Vikan - 13.07.1944, Blaðsíða 14

14
VTKAN, nr. 28, 1944
frá við svo búið og ætluðu að hann hefði farizt
i einhverri htaungjánni. Var það og rétt til getið,
að hann féll í hraungjá eina og hrapaði lengi
sem í gljúfri, datt seinast hátt fall og kom niður
á graslendi. Þegar hann svo hafði gengið þar um
stund, fann hann, að hann var kominn á slegna
jörð. Um síðir kom hann að bæjarhúsum, sem
stígur lá að, þaðan rakti hann annan stíg og kom
þá að kirkju; síðan gekk hann heim aftur til
bæjarins, og var hann ólæstur. Hann gekk inn
og til baðstofu og fann þar fyrir sér uppbúið
rúm, lagðist upp í það og sofnaði skjótt, því
að hann var bæði þreyttur og þrekaður eftir
fallið. Hann dreymdi þá, að aldraður maður kæmi
til sín og segði sér, að hér væri kirkjustaður i
sókn þeirri, sem af hefði farið í næsta Heklu-
gosi á undan, og hefði hraunið lukzt yfir húsin,
allt heimilisfólkið hefði dáið, en hann einn lifað
eftir, grafið fólkið og jarðsungið, því hann hefði
yerið prestur í sókninni. „Þegar þú vaknar“, mælti
hann, „skaltu leita eldfæra undir höfðalagi þínu,
en kerti finnur þú á hillu. Þjir uppi yfir, muntu
þ& bráðum finna mig dauðan; bið ég þig að jarða
mig að kirkju minni á réttan hátt og lesa þá
ræðu yflr mér, sem þú munt finna. Vistir munu
nægja hér til hálfs þriðja árs.“ Eftir það vaknaði
maðurinn og fann eldfærin og kertið, þar sem
honum var tilvísað; sá hann þá, að borð stóð
skammt frá rúminu; sat þar maður við á stól
og hallaðist örendur fram á borðið og lá ræðan
á borðinu fyrir framan hann. Maðurinn fór nú
að öllu, eins og fyrir hann var lagt; síðan fór
hann að byggja stöpul með þrepum í upp að
gjá þeirri, sem hann hafði fallið niður um; var
hann lengi að því, þangað til að hann gat lagt
stiga af stöplinum upp í gjána og klifrast upp.
Fór hann svo til byggða og fékk sér mannhjálp
og festar til að síga niður og ná því undan
hrauninu, sem fémætt var.
Mannabeinavatn.
Uppi á heiðum fram og vestur af Skagafirði
liggja hinar svokölluðu Ásgeirstungur. 1 tungum
þessum er býsna stórt vatn, sem heitir Manna-
beinavatn. Sagan segir að eitt haust hafi Skag-
firðingar farið i göngur á þessar heiðar, og tjöl-
__uðu þeir að kvöldi dags í flóa þeim, sem nú er
__Vatníð; þá var þar mosaflá, en ekkert vatn. Þeir
-j?oru ölvaðir mjög og höfðu illt orðbragð, gjörðu
gys að guði og öllum guðlegum hlutum, nema
einn, sem var frá Mælifelli í Skagafirði. Hafði
presturinn á Mælifelli, húsbóndi mannsins, tekið
honum vara fyrir kvöldi þessu og beðið hann að
vera þá stiltan og gætinn í orðum. Þegar maður-
inn heyrði nú þetta illa orðbragð félaga sinna fór
honum ekki að lítast á, tók hest sinn og reið heim
að Mælifelli. Skammt frá flánni, sem gangna-
mennirnir áðu í, rann kvísl, sem hét Strangakvísl,
hún er jökulvatn. Um nóttina kom jökulhiaup í
kvíslina, svo hún flóði upp í fláan, sem Skag-
firðingamir lágu í og fyllti hana að mestu. Fórust
þar mennirnir allir í tjaldinu.
Myndaðist þar þá vatn og fundust siðan við það
mannabein, og þess vegna er það kallað manna-
beinavatn alltaf síðan.
Breiðherðungur.
Á 19. öld var prestur einn á Álftamýri, sem
Markús hét Þórðarson. Honum samtíða bjó bóndi
' sá á Bauluhúsum, er Magnús hét, roskinn maður
og þótti forn i brögðum. Honum var vel til
prestsins. Ut með hliðinni frá Álftamýri var
staður sá, sem prestur vildi láta byggja stekk;
og var ætlun manna, að þar mundi vera gömul
dys, er haganlegast þótti að byggja stekkinn.
Magnús latti prestinn að róta þar um og kvað
illt mundi af leiða. Engu að síður réðist prestur
í að ryðja dysina til stekkjar stæðis og vann að
því sjálfur, og er mælt, að hann fyndi þar manns-
bein fúin mjög og peninga nokkra gamla og
hann taldi peningana, en byggi um beinin í
moldini. Að þessu búnu veiktist prestur, sem áður
240.
Krossgáta
Vikunnar
Lárétt skýring:
1. útgáfufyrirtæki. —
13. býli i Skagafirði. —
14. reiti. — 15. borð-
hald. — 17. rikjasam-
oand. — 19. meindýr. —
20. þyngdarein. — 21.
hafurtask. — 23. borð-
andi. — 25. ástundar.
— 27. deigt. — 28.
eymdar. — 30. viðbót.
— 31. fljótið. — 32.
hryðja. — 33. máttar-
viður. — 35. deig. — 36.
tveir eins. — 37. ertni.
— 38. óvinna. — 40.
ónefndur. — 41. dýpi.
—r 42. skrökvaði. —
44. yzt á Snæfellsnesi
(þgf.). — 46. á nótum.
— 47. öðlast. — 49. for-
skeyti. — 51. angan. —
54. hlass. — 56. skyr-
ílát. — 57. farvegur. —
59. hvíli. — 60. tangar-
oddi. — 61. milli beins
og vöðva. — 62. engin.
— 64. steinn. — 67.
mæli. — 68. blöð. — 70.
muldi. — 71. ofsegir. —
72. tenging. — 73. leik-
in. — 75. tenging. — 76. f
— 79. auðir. — 81. nábú;
Lóðrétt
1. reikningsaðferð (þf.
skipssátur. — 4. hroði.
á fæti. — 7. atviksorð. -
ingi. — 10. hagnast. —
mannanna. — 16. kjaft.
— 2Ö. frosin. — 22. fara
Lausn á 239. krossgátu Vikunnar.
Lárétt: — 1. embættisbúning. — 15. falsari.
— 16. gráleit. — 17. nr. — 18. aða. — 19. ull.
— 20. L. R. — 21. afl. —- 23. áma. — 24. hi. —
26. gn. — 27. Áki. — 29. Rm. — 31. Au. — 32.
assa. — 34. étum. — 36. gamla. — 40. blaka. —
41. skálmar. — 42. stakkar. — 43. mal. — 44.
nam. — 45. stæling. — 48. bankara. — 51. malar.
— 52. skraf. — 53. ultu. — 55. akur. — 56. ra.
— 57. S. H. — 59. öll. — 61. sr. — 62. fé. — 63.
rær. — 65. ósk. — 67. il. — 69. mög. — 70. tau.
— 72. át. — 73. náðanir. — 76. fölnaðu. — 78.
grunnstinglaður.
Lóðrétt: — 1. efnahags. — 2. mar. — 3. bl. —
4. æsa. — 5. taðan. — 6. traf. — 7. II. — 8. B. G.
— 9. úrum. — 10. nálar. — 11. ill. — 12. N. E.
— 13. gil. — 14. straumur. — 22. lá. — 23. ái. —
25. Isak. — 26. gallalaus. — 28. ká. — 30. mél-
kakkur. — 31. auka. — 33. smá-mæit. — 35. tak-
mark. — 37. amlir. — 38. er. — 39. ös. — 40.
banns. — 45. smurning. — 46. tala. — 47. gá. —
48. bú. — 49. rauf. — 50. afréttur. — 54. al. —
58. hrönn. — 59. ör. — 60. ló. — 61. skall. —
64. Ægis. — 66. stög. — 68. lár. — 69. man. — '
71. una. — 72. áðu. — 74. ðu. — 75. R—T. —
76. fn. — 77. uð.
Svör við Veiztu—-? á bls. 4:
1. Hrafn Hængsson var fyrsti lögsögumaðurinn,
frá 930—949.
2. Ur furu.
3. Davið Stefánsson frá Fagraskógi; í kvæðinu
Förukarl.
4. Myndir, sem eru málaðar á blautt kalk.
5. Norðmenn.
6. Samkvæmt grísku goðsögnunum er Júpíter
stofnandi Ólympíuleikjanna.
7. a) í Mesopotamíu, b) í Indlandi, c) í Venezu-
elu, d) í Kína.
8. Amerískur rithöfundur. Hann hefir einkum
ritað smásögur og leikrit. Hlaut Pulitzer-
verðlaunin, ein mestu bókmenntaverðlaun
Bandaríkjanna, 1940 fyrir leikritið „The Time
of Your Life.“
9. Lúðvík 14., Frakkakonungur.
10. Guðrúnu Lárusdóttur.
var hraustmenni og heilsugóður, mjög undarlega.
Þóttust skyggnir menn sjá mann einn svo stóran,
að höfuðið mundi hærra en hæstu menn nú á
dögum og eftir því digran.
Kölluðu þeir hann „Breiðherðung". Ætluðu
menn, að það myndi vera sá sami, sem í dys-
inni var og myndi valda veikindum prestsins.
En þó varð presti ekki stórkostlegt mein af að
honum, meðan Magnús á Bauluhúsum lifði, þvi
að það var ætlun manna, að hann mundi með
kunnáttu sinni hafa hjálpað prestinum. En þegar
Magnús var dáinn, uxu mjög meinlæti prests.
Þegar prestur heyrði lát Magnúsar, er mælt, að
hann hafi sagt: „Guð hjálpi mér, nú held ég sé
úti um heilsuna mina. Hann hætti síðan prests-
þjónustu þjáðist lengi og dó undarlega eftir sögn
séra Jóns Ásgeirssonar, sem oröinn var þá prest-
ur, að Álftamýri og var viðstaddur þegar hann
dó.
SPAKMÆLI.
Vinur er sá, sem veit allt um okkur, en þykir
vænt um okkur samt.
Vinur er sá, sem getur sagt þér ýmsan óþægi-
legan sannleika um sjálfan þig, en þegir yfir þvi.
Lausn á orðaþraut á bls. 13:
ÓLAFSVlK.
ÓLUND
L O K I Ð
AFINN
FRÁUM
SANDI
VOTUR
1 S T A Ð
Ií E L D A
'rumefni. — 77. vegurinn.
aóeirðir.
skýring:
). — 2. samstæðir. — 3.
— 5. straumkast. — 6.
— 8. hindra. — 9. grafn-
11. tónn. — 12. blökku-
— 18. föðurlandskvæði.
. — 23. kind. — 24. tví-
hljóði. — 26. andvari. — 28. krap. — 29. lina.
— 32. fornafn. — 34. leit. — 37. gamli. — 39.
herbergi. — 41. kindina. — 43. ósýnileg. — 45.
menn, sem lifðu fyrir löngu. — 48. gróðursetn-
ingin. — 50. nokkur. — 52. sjór. — 53. sjálfan.
—•, 54. kyn. — 55. hræra í heyi. — 56. helgiathöfn.
(sögn). — 58. hátt. — 61. upphrópun. — 63. bor.
— 65. mynt. — 66. fæddi. — 67. kjölta. — 69.
skrifa. — 71. hugð. — 74. minnist. —- 75. málm-
ur. — 77. tveir eins. — 78. skammstöfun. — 79.
keyri. — 80. 1001.