýmsu iðngreinum
voru nær öll leyst fyrir milligöngu
Iðnnemasambandsins, en nokkur
þeirra varð að sækja undir dóm-
stóla, og hefur Iðnnemasambandið
unnið öll mál fyrir dómstólunum,
sem það hefur stofnað t l.
Rétt er að geta þess hér, að eitt
iðnnemafélag gekk sérlega vel fram
í því á árunum 1947 og 1948, að
leiðrétta marðvíslegar misfellur
varðandi ré:tindi nema í þeirri iðn-
grein, en það var Félag hárgreiðslu-
nema. Þáveiandi formaður þess fé-
lags, Hulda Guðmundsdóttir, vann
að þessum málum af alveg einstök-
um dugnaði. Skylt er að geta þess,
að ágætt samstarf tókst við stjórn
meistarafélags hárgreiðslukvenna um
lausn þessara mála.
Það, sem athyglisverðast var í
sambandi við flest þessara deilu-
mála var það að þau voru í fiest-
um tilfellum spunnin af vanþekk-
ingu á þeirri löggjöf sem iðnnámið
heyrir undir. Enda varð raunin sú
að þegar Iðnnemasambandið hafði
tekið málið að sér náðist fullt sam-
komulag. Sá háttur var á hafður að
rætt var við meistarann um deilu-
málið og um lausn málsins var nær
alltaf sruðst við iðnnámslöggjöfina.
Enn mun það vera Iðnnemasam-
aðar frá því hann byrjar námið.
Hafa nokkrir þeirra leitað aðstoðar
okkar til að fá þetta lagfært. Einn
nemandi var búinn að vera 5 mán.
hjá meistara án þess að fá samn-
ing, en hafði oft farið fram á að fá
hann gerðan, en illu einu svarað
og sagt að ekkert lægi á, og einn
morgun, er hann kom til vinnu, var
honum sagt af verkstjóra að sópa og
taka til sem oftar. Hugðist hann
gera þetta, en þá vildi svo tii, að
aðeins voru til tveir sópar og verið
að nota þá báða,. og tjáði hann
verkstjóra það, en hann brást illa
við og sagði, að svona menn væri
ekki hægt að hafa sem nema, og
skipaði honum að fara heim. Þetta
sýnir, að það eru vlðar vandræði
með sópara en á Keflavíkuiflug-
velli. Stjórn I.N.S.I. hefur reynt að
leysa þessi mál iðnnema á sem bezt-
an hátt með aðstoð lögfræðings
sambandsins, og hefur oftast náð
fullum rétti iðnnemans, þó við mjög
ramman reip sé að draga, og allar
lagagreinar sem styðjast verður við
eru mjög teygjanlegar.
Vegna framkominna frumvarpa á
Alþingi um Iðnskóla hefur sam-
bandsstjórn skipað nefnd til að at-
huga þau og skila áliti um þau, en
það mun ekki liggja fyrir enn, og
skorar stjórnin á alla iðnnefna að
kynna sér þessi mál til hlítar. Geta
má þess, að Iðnaðarmálanefnd Al-
þingis hefur ekki ennþá séð sóma
sinn I að senda okkur frumvörpin
til umsagnar.
Nú er stjórnin að ganga frá bréf-
um til iðnnemafélaganna úti á landi
með skrá yfir þær kvikmyndir, sem
sýna mætti á fræðslufundum Iðn-
nemafélaganna og hægt er að út-
vega, en fræðslufundir eru einn mik-
ilvægasti þáttur í starfi iðnnema-
félaganna, og væntum við þess að
stjórnir þessara félaga, sem fá þessi
bréf, bregðist fljótt við og sendi
okkur þær upplýsingar sem beðið er
um í þeim bréfum. Núna þessa dag-
ana er verið að vinna að stofnun
Félags Bifvélavirkjanema í Rvík.
Allir meðlimir sambandsstjórnar
hafa tekið virkan þátt í þessum
störfum og enginn skorast undan að
vinna þó erfitt sé, og varið til þess
öllum frístundum eftir langan
vinnudag og skólasetu á kvöldin.
/. R.
£ambahc(jj tjórnarþéttir
bandið sem er sá aðilinn, sem fyrst
og fremst vinnur að lausn slíkra
mála sem þessara, en vissulega á
það að vera I höndum iðnfræðslu-
ráðs, en starfsemi þess hefur enn
ekki verið komið I það hoif sem til
er ætlast með iðnfræðslulögunum.
Árið 1948 var stofnað hér í
Reykjavík Fulltrúaráð ionnema-
félaganna og var því falið að taka
við þeim störfum af Iðnnemasam-
bandinu sem varðaði fræðsluráð
meðal iðnnema I Reykjavík. Með
þeirri breytingu var einnig bieytt
nokkuð um form fræðslustarfsins.
Fulltrúaráðið gekkst fyrir fræðslu-
og skemmtikvöldum og voru þau
vel sótt og þóttu takast með-miki-
um ágætum. Fyrsta veturinn sem
þessi starfsemi var voru fluttir þrír
erindaflokkar og voru þeir um þró-
un iðnaðarmála á íslandi flutt af
Emil Jónssyni, fyrrv. ráðherra; um
sögu verkalýðshreyfingarinnar er-
lendis flutt af Sverri Kristjánssyni,
sagnfræðingi og um samvinnuhreyf-
inguna á Islandi flutt af Baldvin Þ.
Kristjánssyni erindreka og Vilhjálmi
Árnasyni, lögfræðingi. Þessi stutta
upptalning sýnir að iðnnemar vildu
fræðast og kynnast sem bezt hinum
ýmsu málum og samtökum. Fjöldi
annara erinda hafa verið flutt á
vegum samtakanna í heild, sem og
á vegum ýmsra iðnnemafélaga og
munu Prentnemafélagið, Félag járn-
iðnaðarnema og Félag rafvirkja-
nema mest einstakra félaga hafa
unnið að fræðslumálum varðandi
sínar iðngreinar.
Einn er sá þáttur í starfi Iðn-
nemasambandsins sem ekki má
ganga framhjá í sambandi við
fræðslu- og upplýsingastarf sam-
bandsins, en J>að er Iðneminn, mál-
gagn þess. I Iðnnemanum hafa
birtzt fjöldi af margvíslegum fræðslu
greinum og efast ég um að nokkurt
tímarit hafi nú á seinni árum verið
gefið út hér á landi, sem hefur flutt
lesendum sínum fleiri og betri
fræðslugreinar um iðnað og ýmislegt
er iðnað varðar. Ymsir menn utan
samtakanna hafa verið iðnnemum
hjálplegir í þessu efni og má í því
sambandi sérstaklega minnast á
Oskar B. Bjarnason, efnafræðing,
en hann á í Iðnnemanum margar
og góðar fræðslugreinar. Iðnnema-
samtökin hafa í þessum málum
vissulega sýnt meiri áhuga, nú á
seinni árum, en samtök annarra
iðnaðarmanna og væri vissulega
hollt fyrir okkur iðnaðarmenn að
láta fordæmi ^ðnnemasamtakanna !
þessum málum vekja okkur til
meira starfs og aukinnar fræðslu
varðandi málefni iðnaðarins.
Fræðslu- og upplýsingastarf Iðn-
nemasambandsins fyrstu tíu ár þess
verða ekki þökkuð á annan hátt en
þann að þeir sem nú eru iðnnemar
og svo iðnnemar framtíðarinnar,
haldi áfram starfinu og efli það sem
mest þeir mega, en það byggist fyrst
og fremst á áhuga og aftur áhuga
fyrir aukinni þekkingu.
Sveit Iðnskólans
sigraði
Strax hefur orðið vart árangurs
þess að starfshæf stjórn hefur tek-
ið við í Skólafélagi Iðnskólans.
Sveit Iðnskólans sigraði glæsilega í
Skólaboðsundinu er fram fór 9 þ.
m. — Iðnskólasveitin sem verið hef-
ur mjög aftarlega undanfarin ár,
tók- miklum umskiptum og setti
glæsilegt skólamet, bætti gamla
metið um 8,9 sek. og varð 114 leið
á undan Menntaskólanum, sem unn-
ið hefur mótið undanfarin ár.
Allmikil félagsleg vakning hefur
átt sér stað í skólanum undanfarið.
Er mikill áhugi fyrir starfsemi
Skólafélagsins og þó sérstaklega
þátttöku þess í hinum ýmsu
íþróttamótum og keppnum, er skól-
arnir efna til. Og víst er um það,
að Iðnskólinn í Reykjavík hefur
ail þess afl að verða leiðandi aðili í
íþróttamálum reykvíksrar æsku ef
vel er á málunum haldið.
Þrir jyrstu jormenn I.N.S.I. jlytja 12. þinginu ávarp. Ojan til vinstri er
fyrsli form. I.N.S.I., Óskar Ilallgnmsson. Ofan til hœgri Sigurður Guð-
geirsson. Neðan til vinstri Tryggvi Gíslason. Neðan til heegri Þórólfur
Daníelsson, fráfarandi formaður.
Stofnað iðnnemafélag á Akureyri
Að tilhlutan I.N.S.Í. var stofnað, 17. okt. s.l., Iðnnemafélag'
Akureyrar. Stofnfundur þess var haldinn í Verkalýðshúsinu
á Akureyri og voru stofnendur 26, eða mikill hluti iðnnema
á Akureyri.
I.N.S.I. sendi á sínum vegum
þrjá fulltrúa er annast skyldu
stofnun félagsins og veita því nauð-
synlegar upplýsingar um iðnnema-
mál almennt. Voru það þeir Ing-
valdur Rögnvaldsson, núv. form.
I.N.S.L, Þórólfur Daníelsson, fyrrv.
form. I.N.S.I. og Klemens Guð-
mundsson ritstjóri Iðnnemans
Ingvaldur Rögnvaldsson setti
fundinn með nokkrum orðum, en
síðan tók Þórólfur Daníelsson til
máls og skýrði frá tilgangi og starfi
I.N.S.Í. Þar næst skýrði Klemens
Guðmundsson frá Iðnnemanum.
Því næst hófust umræður um
hvort iðnnemafélag það er áður var
starfandi skyldi endurreist, eða nýtt
stofnað. Var samþykkt að stofna
nýtt félag er heita skyldi Iðnnema-
félag Akureyrar. Fulltrúar I.N.S.Í.
lögðu þá fram tillögu um lög félags-
ins og voru þau samþykkt.
Síðan hófust umræður um vænt-
anlega starfsemi félagsins. Kom í
ljós að þess bíða ærin verkefni, þar
sem nemarnir hafa hingað til verið
IJIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIHIIIII || 11111111IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHI)
Tökum til
alls ófróðir um hvað þeim ber og
hvað þeir ekki eiga, bæði á vinnu-
stöðum og í skóla og atvinnurek-
endur sér óspart notað. Á fund-
inum var samþykkt eftirfarandi
ályktun:
„Fundur haldinn I Iðnnemafélagi
Akureyrar 17. okt 1954, skorar á
verkalýðsfélögin á Akureyri að
styðja félagið í kröfum sínum um
bætt kjör“.
I stjórn félagsins voru kjörnir:
Þráinn Þórhallsson, prentnemi,
formaður.
Pétur Breiðfjörð, járniðnaðar-
nemi, varaformaður.
I lallgrímur Tryggvason, prent-
nemi, ritari.
Bjarni Konráðsson, múraranemi,
gjaldkeri.
Sjgurður Jónsson, járniðnaðar-
nemi, meðstjórnandi.
Iðnneminn óskar iðnnemum á
Akureyri til hamingju ineð hið ný-
stofnaða félag, og hinni nýju stjórn
þess gæfu til árangursríks starfs
fyrir hagsmunamálum iðnnema.
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
viðgerðar:
SKÓHLlFAR |
| SJÓSTÍGVÉL |
I BOMSUR [
| GÚMMÍIÐJAN (
I Veltusundi 1 — Sími 80300
..................iiiliin iiiiiiiiiiiiniiii(i ...