Bjarmi - 25.03.1958, Blaðsíða 6

6 BJARMI
')tá £páni
Ung reykvísk hjón, frú Auður Eir
Vilhjálmsdóttir og Þórður Örn Sig-
urðsson, hafa dvalið í Madrid á
Spáni. í meðfylgjandi fréttabréfi
segja þau frá kynnum sínum af mót-
mœlendasöfnuði þar í borg.
í gámla bæjarhluíanum í Mad-
rid, örskammt frá stærstu ka-
þóisku kirkjunni í borginni (San
Francisco el Grande), stendur
önnur kirkja, en mun iágreistari
en hin fyrrnefnda og lætur lítið
yfir sér. Fyrir ókunnuga er í
rauninni enginn hægðarleikur að
finna þessa kirkju, því að ekki er
svo mikið sem krossmark á henni,
sern gæti gefið til kynna, að
þarna sé um guð'shús að ræða.
Að visu stendur máðu letri á lágri
framhliðinni: „E1 Seiior es mi
pástor“, Drottinn er minn hirðir.
En kirkjan gtendur langt frá göt-
unni inni í dimmurn Iiúsagarði,
hulin háum trjám, þannig að veg-
íarendur komast alveg . hjá að
veita þessu nokkra athygli. Beggja
vegna þessa litla musteris og al-
vec þétt við gnæfa stór stein-
hús, sem byrgja fyrir sólarljósið
og virðast auka enn ineir á smæð
þess og umkomuleysi. Áður fyrr
meðan trúfrelsi var í ríkari mæli,
var skilti á garðshliðinu við gang-
stéttina, þar sem á stóð „Iglesia
de Jesús“, og uppi á mæni lcirkj-
unnar stóð hvítt krossmark. En
árið 1939 kom tilskipun frá
stjórnarvöldunum um, að sókn-
arpresturinn, Juan Fliedner,
skyldi láta rífa niður bæði skilt-
ið af garðshliðinu og krossinn af
mæni kirkjunnar. Skýringin, sem
fylgdi þessu boði yfirvaldanna,
var mjög athyglisverð og gefur
i raun og veru nokkra huginynd
um það trúfrelsi, sem ríkir hér á
Spáni. Hún var eiílbvað á þessa
leið: „Líkt og itóbakseinkasalan
(La Tabaealera Espanola) hefur
einkaleyfi á sölu tóbaks hér á
Spáni, hefur kaþólska kirkjan
einkaleyfi á nafni Jesú Krists“.
Kirkjan litla er nefnilega mót-
mælendakirkja og fær að standa
þarna nokkurn veginn óáreitt að-
eins vegna þess, hve hún er líiil
og lilt áberandi, eins og áður er
lýst.
A hverjum sunnudagsmorgni,
síðan við komum hingað lil
Madrid, höfum ,við verið við
guðsþjónustu í þessari kirkju,
og okkur finnst mikið Jil um á-
hugftnn, sem einkennir söfnuð-
inn. Kirkjan troðfyllist ævinl'ega
af fólki, sem tekur þátt í guðs-
þjónustunni af lífi og sál.
Okkur varð þarna fljótt vel lil
vina, því að fólkið er hispurs-
lausi, eins og títt er um Suður-
landabúa. Það hóf fljótlcga að
spyrja okkur spjórunum úr um
okkar land, og leystum við eins
greiðlega úr og við gátum. Gamli
preslurinn, Juan Fliedner, heils-
aði okkur með mestu virktum og
þótti við vera merkilegt fólk, því
að íslendingar væru ekki meðal
algengari gesta safnaðarins.
Juan Fliedner er háaldraður
orðinn, en mikilúðlegur og virðu-
íegur. Hann er af þýzkum ættum,
en samt fæddur og uppalinn á
Spáni, þar sem liann liefur alið
allan sinn aldur. Faðir hans,
Friedrich Fliedner, var einnig
mótmælendaiirestur í Madrid.
Með söfnuðinum starfar einnig
ungur spánskur prestur, ákaf-
lega geðþekkur og áhugasamur,
sem mun með timanum alveg
leysa gamla Juan Fl'iedner af
hólmi. Þes'si ungi presttur stund-
aði guðfræðinám í Skotlandi.
Dóttir Juans gamla Fliedners,
en hún er lílið og sálin í ýmsu
safnaðarstarfi, var alltaf að
leggja að okkur á hverjum sunnu-
degi, að við litum einhverntíma
inn til þeirra og röbbuðum við
þau. Við lofuðum því, en létum
þó ekki verða af fyrr en núna
íyrir skömmu.
Sunnudaginn áður en það var,
liöfðum við einmitt sagt þessari
konu af því, að við hefðum lofað
að senda heim nokkrar línur frá
móimælendakirkjunni á Spáni,
og hún sagði þá, að ekki mætti
dragast lengur að við kæmum i
heimsókn. Þannig a(tvikaðist það,
að síðdegis næsla þriðjudag sát-
um við og tétum fara vel um
okkur yfir rjúkandi tebollum á
lieimili Juans Fliedners.
Juan Fliedner var sjálfur önn-
um kafinn þentian dag við að búa
undir prentun lítið vasaalmanak
mótmælenda fyrir 1958. Það heit-
ir: „Vademecum evangélico“, og
liefur að geyma, auk almanaks-
ins, nákvæma skrá yfir allar
mótmælendakirkjur á Spáni.
Sagði gamli presturinn, að þessi
litla bók hafi reynzt mótmælend-
um einkar nylsamleg.
Ungi spánski presturinn var
viðsóaddur, og l'eystu hann og
dóttir Juans Fliedners greiðlega
úr öllum þeim spurningum, sem
við bárum fram. Margt það, sem
að framan er sagt, fengum við að
vita í þessu samtali, en auk þess
sögðu þau okkur ýmislegt úr sögu
safnaðarins.
Fyrsti prestur safnaðarins hét
don Franci'sco de Paula Ruet.
llann var spanskur hermaður og
snerist til mótmælendatrúar á
Éaliu, þar sem hann tók prest-
vígslu. Um 1850 sneri liann heim
aftur og tók að predika mótmæl-
endatrú meðal sinna fornu félaga
í Barcelona. Kaþólska kirkjan
komst brátt á snoðir um þetta
og lél handtaka manninn og lciða
fyrir rét't. Hlaut nú don Francis-
co de Paul'a Ruet þann heiður að
vera síðasý-i mótmælandinn, sem
spánski Rannsóknarréturinn
dæmdi til að brennast. En dómn-
um var breylt í ævilanga útlegð.
Stjórnarvöldin sögðust ekki geta
tekið að sér að brenna fólk lif-
andi fyrir kaþólsku kirkjuna á
19. öld. Don Francisco de Paula
Ruel fór í útlegð til Gibraltar, en
sneri aftur 1858, er ný stjórn
hafði tekið við völdum og trú-
frelsi verið boðað.
Árið 1871, er Alfonso XII. var
konnnn til valda, var að luöfu
kaþólsku kirkjunnar enn hert á
eftirl'iti með mótmælendum, en
það ár var söfnuðurinn fyrst
formlega slol'naður.
Fyrir borgarastyrjöldina 1936
—1939 höfðu mótmælendur
barnáskóla víðsvegar um Spán,
og voru þeir á sumum stöðunum
einu skólarnir í grenndinni. Ár-
ið 1939 var öllum þessum skólum
lokað og starfsemi þeirra bönn-
uð. Þess má geta Jil gamans, að
móimælendur hér á Spáni eiga
liús nokkurt, ævafornt, sem eitt
sinn var í eigu Filippusar II.,
Spánarkonungs, þess er mest of-
sótti mótmælendur á sínum tíma.
Stendur hús þetta i þorpi einu
skammt norðan Madridborgar,
nálæg't munkaklau^Tinu fræga,
E1 Escorial, sem Filippus lét
reisa sér. Höfðu mólmælendur
áðiu skóla í þessu húsi, en bafa
hafl þar barnaheimili á sumrin,
eftir að skólinn var bannaður.
Hús þetta keypti Friedrich Flied-
ner kringum aldamótin síðustu,
og hefur kaþólska kirkjan síðan
jjráfaldlega reynt að lirekja mót-
mælendur þaðan. En „La Casa
de paz“, Friðarhús, hefur staðizl
öll tilræði til þessa.
Spánski presjturinn spurði
okkur líka margs að heiman. Við
sögðum honum m. a. frá starf-
semi IÍFUM og K, og þótti hon-
um vænt um að heyra það. Hann
sagði lika, að KFUM á íslandi
Framh. á 7. síðu
Aifstur-Þýzkaland
Mikil átök eiga sér sífellt stað
milli stjórnarvalda Austur-Þýzka-
lands og kirkjunnar þar. Rikis-
valdið leggur mikla áherzlu á að
knýja í gegn athöfn þá, sem koma
skal í stað kristinnar fermingar.
Felst í henni liollustuyfirlýsing við
ríkisvaldið og fræðsla í þeim grein-
um, sem það telur æskunni nauð-
syn. Öllum fregnum ber saman
um það, að afstaða austur-þýzku
stjórnarinnar liafi harðnað gagn-
vart kirkjunnar mönnum. Eitt síð-
asta dæmi þess er dómur, sem
kveðinn var upp yfir stúdenta-
prestinum í Leipzig, dr. Siegfried
Schmutzler, og mikið hefir verið
ræddur í erlendum blöðum. Prest-
urinn var handtekinn 5. apríl síð-
astliðinn, og nákvæm húsrann-
sókn gerð hjá honum. Augljóst
var, að ákærugögn fundust þar
engin, og drógust réttarhöld yfir
honum í átta mánuði, þrátt fyrir
það, að í lögum landsins segir, að
elcki megi líða meira en í hæsta
lagi þrír mánuðir frá fangelsun
unz réttarhöld hefjist. Margs kon-
ar takmarkanir voru á aðstöðu
kirlcjunnar manna í réttarhöldun-
um. Presturinn var m. a. ákærður
fyrir að hafa borið ábyrgð á mót-
mælasamþykktum stúdenta í sam-
bandi við Ungverjalandsmálin. Þá
á bann og að liafa livatt til mót-
þróa gegn ríkisvaldinu og er þar
að auki ákærður fyrir að vera
„afturhaldsafl i kirkjunni“. Hann
lilaut fimm ára fangelsisdóm.
Ýmislegt þykir benda til þess,
að síra Schmutzler sé aðeins sá
fyrsti, sem harðari átök ríkis og
kirkju í Austur-Þýzkalandi bitna á.
Hann dó fyrir mig
Maður nokkur, er var á ferð um Ameríku, kom
eiít sinn að nýorpinni gröf. Þar stóð maður, sem
beygði sig yfir gröfina og gróðursetti blóm. Um leið
og hann gróðursetti blómin, vökvaði hann þau með
tárum sínum.
Ókunni maðurinn stóð um stund og virti fyrir sér
sorg hans, gekk síðan til hans og mælti: „Þér syrgið líklega dána eig-
inkonu?“ „Nei,“ svaraði hann, „ég hefi ekki misst konuna mína.“ —
„Ef til vill fellið þér tár yfir elskað barn?“ spurði ferðamaðurinn. —
,,Nei,“ svaraði syrgjandinn. „Ég hef hvorki missl eiginkonu né barn.“
— „Leyfist mér þá að spyrja, hvers dauði það er, sem veldur yður
svo djúpri sorg?“ — „Ég gróðurset þessi blóm og felli þessi tár vegna
manns, er dó fyrir mig. Ég var kallaður til herþjónustu og átti
konu og barn; vinur minn gekk þá fram og sagði: „Ég á hvorki konu
né barn, ég vil fara í þinn stað.“ Þetta gjörði hann. Hann særðist
hættulega í orrus'unni. Ég frétti, að hann lægi alvarlega vcikur í
sjúkrahúsi, flýtti mér því af stað til að hcimsækja hann, en kom að-
eins nógu snemma til að finna hann í gröfinni. Hann hvílir h é r. Hann
er farinn í gröfina fyrir mig, og ég gróðurset þessi blóm og vökva þau
mcð tárum mínum til minningar um hann.“ — Síðar setti þessi syrgj-
andi maður legstein á gröfina áritaðan þessum orðum: ,,H a n n dó
f y r i r m i g.“
Aðeins örfáir geta sagt þetta um jarðneskan vin, en milljónir
manna gcta sagt það um Drottin Jesúm Krist. Þeir geta cinnig sagt
það, sem ekki er unnt að segja um nokkurn jarðneskan vin, að hann,
scm dó fyrir þá og bar syndir þcirra á sínum eigin líkama upp á tréð,
er uppvakinn þeim til réttlætingar og lifir nú og biður fyrir þeim.
Enn fremur, hann dó til þess að a 11 i r, sem setja trausl sitt til hans,
það er, trúa á hann, skuli taka þátt í dýrð hans á heimilinu mcð hin-
um mörgu vistarveruni. Á þessu heimili hefur hann undirbúið stað
fyrir þá. „Ég fer burt að búa yður stað,“ sagði Jesús. Jóh. 14, 2. Og
svo lofaði hann að koma aftur og taka okkur til sín, svo að við fáum
að vera þar, sem hann er. Lofað sé hans heilaga nafn.
(Sigr. Oddsdóttir þýddi).