Vörður - 25.02.1928, Blaðsíða 4

4
VÖRÐUR
ur með orðum lýst. Geislabaug-
ur úr skíru gulli kemur upp
fyrir aftan höfuð hans og
veldissprota úr gulli ber hann í
hendi sjer.
Líkneski þetta hefir gert
spánverskur snillingur, sem nú
er uppi og heitir Campanya frá
Barcelona. Er þetta frummynd-
in sjálf, og má engar afsteyp-
ur af henni gera, svo að þetta
er hin eina sem til er í heimin-
um.
Líkneskið er í heild sinni
gert í mjög fögrum klassiskum
stil og er ljós vottur þess, að
ríki Krists er enn í blóma á
jörðu vorri, eigi síður en fyr á
öldum. Hefir gjöf þessi vakið
athygli mikla í erlendum blöð-
um og er hún talin hið vegleg-
asta listaverk, sem flutst hefir
nokkru sinni hingað til lands.
A. M.
Orgelhljómleik,
hinn 16. í röðinni, hjelt Páll
ísólfsson fimtudagskvöld 16.
þ. m. Frú Guðrún Ágústs-
dóttir aðstoðaði með söng en
Georg Takáks með fiðluspili.
Hljómleikur þessi hófst á mjög
tilkomumiklu og fögru kirkju-
Jegu tónverlíi frá 17. öld eftir
Vincenl Lúbeck, en aðalvið-
fangsefnin voru tvö stórverk eft-
ir Bach, Fantasia í G-dúr og
Tokkata, adagio og fuga i C-dúr.
voru bæði verkin kunn frá fyrri
liljómleikum Páls og ná því
meiri hylli sem þau eru oftar
flutt.
Aðsókn vai- góð. Margir
sveitamenn koma við, er þeir
eiga leið um, en hjer í Rvík
eru margir menn er sækja
stöðugt hljómleika þessa og
telja sig eigi geta án þess verið.
Jón Björnsson
hefir nýlega flutt fyrirlestur
um strákskapinn á Alþingi.
Hefir erindi þetta vakið rnikla
athygli, ekki síst vegna brjef-
hirðinga starfsemi forseta sam-
einaðs þings.
Aldarafmæli Henrik Ibsens
ætla Norðmenn að halda há-
tíðlegt á fæðingardegi skáldsins
20. mars og dagana fyrir og
eftir. Eiga hátíðahöldin í Osló
að standa frá 14.—20. mars en
í Bergen frá 22.—-23. Gert er
ráð fyrir að leikin verði helstu
leikrit Ibsens og auk þess verði
allskonar hátíðahöld vegna
þessa afmælis. Norðmenn hafa
boðið Indriða Einai-ssyni að
taka þátt í þessum fagnaði fyr-
ir íslands hönd. Og mun hann
ætla að þyggja boðið.
Sveinbjörn Sveinsson
frá Hámundarstöðum í
Vopnafirði hefir sótt um styrk
til Alþ. til að kenna mönnum
að veiða lax í sjó. Eru lesend-
ur Varðar máli þessu kunnugir
af greinum þeim, sem birtust
eftir Svbj. um þetta efni hjer
í blaðinu, eftir áramótin.
óðinn
hefir nýlega tekið fimm tog-
ara, 1 i vikunni sem leið, og 4
um síðustu helgi.
íslenskur flugmaður.
Eggert Briem, sonur síra Vil-
hjálms Briems, er nýkominn
heim frá Þýskalandi. Fór hann
utan síðastliðið haust og hefir
lagt stund á fluglist. Er hann
fyrsti íslendingurinn, sem
stundað hefir flugnám með það
fyrir augum að leggja stund á
flug hjer á landi.
Þór
hefir nýlega bjargað vjelbátn-
um Haraldi, eign Geirs Sigurðs-
sonar hjer í bænum.
Sameining embætta.
Þingmaður Árnesinga, Magn-
ús Torfason hefir á síðustu
þingum barist mjög fyi’ir sam-
einingu embætta. Hann flutti
meðal annars á síðasta þingi
tillöguna um sameining pósts
og síma. Á þessu þingi hefir
hann ekki flutt neina slíka til-
lögu, en hann hefir stofnað nýtt
embætti. Yfirbrjefhirðingamaður
Alþingis, er víst nafnið á því.
Og hann hefir sameinað em-
bættið forsetastarfinu i samein-
uðu þingi. Þetta er að vera hug-
sjónuin sínum trúr!
Ný bók.
Hundrað. og áttatiu öfugmæla-
vísur. — Útg. Helgi Árnason,
Safnahúsinu, Rvík.
í safni þessu eru fjölda
margar gamalkunnar vísur, þar
á meðal: Sjeð hef jeg köttinn
syngja á bók og Blindir dæma
best um Jit. Hefir útgefandi
viljað með safni þessu bjarga
þessum einkennilega og þjóð-
lega skáldskap frá að falla i
gleymsku. •— Bókin kostar 1
krónu.
Thomas A. Edison
átti áttræðisafmæli 11. þ. m.
Engan bilbug er þó á honum
að finna í uppgötvana- og end-
urbóta starfi hans. Vinnur
hann enn dag hvern frá morgni
til kvölds að ýmsum nýjum
upþfinningum og endurbótum
á eldri vjelum og verkfærum,
sem hann hefir látið mannkyn-
inu í tje. Virðist starfsþolið og
áhuginn vera hið saina og þeg-
ar hann var á ljettasta skeiði.
Kafbátahernaðurinn.
Einhver hreyfing virðist vera
á það komin með Ameríku-
mönnum og Englendingum, að
takmarka að minsta kosti kaf-
bátahernað, eða leggja hann
jafnvel niður með öllu. Hefir
utanríkisráðherra Bandaríkj-
anna lýst því yfir, að Banda-
ríkin sjeu reiðubúin til þess að
skrifa undir alþjóðasamning,
sem feli í sjer bann gegn notk-
un kafbáta. Bresku blöðin hafa
tekið líklega í þetta mál, en
telja þó vafasamt, að hin stór-
veldin fallist á þessa hugmyncL
Og reyndust þau þar sannspá,
því jafnskjótt ruku Frakkar
upp, og lýstu sig andvíga þess-
ari htigmynd. Telja þeir kaf-
bátana nauðsynleg varnartæki
fyrir ríki, sem ekki sjeu þess
um komin fjárhagslega að
byggja stóra flota.
Róstusamt í Indlandi.
Þjóðernissinnar eru enn á
ferli í Indlandi og hafa stofnað
til óeirða í ýmsum bæjum. —
Orsökin til þessara óspekta
þjóðernissinna nú, er talin vera
ensk þingnefnd, sem nýlega er
komin til Indlands þeirra er-
inda að undirbúa tillögur um
breytingar á stjórnarfari Ind-
lands, og var svo til ætlast, að
enginn Indverji ætti sæti í
nefndinni. Það vildu þjóðernis-
innar ekki þola og fóru því á
stúfana. En herlið var notað til
að bæla óeirðirnar niður.
Nobile að týgja sig til pól-
flugs.
ítalski herforinginn, Nobile,
sá er fór með Amundsen yfir
norðurpólinn í loftsk. Norge, er
nú kominn til Osló og er þar
að undirbúa pólflug. Gerir hann
ráð fyrir að leggja á stað til
Svalbarða í aprílmánuði. Leið-
angurinn á að fara í Vísinda-
legum tilgangi.
Snjóflóð og skriðuhlaup. í
Noregi.
Um 9. þ. m. gerðu inestu ó-
veður viða í Noregi, og var
tjón á nokkrum stöðuni af
völdum þess. Skriður fjellu á
Björgvinjarbrautina og eyði-
Iögðu allmargar brýr, svo að
samgöngur teptust. Snjóflóð
fjell í Sogni og lenti á þrem í-
búðarhúsum og eyðilagði öll.
Síðustn frjettir sögðu að um 20
manns hefðu farist í snjóflóð-
um í Suður-Noregi, og margar
skepnur.
Vatnavextir
hafa nýlega valdið tjóni víðs-
vegar um Evrópu. Hefir
flætt yfir þorp á Norður-Frakk-
landi og altra í Rínardalnum.
Atvinnuleysi í Ameríku.
Um þessar mundir er at-
vinnuleysi hið mesta í Banda-
ríkjunum. Talið að um 4 milj.
manna sjeu þar atvinnulausir.
Ríkisstjórnin í New York hefir
hafist handa uin ýinsar opin-
berar framkvæmdir til þess að
bæta úr atvinnuleysinu og sár-
ustu neyðinni. Eftir síðustu
fregnum að dæma fer atvinnu-
leysið sívaxandi. Hefir ástand-
ið skapað ótta á kauphöllinni í
New York. Sumstaðar hefir at-
vinnuleysingjum og lögreglu
lent saman.
Merk uppgötvun um eðli
krabbameins.
Talið er að amerískur lælmir
hafi gert merka uppgötvun við-
víkjandi krabbameini. Hafi
hann sannað. að taugar finnist
í krabbalinútum. Sýni uppgötv-
unin að ki*abbamein sje ekki
sjálfstæð frumumyndun eins og
áður hafi verið álitið.
Norska stjórnin
hefir Iýst JN'í yfir, að hún
telji eflingu fjárhags rikisins að-
alhlutverk sitt.
146
beitt á strengina. Æskilegast er að herfa skáhalt yf-
ir strengina og krossherfa. Hin svokallaða króka-
herfing (,,siksak“-herfing) er mjög vinnudrjúg. —
Myndirnar skýra betur en orð hvernig henni er hátt-
að; það er mismunandi eftir lögun flagsins.
35. mynd. Krókaherfing, ferhyrnd spylda.
Það er sjerkennilegt við krókaherfinguna, að þeg-
ar búið er að herfa einu sinni um alt flagið, eru í
raun og veru búnar tvær umferðir. Það er búið að
krossherfa flagið.
Herfin þurfa altaf að bíta eins vel og kostur er.
Rúðólfs- og Hankmóherfi verða ekki hvött, svo vel
147
sje, nema að taka þau snndur,
og vill því bit þeirra verða mis-
brestasamt. Það er auðveldara
að halda diskaherfunum beitt-
um.
Um leið og' talað er um herfí
og herfingu er rjett að minnast
á slóðann. Hann er notaður til
að jafna flögin, um leið og
herfað er, ef þess er þörf. Notk-
un hans er þess vegna nátengd
herfingunni. Slóðinn er fer-
hyrnt grind úr trjám og plönk-
um. Stærð og þyngd hans má
ekki vera minni en við hæfi
þriggja hesta. Góður og þung-
ur slóði er mikilvirkur að jafna
og mylja, og slóðadrálturinn
getur oft sparað herfingu eða
flýtt fyrir henni.
Áburður. — í kaflanum um
áburð, bls. 91—93, er gert ráð
fyrir því að búfjáráburðurinn
sje notaður í flögin og tilbúni
áburðurinn á gömlu túnin.
Verður að halda fast við það,
nema alveg sjerstakir örðug-
leikar sjeu á þvi að koma bú-
fjáráburðinum í flögin. Búfjár-
áburðurinn á að komast ofan
i jörðina. Það er takmarkið.
aflönfl spilda.
148
Þannig' notast áburðurinn best. Við það sparast
vinna við ávinslu, og þannig fæst mest öryggi um
góða ræktun .
Það er vandalítið að koma áburðinum ofan í flög—
in á rjettum tíma, og þó er ákaflega mikill misbrest-
ur á því að það sje gert. Það er engu likara en að
gamla aðferðin, að láta megnið af áburðinum verða
að litlu liði ofanjarðar, ætli að lifa af „siðaskiftin‘c
og þrífast þótt farið sje að nota áburðinn í rótuð
1‘lög i stað þess að bera hann á gróin tún. Aðferðin
er slæm, og óþörf, því að við nýræktina er völ á betri
úrræðum.
Áburðurinn er borinn i flögin á vorin. Þegar búið
er að ákveða hvað mörg hlöss eigi að bera á málið,
er athugað hvað hvert lilass eigi að nægja á marga
fermetra og hve langt bil eigi að vera milli hlass-
anna. Það er ósiður að aka af handahófi i flögin, og;
gera sjer enga grein fyrir þvi, fyr en eftir á, hvað»
mikill áburður kemur á hverja flatareiningu. Áburð-
inum er annað tveggja dreift úr kerrunni um leið og
ekið er, eða hlössunum er dreift strax á eftir. Aburð-
inum er dreift svo rækilega, að lwergi sjái þess
merki hvar hlössin hafi verið.
Þegar búið er að dreiía áburðinum er hann herf-
aður niður, samdægurs, eða i síðasta lagi daginn
eftir. Það er afar áríðandi að áburðurinn liggi ekki
lengi ofanjarðar í flaginu, hvorki i hlössum nje
dreifður.
Við danskar tilraunir kom i ljós að það fjekkst
eins mikil uppskera eftir 1000 kg. af áburði, sem vaar
plægður uiður um leið og hann var fluttur á akur-
inn, eins og eftir 20^0 kg. af áburði sem lá 4 sólar-