Vikan - 12.10.1978, Side 15

hafði starfað við hana. Ég var síðan í
nýrnavélinni í rúm tvö ár og beið eftir nýra.
Það fór mjög illa með mig að vera í
vélinni. Blóðþrýstingurinn rokkaði upp og
niður, og mér fannst sem ég væri að deyja,
— köfnunartilfinningin var ógurleg.
Herfilegur sinadráttur bætti ekki úr skák,
svo nú ekki sé talað um kláðann. Þá var
ekki heldur eins fínt fæði i vélunum, eins
og nú er orðið. Mér fannst mjög erfitt að
vera allan þennan tíma á svona ströngum
matarkúr, það var allt að þvi ekkert, sem
maður mátti láta ofan í sig. Og svo var
maður að reyna að gera tilraunir í
matreiðslu með þetta takmarkaða hráefni,
sem maður hafði, það var þreytandi. Þetta
ástand varaði i rúm þrjú ár. En nú var að
huga að ígræðslunni.
Tveir bræður mínir buðust til þess að
gefa mér nýra. Þeir voru báðir rannsakaðir,
og útkoman var sú, að báðir komu þeir til
greina, en þar sem annar var eilítið kröftug-
legri, varð hann fyrir valinu. Þannig að í
september 1970 förum við út til London
aftur, og þar eru gerðar ýmsar prófanir í
nokkra mánuði. í desember þetta sama ár
er nýra bróður míns siðan grætt í mig, og
gekk allt að óskum. Þá voru að koma jól,
og 24. desember borðuðum við, ég og
maðurinn minn, jólamatinn saman á
sjúkrastofunni, eftir þriggja og hálfs árs
matarkúr, — þeirri stundu gleymi ég aldrei.
Ég varð náttúrlega ekki alheil á sömu
stundu, það tekur tima að ná sér eftir að
hafa verið svona mikið og lengi veik. Ein af
hliðarverkunum nýrnasjúkdómsins var
mikil kalkúrfelling i beinum. Það leiddi til
þess, að ég þurfti að láta setja í mig nýjan
mjaðmalið. Það var gert núna um miðjan
ágúst, eða nákvæmlega á 10 ára afmæli
fyrstu nýrnavélarinnar á Landspítalanum.
Nú finnst mér ég vera alheil, og það er
ekkert í hversdagslifinu, sem minnir á
þennan langvarandi sjúkdóm, sem hrjáði
mig, nema hvað ég þarf að fara á
göngudeildina af og til svona til mála-
mynda. Nú er bara eftir að þjálfa upp
líkamann og fylla hann orku, — þá er ég
orðin til í hvað sem er. EJ
Blóðsíunardeild Landspítalans 10 ára:
DÝR EN LÍFGEF -
ANDI ÞJÓNUSTA,
SEM SJÁLFSAGT ER
AÐ VEITA í VEL-
FERÐARÞJÓÐFÉLAGI
Gervinýrameðferð (blóðsíun, hæmodialysis)
hefurveriðbeitthérálandií lOár. Þann 15. ágúst
1968 var blóð blóðsíun hafin hér á Landspítal-
anum á tveimur sjúklingum samtímis. Fram til
þess tíma hlutu slíkir sjúklingar að deyja á mjög
stuttum tíma úr þvageitrun (uræmi). Meðferðin er
því beinlínis lífgefandi meðan henni er beitt.
Gervinýra kemur á grófan hátt í stað nýrna sem
eyðileggjast með því að hreinsa úr blóði sjúklings-
ins úrgangsefni, sum eitruð, sem annars hlaðast
upp og draga sjúklinginn til dauða.
Skipta má meðferðinni i tvennt. Annars vegar
er „krónisk” reglubundin blóðsíun sjúklinga með
ónýt nýru. Hér er miðað við 15 meðferðar, 7 tíma
I senn. Þess á milli hlíta þeir ströngum mataræðis-
reglum og heilsufar er mjög misgott. Oft eru þeir
þó vinnufærir. Hins vegar eru bráðar (acut) blóð-
síanir í eitt eða nokkur skipti oft til að fleyta
sjúklingum yfir tímabundna nýrnabilun. Blóðsiun
á Landspítalanum hefur frá byrjun farið fram í
bráðabirgðahúsnæði, sem er ófullnægjandi.
Unnið er að viðunandi lausn á húsnæðisvandan-
um.
Lengst af hafa unnið við blóðsiun ein
hjúkrunarkona, einn sjúkraliði, einn læknir í fullu
starfi og annar í hlutastarfi. Nýlega hefur bæst við
annarsjúkraliði.
Núverandi nothæfur vélakostur er 4 vélar, þar
af ein bandarisk (Travenol) og 3 sænskar frá AB
Gambro en þaðan er einmitt fyrsta vélin.
Tveimur vélum hefur verið lagt sem slitnum og
úreltum, en ein ný vél er I pöntun frá AB Gambro.
Nú er því unnt að sía 4 sjúklinga í einu eða 8
sjúklinga alls með fjögurra daga blóðsiun í viku og
er það gert. Er þá tækjakostur fullnýttur miðað
við núverandi starfslið. Árlegur fjöldi blóðsíana
frá byrjun er sem hér segir og telst hvert ár byrja
15. ágúst.
Ár Fjöldi síana Ár Fjöldi siana
68-69 199 73-74 232
69-70 172 74-75 394
70-71 277 75-76 504
71-72 347 76-77 542
72-73 384 77-78 647
Samtals sianir: 3698
Síanir 10. árið eru meira en þrefalt fleiri en hið
fyrsta. Árið ’73-’74 fækkar sinum frá árinu áður
og stafar það fyrst og fremst af mörgum nýrna-
igræðslum það ár.
Þessar sianir skiptast á nær 40 sjúklinga. Af
þeim voru 26 í „króniskri” blóðsíun, hjá hinum
var um „bráða” meðferð að ræða. Ef sjúklingur í
„króniskri” blóðsíun þarf 104 sianir árlega má
segja að reglubundin blóðsíun hafi samtals veitt
sjúklingum um 35 lifár.
Fyrsta nýrnaígræðsla í íslenskan sjúkling var
gerð seint á árinu 1970. Fyrsti blóðsiunar-
sjúklingurinn fékk þá nýra úr bróður sínum og var
aðgerðin gerð á Hammersmith Hospital í London.
Nýrað starfar enn með ágætum og gefanda og
þiggjanda heilsast vel.
Frá 1971 hafa islenskur blóðsiunarsjúklingar
verið á skrá hjá Scandiatransplant, en það er
samnorræn stofnun, sem sér um að finna hentuga
þiggjendur þegar nýru úr nýlátnu fólki falla til á
Norðurlöndunum. Finnist hentugt nýra I
íslenskan sjúkling er flogið með hann til
Kaupmannahafnar á Ríkisspítalann hið bráðasta
og þangað er nýrað einnig sent. Hafi staðið illa á
áætlunarflugi héðan hefur varnarliðið hvað eftir
annað sent flugvél með sjúklinginn. Velvilji sá,
sem við höfum mætt hjá forsvarsmönnum
Scandiatransplants, Ríkisspitalanum og varnar-
liðinu er einstakur og mikilla þakka verður.
Alls hafa 10 nýru verið grædd i 9 sjúklinga á
vegum Scandiatransplants. Fimm þessara
sjúklinga hafa enn starfandi nýru. Auk þessa hafa
alls verið grædd í 3 nýru úr lifandi gefendum og
starfa tvö þeirra enn. Samtals hafa því 7
sjúklingar starfhæf nýru. Nýrnaígræðslurnar hafa
til þessa veitt sjúklingum um 30 llfár og hafa því
blóðsíun og ígræðsla samanlagt veitt íslenskum
sjúklingum ca 65 lifár.
Fjölgun nýrnaígræðslna og batnandi árangur af
þeim hefur takmarkað blóðsíuþörfina. Þótt
allmargir íslenskir sjúklingar hafi hlotið ígræðslu
fjölgar enn blóðsíunarsjúklingum og er útlit fyrir
að svo verði um sinn. Þjónusta þessi er dýr en
beinlinis lífgefandi. í velmegandi velferðar-
þjóðfélagi kemur vart annað til greina en að sinna
sómasamlega þörfum þeirra tiltölulega fáu
sjúklinga sem um er að ræða.
41.TBL.VIKAN 15