Vikan - 15.09.1977, Page 6

— En hvernig hafa svo þessir vafasömu
„karakterar" hér á Akureyri staðið sig í
stökkunum?
— Allflestir hafa staðið sig mjög vel, miklu
betur heldur en sunnlendingar. Þeir hafa sýnt
þessu miklu meiri áhuga og meiri hörku.
Félagar í klúbbnum hér eru búnir að panta sér
útbúnað fyrir tæplega tvær milljónir króna, þó
að þessi klúbbur sé ekki nema tæplega árs-
gamall og ég tel þetta alveg með ólíkindum.
— Hverjir eru framtíðardraumar ykkar með
klúbbinn?
— Draumurinn er að í klúbbnum verði ekki
færri en fimmtíu félagar og að hann geti keypt
sína eigin flugvél, sem þá eingöngu verði
notuð í fallhlífarstökk. Einnig væri æskilegt að
koma á stökkskóla, þar sem ekki yrði gert neitt
annað yfir sumarið en að stökkva. Þá á ég við
að menn geti komið frá öllum landshornum,
tekið þátt í námskeiðum og stokkið. En það er
alveg öruggt, að þessi klúbbur á eftir að
stækka, því áhuginn er það mikill hér. Það
koma náttúrlega alltaf til með að vera einhverjir
sem detta út úr þessu og hætta, en það verður
örugglega eftir nógu stór og sterkur kjarni til að
halda þessu gangandi. Þeir sem á annað borð
hætta, hætta eftir fyrstu stökkin.
Á námskeiðinu, sem verður hér í haust, er
meiningin að reyna að fá Cessna 185, sem
tekur fjóra til fimm stökkvara. Þessi vél er til á
Egilsstöðum og hentar mjög vel til þessara
nota. í sambandi við þetta námskeið er svo í
ráði, að hafa Akureyrarmót í fallhlífarstökki og
þá geta allir meðlimir klúbbsins tekið þátt í því
móti, því það er jú mikill munur á því að hafa
stokkið 270 sinnum eða tíu sinnum.
— Hefur þyngd stökkvarans mikið að segja?
— Það er auðvitað betra að vera léttur, en
samt ekki of léttur, þvi þá næst ekki það út úr
fallhlífunum, sem maður gæti annars fengið.
Það einn hér, sem er ekki nema 60 kg, og ég er
handviss um, að hann fær ekki allt það út úr
fallhlífinni, sem hann fengi, ef hann væri
þyngri.
— Hvað finnst þér merkilegast í sambandi
við fallhlífarstökk?
— Persónulega finnst mér þetta það
stórkostlegasta, sem nokkur einstaklingur
getur gert. Menn eru misjafnlega af guði
gerðir, en allir hafa þó einhverja þörf fyrir
áhættu. Sumir láta sér nægja að fylgjast með
veðrinu, það er viss spenna, sem fylgir því að
spá hvort rigni eða verði sólskin. Aðrir hafa
miklu meiri áhættuþörf, og þurfa að svala
henni. Ég tel, að ég hafi mjög mikla
áhættuþörf, og ég fæ henni svalað á þennan
hátt. Það er þó alls ekki þar með sagt að
fallhlífarstökk sé mjög áhættusöm íþrótt. Ef
fallhífarstökk' er stundað rétt, öllum reglum
fylgt og útbúnaðurinn í góðu lagi, þá er þetta
ekki meiri áhætta en fara í bað. En það fylgir
þessu samt viss spenna. í hverju stökki þarf
maður að yfirvinna vissan hræðsluþröskuld og
það gefur lífinu gildi, að vera hræddur, að
finna nálægðina við dauðann gefur lífinu gildi.
— Ertu þá ennþá hræddur, þegar þú
stekkur?
— Ég er alveg laus við þessa botnlausu
hræðslu, sem grípur mann í fyrstu stökkunum,
en ég er alltaf spenntur og kvíðinn.
— Hvaða hluti af stökkinu er verstur?
— Tja, það er á leiðinni upp í vélinni, þegar
setið er í vélinni og beðið eftir því að komast
út, en um leið og maður lætur sig detta og er
laus við vélina, hverfur spennan. Það er líka
spennandi augnablikið, þegar fallhlífin er að
opnast og spáð er i það, hvort hún hafi opnast
rétt eða hvort þurfi að sleppa henni og opna
varafallhlífina. Svo þegar maður svífur um í
loftinu, finnur maður ekki fyrir hræðslu.
— Er það samt ekki svolítið brjálæðislegt, að
láta sig detta út á 120 til 200 mílna hraða?
— Jú, það er það, en það er ógerningur að
lýsa þessu með orðum, fólk verður að upplifa
þetta sjálft. Ég hef reynt að lýsa fyrsta
stökkinu, en það er ekki hægt að lýsa þessari
botnlausu skelfingu, sem grípur menn. Að
hrapa stjórnlaust, hafa ekki neitt að halda í,
vita ekki hvað er upp eða niður, norður eða
suður. Þetta er ekki líkt neinu, sem menn hafa
reynt áður, og það er bara ekki hægt að lýsa
þessu. En að falla sjálfur í frjálsu falli er
óskaplega skemmtilegt. Maður horfir niður og
hugsar kannski: ,,Ég ætlaði ekki að vera hér,
þegar ég stökk út úr vélinni." Þá reynir maður
að keyra sig inn á staðinn, sem maður ætlar að
opna á, leggur hendurnar aftur og reynir að
stýra sér á réttan stað. Maður hefur fullt vald á
líkamanum og getur gert allt sem flugvél getur
gert, nema farið upp aftur. Það er hægt að
taka beygjur og ,,lubb", en ekki að fara upp. i
frjálsu falli er hægt að ferðast töluverða vega-
lengd, ef fallið er nógu langt. Þá setur maður
sig í svokallaða delta-stöðu. Ef fallhlífin er
opnuð í delta-stöðu eru miklar likur á því að
hún rifni, því hraðinn er 180-200 mílur, og þess
vegna verður maður að breiða úr sér og fletja
út, eins og það er kallað, til þess að hæq^a
ferðina. Það er vandalaust að anda, en hraðinn
verður einhvernveginn allt annar, og það eina,
sem maður heyrir, er flaksið í gallanum.
Kinnarnar á manni ganga svona holt og bolt,
(Siggi hristir á sér kinnarnar af eldmóði, til að
sýna mér) og maður nær 180 mílna hraða á tólf
sekúndum.
— En hvernig er með nýliðana, eru þeir ekki
með snúru í sér til að opna fallhlífarnar?
— Jú, svokallaða statik-línu, sem er fest í
opnunarbúnaðinn á fallhlífinni og í flugvélina.
Ég er vanur því að kippa í línuna rétt áður en
strekkt er á henni, til þess að hjálpa til við
opnunina. Línan losnar ekki úr fallhlífinni fyrr
en hún hefur opnast til fulls. Þessi statik-línu
útbúnaður á að vera og er mjög öruggur fyrir
nýliðana. Það eina, sem nýliðarnir í statik-línu
geta raunverulega gert af sér, er að fara
kollhnísog hugsanlega geta þeir líka flækt sig í
línunni á leiðinni frá vélinni. Þjálfun nýliða á
jörðu niðri hefur geysilega mikið að segja, og
að hún fari rétt fram. i fallhlífarstökki eru
geysilega miklir möguleikar á því að verða
hræddur og ég útskýri það alltaf fyrir nýliðum,
að þeir þurfi ekki að ganga að því gruflandi,
auðvitað verði þeir hræddir, þegar þeir detta
frá vélinni. Þeir vita af því og búast við því.
— Hefur það aldrei hvarflað að þér, að þú
ættir að láta vera að kenna öðrum að fleygja
sér út úr flugvél?
— Bæði já og nei. Fallhlífarstökk á alls ekki
við alla. Gagnvart sumum er það kannski ekki
réttlátt, að vera að æsa þá í að stökkva út úr
flugvél, ef þeir eiga alls ekki heima í þessu, og
maður gerir þeim alls engan greiða með því að
kenna þeim þetta. En einhver verður að breiða
þetta sport út, ef það á ekki að deyja út, og
ekki get ég verið einn í þessu. Þar af leiðandi
verð ég að reyna að æsa einhverja upp í þetta,
og það hefur komið á daginn, að margt fólk
hefur gaman af þessu. Hitt er svo annað mál,
að ég er alltaf hræddur um að nýliðarnir geri
einhver mistök. Annars hef ég lent í því að
þurfa að henda mönnum út úr flugvél, bæði
hér heima og fyrir sunnan. Einu sinni varð ég
t.d. að henda einum nemanda út tvisvar í röð.
Þegar upp var komið neitaði viðkomandi
nemandi að stökkva út, og það má segja að ég
hafi platað hann, því ég bað hann að færa sig
aðeins til í vélinni og um leið og hann gerði það,
lyfti hann rassinum aðeins og um leið ýtti ég
honum út. Það var náttúrulega lítið annað fyrir
þennan stökkvara að gera en að fara niður, því
fallhlífin opnaðist sjálfkrafa og hann sveif
niður. Þetta er að sjálfsögðu neyðarráðstöfun.
i hita leiksns, þegar það eru alltof fáar fallhlífar
fyrir alla og mikið að gera, þá hefur maður ekki
biðlund fyrir svona vitleysu og það er ekki
hægt að ansa því, ef einhver þorir ekki að
stökkva. En ég hef aldrei sagt neinum frá
þessu. Ég kem ekki svífandi niður í fallhlífinni
og segi: „Þessum þurfti ég að fleygja út."
Svoleiðis gerir maður ekki. Þetta er einkamál
viðkomandi stökkvara og kennarans.
— Hefur þér ekki dottið í hug að svala
áhættuþörf þinni á einhvern annan hátt?
— Ég hef raunar gaman að öllu, sem felur í
sér einhverja áhættu, til dæmis fjallgöngu og
príli í klettum. Það kitlar mann einhvern
veginn. Þetta er eiginlega alvarlegur sjúkdóm-
ur og kemur mjög mikið niður á heimilislífinu.
Siggi kannar málin, út um huröargatiö á
Beechcraftvélinni. Hann er víga/egur gaurinn.
Ég er mikið í burtu, en ég hef tekið litla stákinn
minn með mér hingað út á flugvöll og hann
bíður meðan ég fer upp, enda er hann kominn
með dellu líka.
Og það voru orð að sönnu, að sonurinn væri
með dellu, því Siggi bauð mér í kaffi og sá litli
gerði ekki annað en að hoppa niður úr sófa
með handklæði í höndunum.
6 VIKAN 37. TBL.