Bjarmi - 01.03.1930, Blaðsíða 5

BJA RMI
37
ekki að viilast. Þannig hlaut leikn-
um að ljúka. Hrunið er óhjákvæmi-
legt; uppgjöfm algjör. Heimssviðíð
er rutt þannig, vegna hinnar miklu
móttöku ljóssins og lífsins, —
gróður nýrrar, áður alókunnrar
heimsmenningar. Myrkrið á undan
gróandanum var grunnlaust. Morg-
uninn því svo skær og hýr; dagur-
inn öllum dögum tilverunnar dýrð-
legri, — krýndur fullvissu um
varanlega andlega sólöld. —
Kvæðið hefst á lýsingu náttúr-
unnar í árslokin, — aðdraganda
jólanna með visnuninni, — hrörn-
uninni, — úr dauðanum — ná-
kuldanum, — grafþögninni, —•
myrkurdjúpinu, — skammlífi hins
daufa dags, sem verður skammlif-
ari með hverjum degi. Magnleysi
náttúrunnar færist hljóðlaust yfir
mannlífið, með depurðinni, kvið-
anum og hrolli hjartans, og bligjan
þess í ísgrá, miskunnarlaus augu
örvæntingarinnar, er teygir sig
hærra og hærra sem vofa upp úr
undirdjúpum vonleysisins; — og
þá ómar alsherjar andvarpið, sem
stef i drápu tilverunnar, eins og
hinzta bjargráðabæn: Koma ekki jól!
Þá rýfur skáldið um ögurstund
rökkurkyrðina, — bregður upp
blysi vortíðar, sóldýrðar og blóm-
gróðra, á hrímrefla húmsins, — til
þess að gera mótsetninguna enn þá
átakanlegri og hugstæðari, — verpur
glitofinni grænkublæju yfir heltíð
ársins. — Hvilíkur munur þá og
nú á æri þessl Varmi og sól er því
þrotinn! Þvi er kalt á kjúkum!
tJað' er að kala, — visna upp og
deyja á drifudúnsæng hjónahvil-
unnar! — Því fjarar fjör í æðum
með hverju augnabliki; blóð þess
að frjósa; það er gagntekið af að-
draganda ólífsins, — helið tröður
það sem mara! — Þannig hlýtur
það að vera, — ella koma jólin
ekki að haldi; — þau eru ekki
meðtekin; — þeirra er ekki notið;
— og þá kömur aptur andvarpið
úr undirdjúpi lifsins, — dauða-
hryglublandin banastuna: Iíoma
ekki jól! —
Nú hverfur skáldið frá dauðvona
náttúrunni til mannlífsins. Hversu
er þvi farið? Hvernig er þar ástatt?
Hversu er þar umhorfs? — Með
skygni og langsýni óðaraugna sinna
horfir það aptur í tímann, — yfir
val yeraldarinnar, — »leikvöll
heimsku og harms« mannkindanna
— inn á sjónarsvið sögunnar. Það
birtir atriði eptir atriði i sorgarleik
aldaæri, — með orustum hennar,
— vinningum, — töpum og tjóni,
— viðskiftum hennar við veturinn,
— hinn andlega fimbulvetur! —
Það sér, hversu mannkynið beið
efavoni og ángurlöngun ins hruma
hjarta, — beið nýrri tiða, — vor-
og sumarkomu, — sem aldrei kom
né átti að koma. Þjóð hvarf að
þjóða, — ríki að riki, — grófst sem
alda öldu í hyldjúpi tímans, —
grófst og gleymdist, — með andlegri
og verklegri menningu, sem eigi
fullnægði né gat fullnægt eður flutt
i kiltingu mannkynsins, það, sem
óljóst var óskað og eptirvænst. —
Hvers vegna? — Hjartað var sjúkt.
— Það olli! — »SjáIft hugvitið,
þekkingin, hjaðnar sem blekking,
sé bjarta ei með, sem undír slær!«
— Heilbrigt hjarta, — hreint hjarta,
— auðmjúkt hjarta, — hjarta, sem
trúir og treystir hinum eina sanna
Guði, — skapara himinsins og jarð-
arinnar, — heimilismannanna. —
»Sú þjóð, sem í gæfu og gengi vill
búa, á Guð sinn — og land sitt
skal trúa!«
En þegar veröldin, — mannöldin,
— fann, — viðurkenndi, að hún