Vikublaðið - 10.02.1950, Side 8

8
VIKUBLAÐIÐ
fanga í þessum flokki er
meira gert en hina vondu.
Þeir fá tækifæri til þess að
ganga á námskeið og læra
ýmislegt.
Með því að sýna föngurh
traust, þroskast ábyrgðartil-
finning þeirra. En vitanlega
eru allmargir fangar, sem
misnota allt traust og enga
ábyrgðartilfinningu hafa.
Stjörnufangarnir borða í
félagi eða sameiginlega. Þeir
fá þægilega vinnu, og tölu-
vert frjálsræði án eftirlits.
Til þess, að þetta beri á-
rangur, þarf að skipuleggja
allt vel.
Þegar um er að ræða fanga,
sem hlotið hafa margra ára
fangelsisdóm, er þeim smám
saman kennt það, sem læra
þarf til þess að verða að nýt-
um mönnum. Og má kalla
þessi fangelsi verknámsskóla.
Sumir nefna þetta nám-
skeið í uppeldisfræði, þó bók-
námið sé lítið.
í Wakefield fangelsinu hef-
ur þetta fyrirkomulag gefið
góða raun. — Námskeið fang-
elsisins miða að því, að búa
fangana undir lífið, eftir að
þeir hafa afplánað afbrot sín.
Þeir læra meðal annars smíð-
ar, vélfræði og fleiri hand-
verk.
Það er góð sönnun fyrir á-
gæti þess fyrirkomulags, sem
ríkir í Wakefield fangelsinu,
að þrír og fjórir fangaverðir
nægja til þess að líta eftir
hundruðum fanga, sem haf-
ast við á vinnustöðunum og
búa í „skýlunum“. Þessir
fangar hafa bæði verið iðju-
samir og þægir.
Aðeins einn fanganna hef-
ur tekið sér bessaleyfi. Hann
fór heim til þess að heimsækja
konu sína. En hún átti heima
í Birmingham. Daginn, sem
fanginn kom til borgarinnar,
gerðu Þjóðverjar miklar loft-
árásir á borgina. En heimili
hans varð ekki fyrir skemmd-
urn. Fanginn var svo heima
hjá konunni, þar til lögregl-
an sótti hann og kom honum
til Wakefield.
Það liðu þrettán ár þar til
fangelsi með sama fyrirkomu-
lagi og í Wakefield, var stofn-
að í hermannaskálum í nánd
við Falfield í Gloucester. Þar
hefur allt gengið vel. Þetta
fangelsi nefnist Tortworth-
fangabúðir. Voru keyptir
stórir úthagar til þess að láta
fangana rækta. Þeir búa á
vinnustaðnum.
Árangurinn er svo góður í
Wakefield, að 85% fanganna,
sem þar hafa dvalið, hafa
ekki framið afbrot eftir að
þeim var sleppt úr fangels-
inu, og því ekki komist und-
ir manna hendur á nýjan leik.
Það er ekki rétt, sem sumir
menn segja, að þessi góða
meðferð á föngum spilli þeim
og geri þá heimtufreka og
kröfuharða.
Hver sá, sem heimsækir
fangelsin 1 Tortworth og
Wakefield, sannfærist um að
svo er ekki. Fangarnir eru
ekki látnir vinna þrælavinnu,
eða leggja of hart að sér. Því-
lík aðferð mundi hafa illt eitt
í för með sér. Það hefur ver-
ið prófað, að leggja þunga
vinnu á herðar föngum. En
það hefur borið illan árangur,
eða orðið til ills.
Hugmyndin er þessi, eða
mergurinn málsins: Það á
að gefa þeim, sem framið hafa
refsivert athæfi, tækifæri til
þess að bæta ráð sitt, efla sið-
gæðið, fá trú á sjálfum sér,
vinna virðingu annara með
góðri framkomu og iðjusemi.
Þessi fyrirmyndar fangelsi
eða skipulag þeirra, er til
mikillar blessunar, öllum
þeim föngum, sem nokkur
manndáð er eftir í.
Hvað er hér á íslandi gert
í því efni að bæta aðbúnað
fanga?
----O-----
Félagsmerkið (&) er eitt þeirra
merkja, sem þræll Ciceros fann
upp árið 53 f. Kr. Þrællinn hét
Marcus Tiro, og var ritari Ciceros.
í kerfinu voru um 30,000 tákn eða
merki. En & er hið eina sem nú er
notað. Það hefur verið tekið upp í
mörg tungumál, eða yfir hundrað
þeirra.
★
Firmað Robotyper Corp., Detroit,
U.S.A., hefur fundið upp útbúnað
til þess að mönnum sé fært að vél-
rita á fleiri en eina ritvél í einu.
Galdurinn er þessi:
Rafleiðslur eru á milli vélanna
(vacuum kerfi) og þarf ekki að
rita nema á eina þeirra. Hinar vél-
arnar, sem í sambandi eru, rita hið
sama. Þetta verða alit frumrit. En
vélamar geta líka samtímis tekið
afrit.