Tímarit iðnaðarmanna - 01.03.1932, Blaðsíða 8

T í M A R I T
IÐ NAÐARMANNA
úr býtum og varð því kaupgeta alinennings
minni en áður. Alt þetta varð til þess, að
draga úr atvi'nnu og sölumöguleikum iðnað-
armanna, og þar við bættist, að mjög erfitt
var að fá lánsfje, hvort heldur var til rekstr-
ar atvinnufyrirtækja eða annara fram-
kvæmda. T. d. má geta þess, að vöru-viðskifta-
veltan útávið var þetta ár aðeins 87 miljónir
króna á móti ca. 124 milj. árið áður. Bygg-
ingar voru með mina móti, bæði í Reykjavík
og kaupstöðunum út um land. í Reykjavík
voru nú bygð 122 hús fyrir rúmar 1 milj. kr.,
á Akureyri um .'50 bús fyrir % milj. lcróna, og
mun minna í liinum kaupstöðunum.
A fjárlögum var veitt:
Til brúargerða....... kr. 150.000 (200.000)
símalagninga .... — 130.000 (400.000)
— bryggju- og lend-
ingabóta, gegn % ann-
arstaðar frá ........ 104.000 (45.000)
Til vitabygginga ....... — 80.000 (80.000)
— Byggingasjóða
verkamanna ............. — 33.000
kr. ca. 500.000
(Tölurnar í svigunum eru tilsvarandi upp-
liæðir i fyrra)).
En mun meira hefur verið varið til Jiessara
framkvæmda eh áætlað var. Auk þess var
bygð síma- og útvarpsstöð í Reykjavík, Iiress-
ingarhæli á Reykjum í Ölfusi, Þjóðleikhús að
nokkru leyti, o. fl.
Iðjuverin höfðu svipaða sögu að segja.
Framleiðslan var á flestum sviðum minni en
árið áður. Síldarvcrksmiðjur störfuðu 2 færri
eu í fyrra, (5 í stað 7) og framleiddu minna,
fiskimjölsverksmiðjur störfuðu nú 10 en 11
i fyrra. Ölframleiðslan var minni, þótt þetla
ár störfuðu þær tvær allan tímann. í niður-
suðuverksmiðjunum var framleiðslan 70 tonn
i ár en 192 í fyrra. Smjörlíkisgerðirnar voru
einni fleiri en áður, en framleiddu þó 32
tonnum minna af smjörliki. Aðeiiis hjá ullar-
verksmiðjunum og mjólkurbúunuin bafði
framleiðslan aukist vegna söluvandræða hrá-
efnanna.
Á hinn bóginn hafa vandræðin orðið til þess
að örfa að nokkru til nýs framtaks, nýrrar
viðleitni til sjálfsbjargar. Ný fyrirtæki bafa
risið á fót og' önnur verið aukin. Ný smjör-
likisgerð tók til starfa á árinu, „Smjörlikis-
gerð Reykjavíkur“, ný efnagerð í Reykjavík
(Friðriks Magnússonar), ný pípugerð i Rvík,
og önnur i Hafnarfirði og ný verksmiðja á
Akureyri, „Iðja“, sem býr til fægiduft, blóma-
potta, einangrunarplötur, aluminhrífur o. fl.
Sjóklæðagerðin tók upp nýja grein við sína
framleiðslu, vinnuföt úr strigadúk (nankin),
(nú er það orðið sjerstakt fyrirtæki), o. fl.
mætti lelja.
V eggfóðraramálið.
i.
Timarit iðnaðarmanna (4. h. 1931) flutti
fyrir nokkru ritstjórnargrein um „veggfóðr-
aramálið“ og er þar rætt um, hvað því muni
valda, að gólfdúkar liafa losnað á gólfum i
Lándspítalanum og nýju símastöðinni, svo og
hverjir beri ábyrgð á jiessu. Er niðurstaða
greinarinnar sú, að raki, vítissódi og pappi
undir linoleumdúkum liafi valdið skemdun-
um og að veggfóðrararnir beri enga ábyrgð á
skemdum í Landspítalanum.
Þó það hafi reynst erfitt að finna liið sanna
um ýms atriði í þessu máli og sum sjeu enn
i óvissu, ])ó lcl jcg að fyrnefnd ritgerð skýri
ekki að öllu leyti rjett frá, og leyfi mjer því
að gera nokkrar athugasemdir við liana.
Jeg vík þá fyrst að Landspítalanum. Jeg
leitaði þar lil Trausta Ólafssonar, efnafræð-
ings, sem jeg treysli besl til þess að dæma,
meðal annars um hvernig áhrif vítissódinn
hefði, sem borinn hafði verið á gólfin til þess
að leysa upp málningarslettur. Hann gaf mjer
skýrslu unr rannsóknir sinar og er hún prent-
uð bjer á eftir.
Skýrsla þessi sýnir, að vítissódinn skýrir
það ekki fyllilega að dúkar losna. Sumstaðar
liafa þeir losnað þar sem mikill lútur fanst
i gólfsteypunni, á öðrum stöðum liafa þeir
tollað, þó límingin hafi ekki fullan styrkleika.
Að öllu athuguðu, telur hr. Tr. Ól. líklegt að
nokkur raki liafi leynst i gólfunum eða brot-
[ 2 ]