Bjarmi - 14.04.1928, Side 6

102
BJARMI
Bækur.
Um síðustu mánaðamót bárust
ritstjóra Bjarma 2 brjef, sem aðal-
lega voru kvartanir um vondar bækur,
er höfðu borist frá Rvík. Bóksali skrif-
aði annað brjefið. Honum hafði verið
send þýdd skáldsaga, vjelrituð, »sem
var það viðurstyggilegasta guðlast,
sem jeg veit til að almenningi hafi
verið boðið«, skrifar hann. Sami út-
gefandi hafði sent níðrit, gamla
skammagrein endurprentaða, um lát-
inn merkismann. —• Kveðst bóksal-
inn engum hafa sýnt þessar bækur,
er hann sá hvað þær fluttu.
Hitt brjefið skrifar prestur og lýsir
þar sorg sinni að sjá svæsna van-
trúarbók (vjelritaða) í höndum æsku-
manna í söfnuðinum. —
Báðir furða þeir sig á, að enginn
skuli hafa varað fólk við slíkum
hókum opinberlega, og skora á
Bjarma að taka til máls um þetta.
Auðvitað eru það fleiri en þessir
2 menn, sem minnast á vondar bæk-
ur og áhrif þeirra, og fleiri bækur
eru vondar en þessar. — Nokkrir
ungir menn hafa t. d. tekið sjer fyrir
hendur að gefa út á íslensku eld-
gamlar ítalskar klámsögur, sem að
vísu voru frægar á sinni tíð og þóttu
fletta maklega ofan af lauslæti munka
þeirra tíma, og voru skrifaðar á
prýðilegri ítöísku, — en hjer úti á
íslandi þarf ekki að setja lausláta
munka í gapastokk, — enda fer því
fjarri að nokkur vandlætingablær sje
á sögunum.
En það er hægra sagt en gert að
vara við slikum bókum í blöðunum,
svo að gagni sje. »Fýsir augun ilt
að sjá«; sumt fólk er svo forvitið,
að það sækist eftir að lesa þær
bækur, sem varað er við, og útgef-
endur þeirra, sem oftast er sama
um öll siðspillandi áhrif, ef aurar
koma í pyngjuna, telja sjer því happ
að bækur þeirra sjeu skammaðar. —
Pess vegna eru hjer engin nöfn nefnd.
Æskilegt væri að margir bóksalar
væru svo vandir að virðingu sinni,
að þeir endursendu hverja óþverra-
bók, sem þeim væri send til útsölu.
— Þá kynnu þeir að fara varlegar,
sem ælla sjer að græða á guðlasti og
lauslætissögum. — Þögul fyrirlitning
er öflugasta ráðið gagnvart óþverra,
sje ómögulegt að fá útgefendur að
hugsa um siðferðilegu ábyrgðina, sem
þeir taka á sig með útgáfu vondra
bóka.
Er sjálfsagt að prestar og kennarar
og allir þeir, sem vilja efla góða siði,
sjeu samtaka um að vísa óþverra-
bókum heim aftur, hvar sem þeir
mæta þeim. Vonandi er að þar sje
m. k. eitt atriði, sem allir trúmála-
flokkar og stefnur þessa lands geti
verið samtaka um. — Menn mega
ekki láta blekkjast, þótt lestirnir sjeu
í sparifötum, eða bókin sje »vel
skrifuð«, sem svo er kallað.
Væri t. d. i 2 bókum verið að æsa
fólk til þess, sem kallaðir eru stór-
glæpir, t. d. þjófnaðar, rána og mann-
drápa, — en önnur þeirra væri prýði-
lega, en hin leiðinlega skrifuð, — þá
mundu flestir sammála um, að sú
fyrnefnda væri miklu hættulegri. —
En alveg eins eru þær hættulegastar
»vel skrifuðu« bækurnar, eftir fræga
rithöfunda, sem æsa fólk til að myrða
heimilisgæfu með frillulifnaði, eða
vekja uppreisnarhug gegn alheims
Drotni með guðlasti og guðlausri van-
trú. — Mætti fyrirlitning allra vand-
aðra manna reka þær heim til útgef-
endanna aftur!
Jafnframt er hyggilegt að benda
lestrarfúsu fólki á góðar bækur,
fræði- og skemtibækur, sem bein-
línis eru ritaðar í góðum tilgangi og