Vikan - 29.07.1948, Qupperneq 3

VIKAN, nr. 31, 1948
3
Auður er engin gæfa Frönsk smásaga
Þegar Pivelinbræðurnir fengu aldur til
að vinna sjálfir fyrir sér, fór annar þeirra
til Ameríku, en hinn fékk stöðu í verzl-
un nokkurri. Það var allra heiðarlegasta
fyrirtæki, en ekki velti það neinum milljón-
um. Hinsvegar greiddi það skuldir sínar
skilvíslega og sá um það, að starfsfólk-
ið fengi laun sín á réttum tíma. Og Ro-
dolphe Pivelin, sem var laus við ævin-
týralega flækingsnáttúru, mat reglusem-
ina öllu ofar.
Á meðan Denis, yngri bróðirinn, flækt-
ist um ókunn lönd eins og hugur hans
framast girntist, vann Rodolphe sér álit
meðal hinna vandaðri brogara, sem eru
hinn eini og sanni kjarni hverrar þjóðar.
Er hann fékk laun sín hækkuð í fyrsta
sinn, kvæntist hann Marguerite Javel, sem
að vísu var ekkert gáfnaljós, en var hins
vegar búin þeim kostum, sem húsmóðurina
mega mest prýða. Hann þurfti ekki að
kaupa skartgripi til þess að gleðja Mar-
guerite. Hún varð himinlifandi, þegar hann
keypti handa henni góðan kartöfluflysj-
ara, þvottavél, rafmagnsteketil eða aðra
álíka nytsama hluti.---------Næst, þegar
laun Rodolphes voru hækkuð, fannst hon-
um, að nú hefði hann efni á því, að fjöl-
skyldan stækkaði, og blessuð frúin, sem
æfinlega var á sama máli og eiginmað-
ur hennar, fæddi brátt sveinbarn í heiminn
— lítinn, snotran dreng, sem var vatni
ausinn og hlaut nafnið Denis, til heiðurs
stóra Denis, sem þau höfðu oft haldið
spurnum fyrir án árangurs. Annars líkt-
ist Denis litli æ meir foreldrum sínum en
frænda sínum og nafna. Hann var þrifa-
legur piltur, og snemma kom fram hjá hon-
um hneigð til rólegra starfa, og ákvað fað-
irinn því að gera hann að skrifstofumanni.
Síðar eignuðust þau hjónin dóttur, Ma-
deleine, sem virtist, er hún óx upp, hneigj-
ast til reglusemi og heimilisstarfa, svo sem
þau foreldrarnir hefðu framast getað ósk-
að. Allt benti til þess, að hún mundi verða
ágætis eiginkona vandaðs manns.
Er Rodolphe hafði nokkrum sinnum enn
verið hækkaður í launastiganum, taldi hann
sig hafa efni á að eignast landsskika fyr-
ir utan bæinn, og byggja þar dálítið hús
fyrir sig og sína. Og með því að vinna kapp-
samlega á sunnudögum, gátu þau komið
sér upp matjurtagarði. Grænmetið varð
þeim dálítil tekjuaukning. Það var gleði
húsbóndanum, er hann sat heima við
lampaljósið á kvöldin, að horfa á þær Ma-
deleine og Marguerite, þar sem þær voru
að skræla kartöflurnar úr garðinum, sem
þær svo köstuðu í pottinn, er stóð á eld-
inum. En Denis litli sat og las undir tíma
í verzlunarskólanum.
Enginn hefði getað ímyndað sér, að
nokki'u sinni yrði hægt að raska ró Pi-
velin-fjölskyldunnar. En þó varð það svo.
E'.nn góðan veðurdag kom bréf, sem stimpl-
að hafði verið í Indianapolis. I tíu ár höfðu
þau ekkert frétt frá Ameríku, svo að þau
voru smám saman hætt að hugsa um út-
flytjandann.
Rodolphe hafði hjartslátt, er hann las
bréfið fyrir fólk sitt:
„Kæri Rodolphe. Ég hefi ákveðið að
koma heim til Frakklands og dvelja þar
í nokkra mánuði. Það mundi gleðja mig
mjög að sjá þig. Getur þú tekið á móti
mér sem gesti þínum? Svaraðu um hæl.
Heimilisfang mitt fylgir þessu bréfi. Þar
sem ég er vel efnum búinn, ætti þér ekki
að stafa þyngsli af mér. — Heilsaðu öllum
frá mér.“
Auðvitað svaraði Rodolphe strax:
„Komdu“. Öll fjölskyldan hlakkaði til eins
og barn að mega hýsa frændann frá Ame-
ríku.
„Þú sérð, að hann skrifar, að hann sé
vel stæður,“ sagði Marguerite ánægjulega.
„Það gleður mig,“ sagði Rodolphe. „Ef
honum lízt vel á börnin, og ef hann er enn-
þá ókvæntur, getur þetta orðið hagur fyr-
ir þau. Lítil peningaupphæð getur ætíð
komið í góðar þarfir. Hvað sjálfan mig
snertir, þarf ég einskis við.“
Tíu dögum síðar sté Denis Pivelin, sem
nú var orðinn einn af tíu ríkustu mönn-
um í Ameríku, á land í Le Havre. Hann
lét aka megninu af farangri sínum á bezta
v\tniiniiiiiiiiiii■•1111111111111111111111 in■ iiiitiiiatiiiiiiiiiaiiiiiitiiiiiiiiaiiiiiKiiiidii
| Kvikmyndaleikkonan Susan Shaw (
\ í kvikmynd Gainsborough „Tvöfaldur elt- 1
= ingarleikur“. Hún er í fölgulum frakka, \
\ með brúnan hálsklút og brúnan hatt með |
= gulum fjöðrum. Hanzkarnir og taskan eru |
= einnig brún. Aðrir leikarar í þessari mynd I
I eru: Jacob Warner, Jane Hylton, George |
| Cole, Bill Owen, David Tomlinson, Yvonne =
: Owen, Raymond Lovell, Brenda Bruce og i
1 Beatrice Varley. (Myndin er frá J. Arthur í
| Rank kvikmyndafélaginu í London).
gististað borgarinnar, en ók svo heim í
litla húsið hans Rodolphes.
Bróðir hans faðmaði hann að sér, þeg-
ar hann kom. Honum var fylgt inn í borð-
stofuna, sem honum fannst mjög hvers-
dagsleg. Síðan voru honum sýnd börnin.
Er Marguerite hafði tekið á móti mági
sínum, flýtti hún sér fram í eldhús. Hún
var ekki mjög málgefin, og svo hafði hún
nóg að gera við að matselda. Madeleine
dró sig hæversklega í hlé og fór að hjálpa
móður sinni að leggja á borð.
Denis litli kom með kálhöfuð úr garðin-
um og sótti vínið ofan í kjallara. Rodolphe,
sem sat og ræddi við bróður sinn, rauf
við og við samtalið til þess að brosa til
konu sinnar og barna.
Þetta er áhrifamikil sjón, hugsaði Stóri-
Denis; þetta er hrein fyrirmynd. En þetta
hlýtur að vera sunnudagssvipur heimilis-
ins. Á virkum dögum er það sjálfsagt allt
öðruvísi. Til þess nú að gera sér það fylli-
lega ljóst, leit hann inn í gestaherbergið,
þar sem honum þótti tilfinnanlega skorta
nauðsynleg þægindi. En það, sem hann
átti erfiðast með að venjast, var kyrrðin,
sem yfir öllu hvíldi. Þetta var kyrrðin, sem
skapast af gagnkvæmri ást og góðum skiln-
ingi. Fólkinu kom vel saman. Stóri-Denis
spurði bróður sinn um efnahag hans, og
upphæðirnar, sem Rodolphe nefndi, hefðu
ekki hrokkið fyrir vindlunum, sem Stóri-
Denis reykti.
Þegar hann fór, gaf hann öllu heimilis-
fólkinu gjafir. Marguerite gaf hann dýr-
indis saumavél, Rodolphe peningaupphæð,
sem var nægjanleg til þess að koma bað-
herberginu í lag og búa það þægindum.
Litli Denis fékk amerískt skrifborð og Ma-
deleine forláta saumaborð. Honum vökn-
aði um augu, er hann skildi við þau. En
hann þurfti nauðsynlega að fara heim aft-
ur, þó ekki væri nema til þess að gjör-
breyta erfðaskrá sinni.
Strax og hann kom heim, kallaði hann
lögfræðing sinn fyrir sig:
„Kæri vinur, þér vitið, hve óhamingju-
samt fjölskyldulíf mitt hefir verið, og hve
litla gleði auðæfi mín hafa veitt mér. Ég
greiði hinni óþolandi léttúðugu konu minni
háar upphæðir, og þrjóturinn hann sonur
minn kostar mig stórfé. Hann eyðir því
öllu í heimskupör og óþarfa. Dóttir mín
var nógu heimsk til að giftast letiblóði
og auðnuleysingja. Hvaða gagn hefur eig-
inlega af því stafað, að ég hefi unnið fyr-
ir og grætt mikinn auð. En nú hefi ég
verið hjá ættingja mínum í Frakklandi,
sem er samnefnari allra borgaralegra
dyggða: sparsemi, aðgæzlu, ást og ein-
drægni. Án þess að þekkja þau, hafði ég
ánafnað þeim $ 500.000.“
„Og nú ætlið þér auðvitað að tvöfalda
þessa upphæð?“ spurði lögfræðingurinn.
„Þau eru það hamingjusamasta fólk,
sem ég þekki, og það eru þau vegna þess,
að þau eiga enga peninga," svaraði ríki
maðurinn alvarlega. Og með ástúðlegum
pennadrætti strikaði hann nöfn þeirra út
úr erfðaskránni.