Vikan - 02.02.1939, Blaðsíða 3

Nr. 5, 1939
VIKAN
3
1939
Þeim verðlaunum, er Vikan hét fyrir beztu grein um þjóð-
félagsfyrirbrigðið: Reykjavíkurstúlkan 1939, var ákveðið að
skipta milli ungfrú Gerðar Magnúsdóttur og Karls Strand,
stud. med. Birtum vér hér greinar beggja og geta lesendur
blaðsins sjálfir um það dæmt, hver fyrir sig, hvor greinin
þeim finnst betri, — en okkur fundust þær báðar verðlauna-
hæfar. Því miður getum við ekki birt fleiri af þeim mörgu,
góðu greinum, er okkur bárust um Reykjavíkurstúlkuna 1939.
Grein ungfrú Gerðar Magnúsdóttur.
Sjálf er ég Reykjavíkurstúlka, og þar
sem ég held, að ég sé hvorki betri
né verri en yfirleitt gerist, datt mér í hug
að taka sjálfa mig, sem dæmi upp á
Reykjavíkurstúlkuna almennt. Ég er ekki
af ríkum foreldrum, en þeir geta kannske
ekki heldur talizt til þeirra allra snauð-
ustu. Þó held ég, ef farið yrði að gera upp
reyturnar, eignirnar, tekjurnar og skuld-
irnar, að útkoman yrði ekki færð í kredit
hliðina. Ég tilheyri sem sagt hvorki aristo-
kratiinu né öreigunum, en er ein af milli-
stéttinni, borgurunum, sem kommúnistar
nefna svo. Samkvæmt þessari stöðu minni
í þjóðfélaginu hefir náttúrlega verið reynt
að troða í mig einhverri menntun. Það
hefði verið gert, hvort sem ég vildi eða
ekki, en það vildi nú svo vel til, að ég
hafði engar aðrar ambitionir en að fara
í einhvern skóla og læra þar ákveðinn
skammt af bóklegum fræðum, eins og
pabbi, mamma og kennararnir vildu.
Ágætt dæmi upp á Reykjavíkurstúlk-
una, finnst ykkur ekki? Þær þyrpast svo
í skólana, að fólki hefir þótt nóg um og
hefir viljað útiloka þær alveg frá sumum
þeirra, vegna hættunnar, sem af þeim
leiddi fyrir strákana. Ekki vegna þess, að
við röskuðum sálarró þeirra, heldur af því,
að við boluðum þeim burtu frá menntun-
arjötunni. En hví að vera að reyna að
troða í aumingja drengina, ef þeir geta
ekki staðið okkur á sporði? Hví ekki að
fela okkur öll þeirra störf á hendur?
Jæja! Ég er nú nítján ára, nýbúin að
ljúka prófi frá einum af stærstu skólum
landsins og er ágætlega að mér í öllum
þeim greinum, sem koma að engu gagni.
Um hitt er ekki vert að tala. Vinnu hefi
ég enga, — en það er nú minn draumur
að komast á skrifstofu, eins og allra
sannra Reykjavíkurstúlkna. Þar er sá
Ijóður á, að jafn margar skrifstofur eru
ekki til í Reykjavík, eins og það eru marg-
ar stúlkur hér, sem langa til að komast
þangað og hafa alla kunnáttu til þess, og
því miður engin von til þess að það lagist,
fyrr en við stúlkurnar höfum fengið ein-
hver ítök í stjórninni!
1 hvað ég eyði þá tímanum, fyrst ég hefi
ekkert að gera? Jú, ég á núttúriega að
hjálpa til heima. En það fara litlar sögur
af húslegum hæfileikum mínum, og ég
hefi óljósar minningar um púðurdósina
skilda eftir á kommóðunni, púðurkvastann
á stofuborðinu og bókina, sem ég var að
lesa í, áður en ég fór út, skilda eftir á
dívaninum. En allt er þetta mjög óljóst,
enda smámunir, sem ég flýti mér að ýta
undir hugarskörina. Skyldi ég ekki ein-
mitt vera alveg typisk í þessu tilliti ? Það •
sýnir, hve miklu meiri aðsókn af Reykja-
víkurstúlkum er að öllum öðrum skólum en
að Kvennaskólanum, enda lítur út fyrir að
hið háa Alþingi hafi þekkt þennan hæfi-
leika okkar, því að það hefir sett á stofn
húsmæðraskóla allsstaðar annarsstaðar en
í höfuðborginni. Kvennaskólinn er víst
ekki talinn húsmæðraskóli. Þetta getur
auðvitað legið í því, að hið háa Alþingi
hafi áhtið okkur alveg færar í þeirri grein,
og ef svo er, þá þakka ég því traustið. En
á móti þessu mæhr, að allar aristokrat-
iskar frúr biðja um vinnukonur úr sveit,
en eins og kunnugt er tilheyra allar þing-
mannafrúr aristokratíinu, ég vil ekki segja
kapitalistum, því að þingmannalaunin eru
svo lág, ef engir bitlingar fylgja.
Þetta var nú um mína kvenlegu dyggð-
ir, sem eins og áður er sagt, eru heldur fá-
ar. Líklega verð ég betri, þegar ég gifti
mig. Það verðum við áreiðanlega allar hér í
Reykjavík, ef við þá ekki fáum okkur
vinnukonu úr sveit.
En þá er nú það, sem snýr að andlegu
hliðinni. Hvernig ávaxta ég mitt andlega
pund, síðan ég kom úr skóla? Ég les nú
alltaf Fomillie Joumal, Hjemmet og svo
náttúrlega Vikuna, síðan hún kom. Þar fæ
ég ýmsar fréttir um hvað gerist út í heimi,
t. d. í Hollywood, — annars skal ég taka
það fram, að ég er hætt að safna leikur-
um. Ég fylgist líka með framhaldssögun-
um í þessum blöðum og les smásögurnar,
þ. e. a. s. ástarsögurnar, en kriminalsög-
unum sleppi ég. Svo les ég enska rómana
bæði til að æfa mig í enskunni og fylgjast
með í bókmenntunum. Pólitík les ég lítið,
en fyrirsagnirnar í Mogga og Alþýðublað-
inu les ég náttúrlega alltaf. Mér finnst það
alveg nóg. Svo skoða ég myndirnar af
ensku stjórnmálamönnunum, mér þykir
Eden sætari en Chamberlain og skil
ekkert í því, að Englendingar skuli ekki
heldur vilja hann fyrir ráðherra.
Þetta er nú óbundið mál, en ég les líka
dálítið ljóð. Ég hefi miklar mætur á Davíð
Stefánssyni. Hann er svo rómantískur og
svo hefir mér verið sagt, að hann sé ákaf-
lega lyriskur. Ég er svo rómantísk í mér.
Það held ég að við séum yfirleitt hérna í
Reykjavík. Skyldi það ekki einmitt vera
merki um þessa lyndiseinkunn okkar,
hvað við erum spenntar fyrir útlendingum
eftir því, sem sagt er; en vel getur verið, að
þau ummæli um okkur séu aðeins sprott-
in af afbrýðisemi íslenzku karlmannanna.
Listrænir hæfileikar mínir eru ekki neitt
áþerandi, en mér þykir gaman að léttri
músik og svo er náttúrlega alltaf gaman
að heyra fræga menn spila og sjá þá.
Þá held ég að flest sé upp talið, sem
getur varpað ljósi yfir andlega eiginleika
mína, en þó getur verið að Reykjavíkur-
stúlkan hafi þá fleiri og í ríkari mæli.
Nema ef kvikmyndaáhugi getur talizt til
andlegra hæfileika. Mér þykir mjög gam-
an að fara á bíó og skemmtilegastar þykja
mér sögulegar kvikmyndir, t. d. Rauða
Akurliljan og dansmyndir með Fred
Astaire og Ginger Rogers, sem ég veit
aldrei, hvernig á að bera fram, mér til mik-
illar raunar, því að ekkert er eins kompro-
mitterandi eins og að bera vitlaust fram
leikaranafn. Fólk gæti haldið, að maður-
væri vita ómenntaður.
Þá er það, hvernig ég eyði tómstundun-
um, eða réttara sagt, hvernig ég skemmti
mér, því að eiginlega eru allar mínar
stundir tómstundir. Það eru nú t. d. skíða-
ferðir. Þær iðka ég af miklu kappi. Það
gerir hver einasta stúlka, sem vill eitthvað
heita hér í Reykjavík. Ég tel auðvitað
sjálfri mér trú um, að þetta sé allt af ein-
skærum áhuga fyrir íþróttum og held