Bjarmi - 15.02.1910, Síða 3

B J A R M I
27
livern þann til prests, er hann gat
fengið til þess að laka vígslu, jafn-
vel þótt þeir livorki væru lesandi né
kynnu svo mikið sem fræði Lúlhers,
eða einföidustu formála við kyrkju-
legar athafnir. Og af bréfum og
skýrslum Guðbrandar byskups til höf-
uðsmannsins má ráða, hvernig jjessir
prestar liaíi reynst, liæði að lcunnátlu
og framferði.
En á hverri skammdegisnóllu er
dimmasl undir dögunina. Líkt má
segja um nóttina, sem nú grúfði yfir
íslenzku kyrkjunni.
»Sérhvert ský, hve svarl sem er,
silfurbrydding liefur«.
Dagurinn fór í liönd.
Um þessar mundir l)jó bóndi einn,
Jón að nafni, á Auðunnarstöðum í
Víðidal. Hann er talinn meðal merk-
uslu bænda norðanlands, enda var
hann af góðu hergi brotinn, átti ælt
sína að rekja lil hins auðuga og vold-
uga höfðingja Bjarnar Jórsalafara.
Kona Jóns, Ingibjörg Loflsdóttir, var
dótturdótlir Jóns lögmanns Sigmunds-
sonar; móðir hennar og Helga móðir
Guðbrands byskups voru alsj'slur.
Árið 1568 fæddist þeim hjónum
sonur, sem var látinn heila Arngrím-
ur, er verða skyldi, ásaint Guðbrandi
byskupi frænda sínum, ljós í myrkri
íslenzku kyrkjunnar á þessu tímabili.
En ])að var eigi frændsemin ein,
sem batt þá saman, heldur það mál-
efni, sem þeir gerðu báðir að sínu
hjartans málefni, en það var málefni
drottins og málefni fósturjarðarinnar.
Frá æsku og uppvexti Arngríms er
fátt að segja annað en það, að
snemma koma miklar og skarpar
gáfur í ijós hjá bonum og löngun lil
bóknáms, og snemma bar á metnaði
þeim og kappi, sem auðkendi hann
alla æíi. Þegar hann var 8 ára (1576)
var hann sendur til Guðbrandar
byskups frænda síns, lil náms í
Hólaskóla. Má af því ráða, hve bráð-
gjör hann hafi verið. Varð drengn-
um j)að til bapps, að Bjarni Gama-
lielsson var þá skólameistari á Hól-
um, maður vel lærður. Arngrímur
slundaði námið af miklu kappi og
útskrifaðisl eftir S ár með bezta vitn-
isburði.
Að loknu námi í Hólaskóla sigldi
Arngrímur til Hafnarháskóla, með til-
styrk Guðbrandar byskups, og þar
var hann 4 ár að námi, að mestu
leyli undir umsjón Dr. Jólianns Hagge-
usar, hins lærðasla og hezla manns.
Tók hann svo próf með bezta vitnis-
burði og kom út aftur um liaustið
1589, og tók þá þegar við skólameist-
arastarfl á Hólum.
Árið 1590 var Arngrímur vígður til
presls að Mel eða Melslað í Mið-
firði og hélt hann þann stað lil dauða-
dags. Sumir telja, að hann fengi þá
Miklabæ í Skagafirði jafnframt, og
vísl er það, að hann hélt þann stað
líka og tók sér stundum kapilána lil
að þjóna báðum brauðunum, því að
skólameistaraembættinu varð hann að
gegna, því enginn fekst honum jafn
fær til Jiess einbæltis, og gegndi hann
því til 1598, að undan teknu því, er
séra Jón Einarsson var settur (1593
—94), meðan Arngrímur var utan
fyrir sig og Guðbrand byskup að
ílytja mál þeirra. Alls fór Arngrim-
ur þrisvar utan, i siðasla sinni 1602,
til að standa að nýju fyrir málum
þeirra frændanna. Hann gegndi og
jafnframt dómkju'kjupreslsembætlinu
á Hólum.
Árið 1598 giftist Arngrímur fyrri
konu sinni, Sólveigu Gunnarsdóttur;
móðir hennar var Guðrún, sonardótt-
ir Jóns byskups Arasonar. Hún var
alira kvenna fríðust og kölluð Sólveig
»kvennablómi«. Var vel á komið
með þeim, þar sem hann var allra
t
L