Vikan - 25.02.1954, Blaðsíða 7

ÞAÐ er ósköp svipað því
og að temja hesta,“
sagði prófessor Alfred
Testo. „Maður spennir
þær fyrir eitthvað
þungt, og áður en langt um líður
uppgötva þær, að þær geta ekki
stokkið. IJr því er hægt að
byrja að kenna þeim að leika
listir. Þær snjöllustu eru orðnar
slarkfærar eftir einn dag eða
svo. Aðrar eru þetta tvo til þrjá
daga. Og loks eru svo auðvitað
þær, sem aldrei geta lært.“
Prófessorinn, sem er eigandi
eins þeirra fáu flóa-sirkusa, sem
til eru í Englandi, var að segja
mér, hvernig flærnar hans verða
ballettdansarar, eklar, loftfim-
leika-,,menn“, línudansarar og
skylmingameistarar.
Hann virtist ekkert sérlega
hreykinri af því að geta búið til
svo lítil aktýgi, að hægt er að
smeygja þeim á eina fló. Ástæð-
an er sennilegast sú, að hann
hefur fengist svo lengi við þetta,
að það er orðið næsta ómerki-
legt í hans augum.
Þetta byrjaði 1932. Testo-
f jölskyldan, en hún hefur mann
fram af manni unnið fyrir sér
í hringleikahúsum, átti þá
brúðuleikhús. Þá kynntist Paul-
ine, sem er ein dætranna, Dana
nokkrum, sem kominn var til
Englands með flóa-sirkus sinn.
Hann kenndi henni að með-
höndla flær, og þegar hann hélt
heimleiðis, sneri fjölskyldan sér
að þessari starfsgrein í fullri al-
vöru. Nú getur Dolly, sem er
systir Paulinu, líka stjórnað
flónum, en prófessorinn er
hvorutveggja í senn: fram-
kvæmdastjóri og einskonar
forðabúr.
Hann ,,beitir“ flónum á hand-
legginn á sér þrisvar á dag
— og oftar, þegar þær hafa mik-
ið að gera. „Þær eru ákaflega
matvandar,“ segir hann. „Þær
fást ekki til að snerta mann, sé
maður eitthvað miður sín, jafn-
vel þó maður sé ekki nema með
agnarlítið kvef.
„Athyglisvert er það líka,“
heldur hann áfram, ,,að í þessari
listgrein er eingöngu hægt að
nota þær tegundir af flóm, sem
sækja á fólk. Til dæmis koma
hunda-flær alls ekki til greina.
„Hvernig öflum við þeirra?
Við höfum samband við menn
víðsvegar í Englandi, og þeir
senda okkur þær í glösum með
pósti. Við borgum sex shillinga
fyrir tylftina, enda þótt svo
mikill hörgull hafi orðið á þeim
oftar en einu sinni, að verðið
hafi komist upp í allt að tvo
shillinga á stykkið."
Prófessor Testo heldur því
fram, að aðeins einn maður af
milljón hafi til að bera þá hæfi-
leika, sem flóa-tamning út-
heimti. Hann sé því sannkall-
aður lukkunnar pamfíll að eiga
3Iyndin: Prófessorinn,
Pauline og sirkusinn.
Það er hægt að vinna fyrir sér með ýmsu
móti. Til dæmis með því
AÐ TEMJA
tvær dætur, sem hlotið hafi
þessa náðargjöf. En helstu
kröfumar, sem gera verði til
fullkomins flóatemjara, séu af-
bragðssjón, óþrjótandi þolin-
mæði, næmir og liprir fingur
og meðfæddur skilningur á
dýrum.
„Það er sennilegast arfur frá
móður þeirra, hve vel þeim sem-
ur við öll dýr. Hún tilheyrði
Chipperfield-fjölskyldunni, sirk-
usfólki og dýratemjurum. Flóin
er minnsta dýrið, sem hægt er
að temja, en aðferðirnar eru
ekkert tiltakanlega ólíkar þeim,
sem beitt er til dæmis við fíla.
„Flær eru nefnilega nauða-
líkar fílum. Þær hafa svipað
höfuðlag og þeir, og svo auð-
vitað rana. Auk þess er bak fló-
arinnar mjög sterkt, og þar af
leiðandi er hægt að leggja á
hana aktýgi.“
Eftir þennan samanburð kem-
ur það manni kannski síður á
óvart, þegar maður uppgötvar,
að flóa-sirkus prófessorsins er
nábúi eins stærsta hringleika-
húss Englands. Flærnar eiga
heima í fóðruðum vindlakassa,
ekki steinsnar frá fíla-húsinu.
Fyrir nokkrum árum var þetta
nærri búið að ríða flóa-sirkusn-
um að fullu. Einn af fílahirð-
unum fékk sér sótthreinsunar-
duft, sem hann sprautaði á fíl-
ana, í því skyni að losa þá við
óþef. Eitthvað af duftinu barst
inn í tjald prófessorsins, þar
sem sýning stóð einmitt yfir, og
flærnar byrjuðu að haga sér
mjög undarlega. En Testo upp-
götvaði hættuna á síðustu
stundu og bjargaði þeim út und-
ir hreint loft.
Starfsdagar flóarinnar eru
raunar alveg nógu fáir, að ekki
sé verið að hrella þær með ban-
vænu dufti. Þær lifa sjaldnast
lengur en 25—30 daga, þó að
prófessorinn hafi kynnst nokkr-
um, sem þraukuðu fulla þrjá
mánuði. «
Flærnar eiga það að sjálf-
sögðu til að hrökkva uppaf í
miðri sýningu, en Santo hefur
varalið við hendina, til þess að
fylla í skörðin. Þetta er í sjálfu
sér nógu laglega af sér vikið,
þegar þess er gætt, að af hverj-
um fimmtíu flóm, sem teknar
eru til þjálfunar, reynast
kannski aðeins tíu nógu sterkar
og gáfaðar til að „troða upp“.
Eftir á að hyggja tekur hver
sýning kringum tólf mínútur,
og þátttakendurnir eru sjaldn-
ast færri en tuttugu.
„Við líðum þeim ekki neina
leti,“ segir Testo prófessor;
„þegar mest er að gera, þurfa
þær kannski að koma fram tíu
tólf sinnum sama daginn.“
Testo tekur það óstynnt upp,
ef menn gefa í skyn, að flóa-
sirkusar séu kannski heldur ó-
merkileg fyrirtæki. „Menntað
fólk kann einmitt bezt að meta
sýningar okkar,“ segir hann.
„Foreldrar, sem vilja nota tæki-
færið til að kenna börnum sín-
um svolitla náttúrufræði, og
þar fram eftir götunum.
„Þetta er líka mjög gömul at-
vinnugrein. Það eru margar
FLÆR
aldir síðan fyrstu flóa-sirkus-
arnir sáust á meginlandinu. Og
til eru heimildir um flóa-leik-
hús hér í London fyrir meir en
hundrað árum.“
Prófessor Testo skírir flærn-
ar sínar gjarnan einhverjum
nöfnum, og velur þau þá ekki
af verri endanum. I leikskrám
hans gefur að líta klausur á
borð við eftirfarandi:
„Wun Lung Tu, kínverska
undra-flóin. Julius Cœsar,
Ben Hur og Nero, kapp-
aksturs-flær. Pedro og Pier-
re, hinir heimsfrægu skylm-
ingameistarar.“
Það kann að láta einkennilega
í eyrum, en sannleikur er það
samt, að Pedro og Pierre skort-
ir sjaldan áhorfendur, þegar
þeir byrja að berjast með hin-
um örsmáu tinsverðum sínum.
Og á sama tíma sendast Cæsar,
Ben Hur og Nero eftir svolitlum
skeiðvelli, með ■ rómverska
vagna í eftirdragi, sem eru 150
sinnum þyngri en þeir.
Gárungar, sem heimsækja
flóa-sirkusa, hafa stundum orð
á því, að sjálfsagt komi það fyr-
ir, að einhver af áhorfendunum
taki svosem eitt par af línu-
dönsurum óviljandi heim með
sér.
Prófessor Testo gremst svona
tal. Hann segir að tamdar flær
kæri sig ekkert um óþarfa
ferðalög — og auk þess séu þær
undantekningarlaust í bandi —
svona til vonar og vara.
7