Bjarmi - 15.02.1932, Blaðsíða 4

28
BJARMI
Með stórum upphafsstaf.
eftir
Ingibjörgu ólafssov.
Fyrir eitthvað tveimur árum síðan var
jeg í boði hjá merkum hjónum í Lund-
únaborg. Þar var margt manna saman
komið. Þar á meðal tveir af fulltrúum
Breta í Alþjóðasambandinu í Genf. Það
bar margt á góma, meðal annars bárust
í tal ofsóknir þær, sem kristin kirkja og
kristin trú hefur orðið fyrir, sjerstak-
lega í Rússlandi.
»Þeir reyna að niðurlægja og svívirða
allt heilagt«, varð einum að orði, »nú hafa
þeir meðal annars tekið upp á því, að
skrifa Guð með litlum upphafsstaf, til þess
að sýna lítilsvirðingu sína fyrir honum«.
Að Englendingum, sem skrifa öll for-
nöfn (t. d. hann, honum, hans) með stór-
um upphafsstaf, ef þau táikna Guð, finnist
þetta illa viðeigandi, er ekki undarlegt.
Jeg lagði ekki orð í belg, mjer hafði
nefnilega allt í einu dottið í hug, að landar
mínir skrif'a oftast nær Guö með litlum
upphafsstaf, og að jeg, því miður, hefi
sjálfsagt gert það líka, áður en jeg fór ti)
útlanda. Jeg mintist þess, að þegar jeg
hefi skrifað Guð með stórum upphafsstaf
í íslenskum blaðagreinum, hefur það stund-
um verið álitin ritvilla og »leiðrjett«.
Á leiðinni heim sagði jeg við stúlku,
sem var mjer samferða: »Ekki veit jeg,
hvort ástæða er til að taka mark á því,
þótt Bolsivikkar skrifi Guð með litlum upp-
hafsstaf, því það eru margir sem gera
það á Islandi, og engum dettur í hug, að
það sje gert í þeim tilgangi að lítilsvirða
Guð«.
»Skrifið þið þá líka upphafsstafi eigin-
nafna ykkar með litlum upphafsstaf?«
sp.urði hún. Jeg neitaði því. »Er það ekki
einkennilegt«, sagði hún og hló við. »Þið
skrifið eiginnöfn ykkar sjálfra með stór-
um upphafsstaf, en nafn almáttugs Guðs
með litlum upphafsstaf. Þetta eru> ein-
hverjar leifar af gömlum »rationalisma«,
undarlegt, að fólk sem trúir á persónulegan
Guð, skuli ekki sjá hve öfugt þetta er«.
Mjer þótti hálf leiðinlegt, að jeg skyldi
hafa sagt henni frá þessu, þar sem jeg
ekki gat rjettlætt það frá málfræðislegu
sjónarmiði, - og- breytti umtalsefninu.
Þegar jeg les sálminn »Þitt nafn, ó,
Drottinn dýrðlegt er«, detta mjer oft í hug
orð ensku stúlkunnar. Fyr hafði jeg ekki
gert mjer það ljóst, en nú sje jeg. hve
óviðeigandi það er, að skrifa nafn almátt-
ugs Guðs með litlum upphafsstaf, — og
nöfn sjálfra okkar með stórum upphafs-
staf.
Þegar jeg kom heim til Tslands sumar-
ið 1930, bar jeg þetta í tal bæði við presta
og kennara. öllum sem jeg talaði við, fanst
það óviðfeldið, að sjá Guðs nafn skrifað
með litlum upphafsstaf, og kváðust ekki
skrifa það þannig, en enginn gat sagt
mjer neitt um uppruna þessa ritháttar.
Kenslukona sagði mjer, að það væri af
sumum álitin ritvilla, ef börnin skrifuðu
Drottinn með stórum upphafsstaf, og væri
það oft leiðrjett í stílum, en föst regla
væri það ekki.
Það lítur ekki út fyrir að kirkjan sjálf
hafi neina fasta reglu viðvíkjandi þessu.
I íslensku Biblíunni er Guðs nafn skrifað
með stórum upphafsstaf, en i sálmabók-
inni með litlum upphafsstaf.
I sálmasafninu sem gefið var út 1924,
til viðbóta við sálmabókina, »150 sálm-
ar«, ern litlir upphafsstafir notaðir, en í
»77 Sálrr/jm, Þitt komi ríki«, sem Harald-
ur Níelsson gaf út sama ár, er Guð og
Drottinn skrifað með stórum upphafsstaf.
Það væri óskandi, að hjer gæti komist
á einhver regla. Og væri ekki sjálfsagt.
að öll nöfn, sem tákna Guð og Jesúm Krist,
t. d. Drottinn og Lausnarinn væru skrif-
uð með stórum upphafsstaf? —