Vikan - 26.11.1953, Blaðsíða 17

TVIFARINN
Hann fór að hlusta á meistarann, og svo stóð hann
sjálfur á sviðinu __
/0-/9
Copr. 1953, King Fcafurcs Syndicalc, Inc., World rights rcscrvcd.
„Það stendur: Ef þér sjáið til að lesa þetta, eruð þér kominn
hættulega nálægt."
JERZY MXRAKANOFF burstaði
slitnu, gömlu kjólfötin sín og
setti á sig lausu líningarnar og falska
skyrtubrjóstið. Aldrei að deyja ráða-
laus, tautaði hann á sínu eigin tungu-
máli, þegar hann kom auga á sjálfan
sig í speglinum. Nokkrum minútum
seinna þaut hann niður tröppurnar
með fiðlukassann í fanginu og ákvað
að taka strætisvagn, til að koma
nógu snemma á litla kaffihúsið, þar
sem, hann lék á kvöldin.
Auðvitað varð hann að standa alla
leiðina, og það sem verra var, beint
á móti stórri auglýsingu. Stóð ekki
þarna, Staccatowitz með stórum stöf-
um ? Jú, hinn heimsfrægi landi móð-
ur hans átti að stjórna hljómsveit-
inni í Carnegie Hall þetta kvöld.
Hann hefði viljað gefa heilt ár æfi
sinnar, til að fá að hlusta á þennan
mikla meistara.
Heilt ár. Kannski þurfti hann ekki
að fórna svo miklu. Ef hann hringdi
á kaffihúsið frá Carnegie Hall og
segðist vera veikur, ætti hann það
að vísu á hættu að vera rekinn, en
hvað gerði maður ekki til að eyða
einu kvöldi í Paradís?
Honum hafði oft verið sagt, að
hann líktist hinum mikla meistara
í útliti, en það var mikill munur á
því að vera frægur hljómsveitarstjóri
eða fiðluleikari i óþekktu kaffihúsi.
Hann mundi auðvitað koma of seint
á hljómleikana, og auk þess yrði
hann að byrja á því að hringja . . .
Hann stökk út úr strætisvagnin-
um keypti miða og f lýtti' sér að síma-
klefanum, en hann var upptekinn.
Um leið og hann sneri við, kom kjól-
klæddur maður út úr klefanum og
greip í handlegginn á honum.
— Meistari, við bíðum! Við vorum
farnir að halda, að eitthvað hefði
komið fyrir yður. Flýtið yður, klukk-
an er orðin fimm mínútur yfir . . .
— En yður skjátlast, stamaði
Jerzy Mirakanoff með sömu ein-
kennilegu áherzlunum og hinn frægi
hljómsveitarstjóri. Og þar sem for-
stjórinn var ekki i skapi til að hlusta
á duttlunga listamannsins, dró hann
hann af stað með sér.
Og þarna stóð Jerzy Mirakanoff
frammi fyrir fullum sal af áheyrend-
um, sem tóku honum með miklum
fagnaðarlátum. Skjálfandi af hræðslu
lyfti hann höndunum, til að stöðva
fagnaðarlætin og leiðrétta misskiln-
inginn. I örvæntingu sinni sneri hann
sér að hljómsveitinni og rétti hendurn-
ar biðjandi til hljóðfæraleikaranna.
En þá héldu þeir að hann væri reiðu-
búinn til að byrja, enda vissu þeir
allir, að meistarinn notaði aldrei tón-
sprota. Fyrstu tónarnir af fúgu í d-
moll eftir Bach hljómuðu um salinn,
og litli maðurinn þurfti ekki annað
en fylgjast með hljómsveitinni.
En í lyftunni á Waldorf Astoria
sátu lyftudrengurinn, hinn mikli
hljómsveitarstjóri og framkvæmdar-
stjóri hans fastir. Þeir æptu af öllum
lífs og sálar kröftum, en enginn
heyrði til þeirra og enginn varð var
við, að ein af hinum fjölmörgu lift-
um hótelsins hafði stanzað.
Jerzy Mirakanoff komst skamm-
laust frá fyrsta hluta hljómleikanna,
enda þekkti hann verkið mjög vel.
Þó gerði hann nokkrum sinnum
skyssur, svo að hljómlistarmennirnir
hvísluðust á um það í hléinu, að
meistarinn væri utan við sig í kvöld.
En þeir voru svo vel æfðir, að þeir
létu ekki setja sig út af laginu. Vesa-
lings Mirakanoff vissi ekki sitt rjúk-
andi ráð. En nú varð ekki snúið aft-
ur. 1 hléinu gæti hann spurt, hvað
kæmi næst . . . En þegar hléið kom,
ætlaði fagnaðarlátunum aldrei að
linna. Þegar Mirakanoff komst loks-
ins fram í búningsklefa sinn hrópaði
hann: — Ég vil hafa ró og næði. Eng-
inn má ónáða mig. Svo hneig hann
niður á legubekkinn, og hinn frægi
skapofsi hljómsveitarstjórans dvinaði.
Klukkan að verða tíu komu Stacca-
towitz og umboðsmaður hans að
Carnegie Hall og ætluðu að flýta sér
inn, en lögregluþjónn stöðvaði þá.
— Þið getið ekki farið inn núna.
Hljómsveitarstjórinn leyfir ekki um-
gang meðan á hljómleikunum stend-
ur. Auk þess er þeim næstum lokið.
Heyrið þið ekki Straussvalsinn ?
En Staccatowitz vildi ekki sætta
sig við þetta. Hann æpti og ætlaði
að ryðjast inn, svo lögregluþjónarnir
neyddust til að taka hann fastan og
fara með hann á lögreglustöðina á-
samt umboðsmanninum, sem ætlaði
að aðstoða húsbónda sinn.
Um leið og þeir óku í burtu, glumdi
lófaklappið við inni í salnum. Jerzy
Mirakanoff hneigði sig og brosti, því
Straussvalsinn þekkti hann svo vel,
að jafnvel hinn frægi Staccatowitz
gat ekki kunnað hann betur. Hann
var vanur að leika hann að minnsta
kosti einu sinni á hverju kvöldi í
litla kaffihúsinu.
Morguninn eftir náði hann í blöð-
in. Hljómleikarnir voru kallaðir
merkilegur tónlistarviðburður. Engan
hafði grunað neitt. Það er þá ekki
erfiðara en þetta! tautaði Mirakan-
off. Enginn af gagnrýnendunum hafði
uppgötvað, að hljómsveitarstjórinn
vissi ekki sitt rjúkandi ráð.
Allan daginn gekk hann um eins
og i draumi, og hann vaknaði ekki
fyrr en hann rak augun i stóra aug-
lýsingu, þar sem auglýst var eftir
hljómsveitarstjóranum, sem hafði
stjórnað í stað Staccatowitz kvöldið
áður. Umboðsmaður hans hafði skýrt
frá óförum húsbónda sins, sem end-
aði með því, að hinn mikli meistari
fékk taugaáfall og lá nú á sjúkra-
húsi.
NU VILDI umboðsmaðurinn gjarn-
an hafa tal á hljómsveitarstjór-
anum, sem stjórnað hafði hljóm-
sveitinni svo vel, að gagnrýnendurn-
ir höfðu ekki getað orða bundizt.
Mirakanoff spýtti fyrirlitlega. Að
hugsa sér, að hann skyldi þurfa að
fara þessa leið til að verða frægur.
Það væri engan veginn heppilegt að
lýsa því yfir, að hann hefði leikið á
þriðja flokks kaffihúsi að undan-
förnu. En hann skyldi aftur á móti
finna hæfilega fortíð handa nýja
hljómsveitarstjóranum. Það hafði
verið svo dásamlegt að stjórna stórri
hljómsveit og seiða fram réttu tón-
ana. Nei, héðan í frá skyldi hann
ekki fara á mis við slíka hamingju.
Þegar nýi hljómsveitarstjórinn var
búinn að skrifa undir samning um að
halda áfram hljómleikaferð hins
mikla meistara um Bandaríkin, fékk
hann íbúð Staccatowitz á Waldorf
Astoria hótelinu. Og nú vinnur hann
af kappi, til að geta stjórnað næstu
hljómleikum af meira öryggi.
Og umboðsmaðurinn er í sjöunda
himni. 1 stað þess að þurfa að borga
háar upphæðir í skaðabætur, vegna
þess að hinn frægi meistari fékk
taugaáfall og varð að hætta við
hljómleikaferðina, lætur hann bara
breyta nafninu á auglýsingarspjöld-
unum.
MANNKYNSSAGAN geymir ótal dæmi um það, hvernig skipt-
ing ríkja i tvo eða fleiri parta hefur leitt til styrjalda. Pólland er
eitt dæmi af mörgum: stórveldin svokölluðu skiptu því hvað eftir
annað, og dugði þó aldrei og endaði alltaf með stríði. Þó virðast
stjórnmálamennirnir ekkert hafa lært og öllu gleymt. Til dæmis
er Þýzkaland bútað sundur í þrjú hernámssvæði. Þaðan er þessi
mynd og gefur nokkra hugmynd um framkvæmd hinnar fáránlegu
skiptingar. Það eru Þjóðverjar að tala saman, vinir og ættingjar.
En gaddavírinn á milli þeirra hindrar að blandist saman „Austur-
Þjóðverjar" og „Vestur-Þjóðverjar".
17