Bjarmi - 01.09.1932, Blaðsíða 9

BJARMI
131
irnir kalla Jahvetrú. Eins og gefur að
skilja, þá er þessi fræðigrein »vísincla-
leg« eins og allar aðrar fræðigreinir, sem
kendar eru í Háskólanum. Þess vegna er
það auðvitað, að þegar valin er kenslubók
í þessari fræðigrein, þá er hún »í sam-
ræmi við- vísindalegar rannsóknir.« Og
það er því auðveldara að fá slíka vísinda-
lega kenslubók, þar sem úr er að velja
bókmentum allra Norðurlandaþjóðanna,
Þýskalands og Englands, því að stúdent-
arnir geta lesið kenslubækur á ölluim þeim
málurn. Það er því vafalausfc, að sú bók,
sem fyrir valinui hefir orðið, hefir að á-
liti kennarans verið hentugust og gagn-
legust — og auðvitað »í samræmi við vís-
intialegar rannsóknir.«
»Sú útvalda« kensluibók í trúarsögu Is-
raels við guðfræðideild Háskóla íslands er
þýsk, og höfundur hennar er G. Hölsclier,
prófessor í Marburg.
Ætla jeg nú að draga fram örfáa drætti
úr þessari kenslubók. Hún er um 250 bls.
að stærð og sjálfri sjer lík allt til enda.
Þessir drættir, sem hjer verða dregnir
frarn,, eru aðeins úr einum hluta bókar-
innar.
Um frásagnir Ritningarinnar um sköp-
un heimsins, farast Hölscher þannig orð:
Þjóðsögur°) Iiebrea um uppruna heims-
ins eru lánsfje frá Kanverjum, en þeir
áttu þessar þjóðsögur svo sem hluta af
almennri menningu Vestmr-Asíu, sem hafði
orðið fyir miklum áhrifum í þessu efni
frá Babylon.
Ennfremur segir Hölscher: Goðsögurn-
ar í I. Mós. 1—11., syndafallið, Kain og'
Abel, syndaflóðið, turninn í Babel o. s. frv.,
eiga rót sína að rekja til gamalla goð-
sagna, sem voru almenningseign í Vestur-
Asíu, og hliðstæður þeirra má finna hjá
Fönikum. Og á bak við þessar goðsögur
•) Allar leturbreytingar gerðar af mjer.
ísraelsmanna er fjölgyðistrú, (þ. e. Isra-
elsmenn trúðu á marga guöi), alveg eins
og hjá Fönikum. Á víð og dreif um alt
landið voru helgir steinar, sem taldir vora
ýroist tákn eða bólstaður guðdómsins, og
sennilega hafa þeir einnig verið taldir
forfeðnr þjóðarinnar, sbr. Jer. 2, 27.
(Sic.!!) Allskonar goðsagnir ófust svo um
þessa helgu steina, t. d. himnastiginn í -
Betel.
Sögurnar um forfeðurna (Abraham,
Isak og Jakob) ei'u .helbei'ar þjóðsagnir,
seg'ir II. ennfremur. Þeir hafa aldrei ver-
io til, nema í heilum þeirra inanna, sem
bjuggu til þessar skáldsögur. Að því er
snertir þjóðsögurnar um Abraham, sem
eru alþýðlegar þjóðsögur, sem borist hafa;
frá einni þjóðinni til annarar, þá eru til
fullkomlega hliðstæður meðal Grikkja, t.
d. þjóðsagan um Hyrieus og fæðingu Ori-
ons. Hliðstæða þjóðsögunnar um fórnfær-
ing Isaks er þjóðsaga Fönikanna um El.
Jósep er helber æfintýrapersóna —
hann hefir al!drei verið til. Sama er að
segja um Lot. Hreinn goðsagnarblær er
á frásögninni um Jósúa. Allt sem sagt
er um Debóru, Rakel, Leu og Rebekku
eru ósviknar goðsagnir.
Æfintýraskáldskapur á að hafa staðið
með iniklum blóma um þessar mundir.
Æfintýrin voru auðvitað mjög margbreyti-
leg, en efnið furðu einlitt. Það er t. d.
mjög algengfc segir H., að búa æfintýrið
um það, að einhver ófreskja g'leypi t. d.
sólina eða tunglið, ýmsum öðrum búning-
um. Af þeim rótum á t. d. »æfintýrið«
um hvalinn, sem gleypti Jónas, að vera
runnið (!!). Æfintýrið, sem segir frá því,
að sólin og' tunglið séu ósáttir bræður,
kemur fram í ýmsum öðrum búningum,
t. d., »æfintýrin« um Jakob og Esaú, Kain
og Abel. Sama er að segja um æfintýrin
um það, að menn stígi upp til himna eða
að himneskar verur komi niður til jarð-
arinnar, t. d. Elía uppnuminn, draumur